این رویداد از ۹ تا ۱۵ مردادماه همزمان در دو بخش نمایشگاهی و شهری برگزار شد. بخش نمایشگاهی آن همزمان با سی‌و سومین نمایشگاه بین‌المللی تخصصی صادراتی صنعت مبلمان و بخش شهری آن نیز همزمان در 59 خانه، گالری، رستوران کافه و حتی موزه با چیدمان آثار ارائه شده برگزار شد تا پتانسیل این حوزه یعنی طراحی و دیزاین را در زندگی روزمره برای ایجاد تغییرات اجتماعی و اقتصادی نشان دهد. هدف از برگزاری هفته دیزاین تهران ارائه بستری برای خلق دیزاین و نوآوری در صنعت، شکوفاسازی استعدادها و خلق راهکارهای بینافرهنگی برای زندگی آینده عنوان شده است.

برگزاری این رویداد نشان داد طراحان فعال در حوزه دیزاین در ایران سعی کرده‌اند استانداردهایشان را با استانداردهای روز دنیا حفظ کنند و حرفی برای گفتن در این حوزه داشته باشند اگرچه بخش قابل توجهی از آنان امکان حضور در رویدادهای بین‌المللی را داشته‌اند و در حال رفت و آمد به کشورهایی هستند که حرف اول را در این زمینه می‌زنند؛ این رفت و آمدها را می‌توان از برخی آثار کپی شده به نمایش درآمده در هفته دیزاین هم دید. با این وجود خلاقیت برخی از طراحان ایرانی در این رویداد جای تحسین هم داشت. کلیه هنرمندان و طراحان در شاخه‌های مختلف دیزاین آزاد بودند تا در این رویداد شرکت کنند.

تلفیق برخی از هنرهای سنتی و صنایع دستی ایران با چوب و فلز و ارائه محصولی خاص در دیزاین خانه‌ها نظر بسیاری از مخاطبان را به خود جلب می‌کرد گرچه قیمت‌های ارائه شده محصولات با جیب هر قشری از جامعه حتی کارمندان هم‌خوانی نداشت. اغلب آثار ارائه شده فاقد لوگو یا شناسنامه‌ بود و طراحان و صاحبان اثر هم گمنام با این وجود مخاطبان از طریق سه لوگو که به اتحادیه مبلمان وصل می‌شد می‌توانستند با طراحان ارتباط بگیرند.  

 رابطه دیزاین با جامعه مصرفی

امیر انوش‌فر عضو کمیته علمی و هنری هفته دیزاین تهران معتقد است برخی انتقادها از جمله برگزاری همزمانی این هفته با سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی تخصصی صادراتی صنعت مبلمان در گرمای کم سابقه مردادماه ایران یا نبود شناسنامه در کنار آثار چیدمان شده در گالری‌ها و خانه‌های تاریخی درست است به همین دلیل سال صفر برای نخستین هفته دیزاین تهران انتخاب شد چرا که هر رویدادی که برای نخستین بار برگزار می‌شود با کم و کاستی‌هایی همراه است و ما هم این امر را پیش‌بینی می‌کردیم.

او درباره اینکه کدام یک از اقشار مردم می‌توانند از آثار چیدمان شده در هفته دیزاین در طراحی خانه‌هایشان استفاده کنند، توضیح می‌دهد: زمانی که رویداد خانه ایرانی نیز در صنایع دستی برگزار شد منتقدان معتقد بودند که صنایع دستی چیدمان شده در این خانه متعلق به قشر خاصی از جامعه است و هر کسی توانایی خرید آن را ندارد این درحالی است که بحث دیزاین رابطه تنگاتنگی با جامعه مصرفی دارد. برای مثال زمانی که تلویزیون وارد ایران شد، عده محدودی توانایی دسترسی یا خرید آن را داشتند اما بعد از مدتی عمومی شد. این روند در دنیا همیشگی بوده است و برندهای مطرحی چون لویی ویتون و هرمس نیز کارشان را از اقشار خاص جامعه شروع کردند و سپس عمومی‌ مردم توانایی خرید محصولات‌شان را پیدا کردند. برندی مانند شنل که زمانی خاص ستاره‌ها بود در حال حاضر لباس‌هایی تولید می‌کند که من و شما هم می‌توانیم آن را خریداری کنیم. بنابراین فرهنگ سازی طراحی در جامعه به سمتی می‌رود که تقاضا برای اجناس با کیفیت‌تر وجود دارد و این نقش را دیزاین به عهده دارد.

این معمار برگزاری هفته دیزاین تهران را حاصل زحمات هیئتی می‌داند که نهاد آن به اتحادیه مبلمان برمی‌گردد و هر ساله برگزار کننده نمایشگاه وسیع تخصصی صادراتی صنعت مبلمان بوده است، صنعتی که به گفته او سومین اقتصاد ایران محسوب می‌شود.

انوش‌فر می‌گوید: در شهری مثل ملایر تعداد زیادی کارگر و تولید کننده در حوزه مبلمان مشغول به کار هستند اما کمبود یک طراح در کارهایشان به شدت احساس می‌شود و در چند سال گذشته که با اتحادیه مبلمان در تماس هستیم سعی کردیم بین طراحان، دیزاینرها و سازندگان ارتباط برقرار کنیم.

عضو کمیته علمی و هنری هفته دیزاین تهران با بیان اینکه سعی کرده‌ایم هفته دیزاین را براساس آنچه در هفته‌های دیزاین دنیا مرسوم است، برگزار کنیم درباره تقارن هفته دیزاین تهران و نمایشگاه مبلمان بیان می‌کند: به طور کلی هفته دیزاین میلان و پاریس نیز به همین شکل برگزار می‌شود و بازدیدکننده فرصت نمی‌کند از همه گالری‌ها بازدید کند و غرب هم همیشه الگوی هفته‌های دیزاین کشورهای دیگر از جمله هند و اندونزی بوده است. جای خوشحالی است که ایران هم توانست به 40 کشور برگزار کننده هفته دیزاین بپیوندد. در هفته‌های دیزاینی که در سراسر دنیا برگزار می‌شود هم شاهد تشکیلات عظیمی هستیم که بخشی از آن در سالن‌های نمایشگاهی و بخشی دیگر در سطح شهر برگزار می‌شود.

او می‌گوید: ما فکر نمی‌کردیم از هفته دیزاین تهران در این ابعاد استقبال شود و بعد از انتشار فراخوان، متقاضیان تا این حد برای شرکت در این رویداد داوطلب شوند. یکی از قابلیت‌های مهم هفته دیزاین صادرات تولیدات داخلی ایرانی است و با دیدن آثار هنرمندان و طراحان در این رویداد لذت بردیم.

به گفته انوش‌فر سعی شده از جنبه‌های مختلفی از جمله جنبه علمی به هفته دیزاین تهران پرداخته شود به همین دلیل ۱۵ پنل‌ تخصصی برای این رویداد در نظر گرفته شد که هر کدام به بخشی از دیزاین اختصاص داشت.

 نقش وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در هفتهٔ دیزاین

این معمار همچنین درباره مشارکت نکردن وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این رویداد توضیح می‌دهد: جای میراث فرهنگی در این رویداد خالی بود و دلیل اصلی آن فرصت کوتاه و تغییرات پیش روی دولت در این وزارتخانه بود، چرا که پیش از این، رویداد خانه ایرانی توسط معاونت صنایع دستی که زیر مجموعه وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است، برگزار شد و قطعا این وزارتخانه می‌تواند تاثیر گسترده‌ای در تحول معاصرسازی صنایع‌دستی ایران داشته باشد. در یکی از سفرهایم به فرانسه و دیداری که با گالری‌دارهای این کشور داشتم، بعد از دیدن آثار هنرمندان صنایع دستی ایران از نزدیک اظهار می‌کردند آثار هنرمندان صنایع‌دستی ایران نسبت به هنرمندان کشورهایی از جمله تونس، مراکش و شمال آفریقا پیشروتر است. در کشور فرانسه بینال‌هایی هر دو سال یک بار از حیث دیزاینی که از صنایع دستی شکل گرفته برگزار می‌شود چرا که دیزاین شامل دو بخش است و یک بخش آن به صنایع‌دستی و بخش دیگر به هنرهای تجسمی می‌پردازد برای مثال طراحی جعبه عطر به مقوله دیزاین برمی‌گردد اما طراحی آن می‌تواند به وسیله صنایع دستی متحول شود و امیدوارم وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال آینده بتواند نقش مهمی در این زمینه ایفا کند.

تعداد آثاری که صرفا برای هفته دیزاین طراحی شده باشد، محدود بود اما انوش‌فر دلیل آن را محدودیت زمان فراخوان عنوان می‌کند و معتقد است هنرمندانی بودند که برخی از آثار خود را به این رویداد رساندند.

 پیشنهاد کارهای هنری در خانه‌های تاریخی مخروبه

او همچنین درباره معیار چیدمان گالری‌ها و خانه‌ها در این رویداد توضیح می‌دهد: هر خانه یک کیوریتور داشت که تعیین می‌کرد چه آثاری در کدام گالری یا خانه چیده شود، برای مثال تم چیدمان فضای خانه هنرمندان فرش و خانه مسعودیه پارچه بود. برای مثال در خانه اتحادیه عمدتا تعاونی‌ها (Cooperation) و شرکت‌ها حضور داشتند و برای آنکه صرفا تجاری نباشد چند کار مفهومی هنری هم انجام شد. پیشنهاداتی هم از هنرمندانی داشتیم که در خانه‌های تاریخی که به صورت مخروبه باقی ماندند کارهای هنری انجام دهند که به دلیل محدودیت زمان این اتفاق نیفتاد و امیدوارم در سال‌های پیش رو این رویداد مرتب‌تر برگزار شود.

عضو کمیته علمی و هنری هفته دیزاین تهران درباره انتخاب خانه‌های تاریخی برای این رویداد نیز می‌گوید: احیای خانه‌های قدیمی نه تنها در تهران بلکه در ایران مستلزم این است که از آنان استفاده شود در غیر این صورت مخروبه می‌شود و بساز و بفروش‌ها هم به جای آن یک ساختمان چند طبقه می‌سازند. خوشبختانه یکی از روش‌های نگهداری خانه‌های قدیمی در تهران تبدیل آن به گالری و کافی‌شاپ است و برخی هم تبدیل به خانه‌های اقامتی شده است. چه اشکالی دارد که رویدادهایی مانند هفته دیزاین در این خانه‌ها برگزار شوند، به هر حال این خانه‌ها، تاریخ شهر ما محسوب می‌شوند.

انوش‌فر درباره اینکه چه تضمینی وجود دارد هفته دیزاین تهران هم مانند رویداد خانه ایرانی در حوزه صنایع دستی با تغییر مدیران متوقف نشود، توضیح می‌دهد: خانه ایرانی در حرکت با معاونت صنایع دستی انجام و در حین تغییرات مدیریتی متوقف شد اما در بخش خصوصی پیش رفت و حتی در هفته دیزاین تهران هم حضور داشتند. خوشبختانه درست است اتحادیه زیر نظر وزارت صمت است اما بدنه آن از تولیدکنندگان مبلمان تشکیل شده است. واقعیت این است که آثار طراحی شده ایران در دیزاین قابلیت صادرات دارد و برخی از کارها صادر می‌شوند.

 رویدادی که می‌شد بدون اشکالات جزئی هم  برگزار شود

حضور هنرمندان فعال در حوزه صنایع دستی در هفته دیزاین تهران توجه مخاطبان را به خود جلب ‌کرد.  این امر بیان‌گر نقش موثر هنرمندان این حوزه در طراحی داخلی است به همین دلیل سراغ یکی از فعالان این حوزه رفتیم که از نزدیک شاهد آثار به نمایش درآمده در برخی از گالری‌ها و خانه‌ها بوده است. هیاس حسینی معتقد است برگزار کردن رویدادی مانند هفته دیزاین تهران کار ساده‌ای نیست و امیدواریم در سال‌های پیش‌رو زودتر به آن بپردازند. برگزارکنندگان می‌توانستند این رویداد را ابتدا در قالب پیش‌رویداد برگزار کنند، از طرفی مشارکت کنندگان و صاحبان آثار را توجیه کنند تا به بهتر برگزار شدن روند چنین رویدادی کمک کنند، پیش‌رویداد نقش بسیار مهمی در ایجاد زیرساخت‌ها دارد که متاسفانه در کشور ما متقاضی چندانی ندارد در حالی که می‌تواند برطرف کننده نقاط ضعف ما باشد.

این هنرمند فعال در حوزهٔ شیشه‌گری، برگزاری هفته دیزاین تهران آن هم در خانه‌های تاریخی را مثبت ارزیابی می‌کند و می‌گوید: برگزاری چنین رویدادی ایده بسیار خوبی بود. با وجود آنکه آثار کپی شده هم در بین چیدمان‌ها دیده می‌شد اما شاهد آثار خوب چیدمان شده هم بودیم گرچه آثاری هم بودند که در برخی خانه‌ها و گالری‌ها تکرار شده بودند. از طرفی برخی آثار با فضای به نمایش درآمده هماهنگی داشت و برخی دیگر هیچ تناسبی با فضا نداشتند و می‌توان این کاستی را به حساب نخستین سال برگزاری آن گذاشت گرچه من معتقدم اکثر معماران و طراحان جزء قشر مرفه جامعه هستند و  هر چند ماه یک بار به کشورهای مختلف سفر می‌کنند و در رویدادهای دیزاین مختلف حضور دارند به همین دلیل می‌توانستند این رویداد را بدون اشکالات جزئی برگزار کنند.

او درباره چرایی ناهمخوانی آثار چیدمان شده با فضاهای به نمایش درآمده نیز توضیح می‌دهد: زمانی که یک پزشک بدون معاینه، هر دارویی که بیمار درخواست ‌می‌کند، تجویز کند در حق تخصص خود خیانت کرده است، دیزاین هم  همین است و ما صرفا نمی‌توانیم برای آنکه یک رویداد برگزار شود یا خواسته سفارش دهنده را تامین کنیم بدون آنکه مشتری را توجیه علمی کنیم، خواسته‎‌اش را به سرانجام برسانیم چرا که این امر خیانت در حق طراحی محسوب می‌شود به همین دلیل در رویدادی مانند هفته دیزاین تهران باید آثار را متناسب با فضایی که برای نمایش تعریف شده طراحی کنیم چرا که با سفارش دهنده طرف نیستیم و می‌خواهیم زیباشناسی را به مخاطب نشان دهیم. حسینی بزرگترین ضعف این رویداد را روابط عمومی آن عنوان می‌کند و می‌گوید: تعداد بروشورهایی که برای اطلاع‌رسانی منتشر شده بود محدود بود و در هر گالری یا خانه‌ای توزیع نمی‌شد، که البته فضای مجازی می‌توانست جایگزین همان بروشورها هم شود.  اما متاسفانه ما هیچ توضیحاتی درباره مکان‌های نمایش‌دهنده یا صفحات مجازی خانه‌ها و گالری‌های شرکت‌کننده در هفته دیزاین نمی‌دیدیم تا مخاطب بتواند براساس موقعیت جغرافیایی محل زندگی‌اش مسیر بازدید خود را مشخص کند. حتی استوری صفحات مجازی برای پنل‌های تخصصی هم منظم نبود. از طرفی برخی از خانه‌ها در مدت زمان رویداد پلمب شدند که متاسفانه در این زمینه هم اطلاع‌رسانی نمی‌شد و من شخصا در گرمای این روزها به چند خانه سر زدم که بسته شده بودند و فرصت بازدید از گالری‌ها یا خانه‌های دیگر را از دست دادم که به عقیده من این امر بیانگر ضعف روابط عمومی چنین رویدادی بود.

نخستین هفته دیزاین تهران با عنوان سال صفر برگزار شد تا کاستی‌های آن در دوره بعدی برطرف شود و طراحان و هنرمندان بیشتری در رشته تجسمی و صنایع دستی بتوانند ظرفیت‌های هنری خود را در زندگی روزمره نشان دهند به امید آنکه حوزه اجتماعی و اقتصادی تحت تاثیر قرار بگیرد.