چند روزی است که کلیدواژه «حملات سایبری» به زیرساخت‌های توزیع انرژی، تبدیل به پرتکرارترین واژه در میان اخبار و وقایع روزمره جامعه شده است. موضوعی که این نگرانی را در دیگر بخش‌ها نیز تسری داده و پای آن به نشست دیروز سخنگوی صنعت برق هم رسیده است. دیروز در حاشیه بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت برق مصطفی رجبی مشهدی در خصوص وضعیت تولید و تامین برق در ماه‌های سرد سال توضیحاتی ارائه کرد و گفت: 70 درصد مخازن نیروگاه‌های سوخت لازم برای ماه‌های سرد سال را ذخیره کرده‌اند و درباره تمهیدات صنعت برق برای پیشگیری از حملات سایبری هم این اطمینان را داد که پیش‌بینی‌های لازم برای جلوگیری از وقوع این اتفاق صورت گرفته است.

تجربه سال گذشته در خصوص خاموشی‌ها و چالش‌های جدی در تامین برق کشور، باعث بروز نگرانی‌هایی در خصوص تامین سوخت مورد نیاز برای نیروگاه‌ها شده است. دیروز اما پس از ماه‌ها اظهار نظرهای متفاوت در زمینه تامین سوخت مورد نیاز، سخنگوی صنعت برق در نشستی که در حاشیه نمایشگاه صنعت برق برگزار شد از افزایش 450 میلیون لیتری ذخایر نفت گاز مایع نیروگاه‌ها نسبت به سال قبل خبر داد. مصطفی رجبی مشهدی در خصوص وضعیت مخازن نیروگاه‌های حرارتی گفت: « در حال حاضر روند سوخت رسانی به نیروگاه‌ها خوب بوده و انتظار می‌رود این همکاری با وزارت نفت همچنان ادامه داشته باشد تا با تامین مناسب سوخت و همکاری خوب مشترکان زمستان امسال را بدون خاموشی برنامه‌ریزی شده پشت سر بگذاریم. در حال حاضر 70 درصد مخازن نیروگاه‌ها پر است. در حال حاضر میزان سوخت مخازن 6 تا 7 درصد بیش از سال گذشته است. برنامه این است که سوخت گاز طبیعی به میزان کافی در اختیار نیروگاه‌ها قرار گیرد، به این ترتیب که 50 درصد از گاز و مابقی از سوخت مایع استفاده شود» برخی نیروگاه‌های برق‌آبی با توجه به وضعیت بحرانی آب در کشور از مدار خارج شده‌اند و تعدادی دیگر نیز بر اساس پیش‌بینی‌ها و در صورت تداوم کم‌بارشی در کشور، به زودی از مدار خارج خواهند شد، سخنگوی صنعت برق در خصوص وضعیت نیروگاه‌های برق‌آبی گفت: « تولید برق از نیروگاه‌های برق‌آبی امسال 50 درصد تولید سال گذشته است. نیروگاه اتمی نیز بعد از تعمیرات اساسی از 10 دی ماه در مدار قرار خواهد گرفت»
سوژه روز جامعه هم در نشست سخنگوی صنعت برق موضوع یکی از سوالات بود. با توجه به حملات سایبری روزهای اخیر به جایگاه‌های سوخت‌رسانی در کشور، صنعت برق چه تمهیداتی برای پیشگیری از بروز اتفاقات مشابه در سیستم توزیع برق اندیشیده است؟ سخنگوی صنعت برق درباره اقداماتی که در این رابطه صورت گرفته است گفت: «یکی از مباحث مهم در کشور، پیشگیری از اقدامات این‌چنینی است. در صنعت برق، تمهیدات لازم پیش‌بینی شده تا اطمینان حاصل شود. از جمله اینکه بخش صنعتی به بخش عمومی متصل نباشد. این موضوع به عنوان اقدام اولیه در دستور کار است. ضمن اینکه اقدامات پوششی هم در دستور کار قرار گرفته است»
ماینرها هم یکی از بخش‌های ثابت سخنان رجبی مشهدی در گفت‌و‌گوهای رسانه‌ای است. همان ماینرهایی که برخی معتقدند یکی از عوامل اصلی کمبود برق در شبکه توزیع در کشور هستند. سخنگوی صنعت برق دیروز آخرین آمار مربوط به توقیف ماینرهای غیرمجاز را اعلام کرده و گفت: « تاکنون 220 هزار دستگاه ماینر کشف شده که میزان مصرف آنها معادل 1000 مگاوات تولید برق از نیروگاه است.» رجبی مشهدی در خصوص سازوگار توقیف این ماینرها هم توضیحاتی داد و اضافه کرد: « شناسایی ماینرها به 3 روش دنبال می‌شود؛ اول کنتور اندازه‌گیری و دوره قرائت مشترکین است که اگر به میزان قبل مصرف داشته باشند قابل شناسایی نیست. روش دیگر الگوی مصرف بار مشترک طی دوره‌ها است. قطعا کسانی که بیش از دوره‌های قبل مصرف داشته باشند سرعت شناسایی ما را بالا می‌برد. روش بعد اطلاعات مردمی است که در اختیار شرکت‌های برق منطقه‌ای قرار می‌گیرد. البته همان‌طور که کشفیات پیگیری می‌شود، با توجه به سودآور بودن ماینینگ، استخراج‌کنندگان رمزارز روش‌های غیرقانونی را دنبال می‌کنند که دستگاه‌های اندازه‌گیری به خطا بیفتد و ما نتوانیم ابزارهای شناسایی را به کار ببریم اما در هر حال برنامه‌های فشرده‌ای داریم که از استفاده کنندگان غیرمجاز جلوگیری کنیم، در عین حال تولیدکنندگان مجاز نیز اقدام به تولید برق داشته باشند و ما با آنها تهاتر خواهیم داشت» اما در این حوزه اقدامی که مدتهاست در صنعت ماینینگ مورد بحث است صورت گرفته اما در سطح گسترده اجرایی نشده است و آن استفاده از نیروگاه‌های تجدیدپذیر برای تامین برق مورد نیاز این صنعت است. رجبی مشهدی در خصوص این موضوع گفته است: «یکی از راهکارهای وزارت نیرو این است که برای استخراج کنندگان مجاز شرایطی را فراهم کند که بتوانند از انرژی تجدیدپذیر استفاده کنند و تهاتر انرژی داشته باشند. به محض آماده شدن این طرح و همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت این طرح را در اختیار دولت برای تصویب قرار می‌دهیم.» اما چندی پیش معاون وزیر نیرو در امور انرژی‌های تجدیدپذیر درباره فروش برق و انرژی‌های تجدیدپذیر به ماینرها، گفته بود: «این طرح اجرا شده و این فرایند سهولت پیدا کرده است و تولید کنندگان برق و انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توانند برق خود را به استخراج کنندگان رمز ارز بفروشند.»
توسعه نیروگاه‌سازی
علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو هم در حاشیه بیست و یکمین نمایشگاه صنعت برق ایران در سخنان خود مشکل اساسی حوزه برق را مربوط به صنعت نیروگاهی دانست و گفت: «این صنعت در حد نیاز مصرف کشور در بخش خانگی، صنعتی و کشاورزی در طول سال‌های اخیر رشد نکرده و ما شاهد کمبود تولید نسبت‌ به تقاضای مصرف هستیم. مسئله دوم بهینه‌سازی مصرف، هم در بخش صنعت و هم در بخش خانگی است. باید ساخت نیروگاه‌ها را توسعه دهیم و نیروگاه‌های نیمه‌تمام که طرح‌های آن‌ها از سال‌های قبل شروع‌شده را ادامه دهیم. این طرح‌ها به دلیل مشکلات تامین مالی و قراردادها متوقف‌ شده بود که سعی خواهیم کرد این طرح‌های نیمه‌تمام را فعال و پروژه‌های جدیدی را هم از نقطه صفر شروع کنیم. منابع خوبی در اختیار دولت است و با مدل‌های مختلف به سمت نیروگاه‌سازی خواهیم رفت» محرابیان در خصوص حضور بخش خصوصی در صنعت برق گفت: «صنایع تولید انرژی را به‌عنوان تولید کاملاً اقتصادی در کنار تولیدات خود قرار دهند تا هم از تولید برق منفعت کسب کنند و هم از سایر تولیدات خود از جمله فولاد هم بتوانند سود مناسبی کسب کنند». رجبی مشهدی هم دیروز در نشست خود در حاشیه این نمایشگاه ضمن تاکید بر اینکه مدیریت مصرف به همراه توسعه شبکه و احداث نیروگاه جزو برنامه‌های اولویت‌دار وزارت نیرو است، در خصوص نیروگاه‌سازی گفت: «براساس برنامه زمانبندی قرار شده که تا پیک سال آینده ۳۶۰۰ مگاوات نیروگاه در مدار بهره‌برداری قرار گیرد و ظرف چهار سال آینده بتوانیم ۱۵ هزار مگاوات نیروگاه را وارد مدار کنیم. با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی حدود ۱۰ هزار مگاوات توسط صنایع انرژی‌بر تامین می‌شود و ۱۰ هزار مگاوات نیز در بحث مدیریت بار ذخیره خواهیم کرد. در نتیجه در مجموع می‌توانیم ۴۰ هزار مگاوات برای تامین برق کشور فراهم کنیم. دوره پیشبرد این پروژه‌ها 50 درصد است و اکنون در وضعیت خوبی به سر می‌برند» وزیر نیرو در حالی بر نیروگاه‌سازی در صنعت برق تاکید دارد که این موضوع یکی از مواردی است که در میان سیاستگذاری‌های بخش انرژی دولت سیزدهم نقدهای بسیاری را به دنبال داشته است. با این همه محرابیان همانگونه در صنعت آب بر انتقال آب و ساخت سد تاکید دارد، در صنعت برق هم به دنبال توسعه در حوزه نیروگاه‌سازی است.محرابیان در اظهارات اخیر خود، در پاسخ به این انتقادات، برنامه‌های خود را در خصوص افزایش ظرفیت در بخش برق را بلندپروازانه خوانده و گفته است این برنامه بلندپروازانه را با تکیه بر ظرفیت‌های فنی و مهندسی کشور و بخش خصوصی محقق خواهد کرد.