نشست «تفکر سیستمی در تابآوری شهری» برگزار شد
تابآوری شهری، بحرانها و غفلتها
«هادی علیزاده»: تابآوری شهری یعنی برنامهریزی، جذب، بازیابی و سازگاری یک سیستم شهری در برابر بلایا و اتفاقات ناگوار
![تابآوری شهری، بحرانها و غفلتها](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/تهران.jpg)
۲۳ تیر ۱۴۰۳، ۰:۴۱
پژوهشکدۀ سوانح طبیعی با همکاری کرسی یونسکو، سلسله نشستهایی در حوزۀ مدیریت بحران و تابآوری شهری با حضور کارشناسان برگزار کرد. در دومین نشست که بیستم تیرماه با موضوع «تفکر سیستمی در تابآوری شهری» برگزار شد، سخنرانان به مباحثی با محوریت این موضوع پرداختند و چالشهای مربوط به آن را در سطح کلان بررسی کردند.
جزیرهای بودن سازمانها، مانع ارتباطی
«هادی علیزاده» کارشناس معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، صحبتهای خود را با تعریف مفهوم «تفکر سیستمی» آغاز کرد و آن را از منظر اندیشمندان این حوزه تعریف کرد. او اولین تعریف در این زمینه را که متعلق به «جی فاستر» است، اینگونه شرح داد: «تفـکر سیـستـمی یعـنـی درک رفـتار سیستمهای پیچیده در طی زمان و شناخت عوامل دخیل در بروز این رفتارها.» او بیان کرد: اگر با این نگرش به تفکر سیستمی نگاه کنیم، تابآوری شهری شامل شناخت محدودیتها، تطبیق ظرفیتها و عوامل کارکردی، چینش استراتژیها در برابر حوادث و اتفاقات مخرب در سیستم شهری میشود.
«هادی علیزاده»: شناخت سودهای مشترک، همافزاییها، مصالحهها و نزاعها میتواند در کنارزدن مانع ارتباطی در تابآوری شهری کمککننده باشد
او در بـررسـی انـواع سیـستمهـا در دانـش تـابآوری، ســه نوع مهنـدسی، اکـولوژیـکی و اجتماعیاکولوژیـکی را برشمـرد و سـیستم اکولوژیکی را فرآیندی از میزان تحمل اختلالها و توانایی خودسازماندهی دانست. به این معنا که سیستم پس از وقوع بحران، توانایی از نو سـاختـن خـود را دارد. هـمچنـیـن مـدل اجتماعیاکولوژیکی را پیچیدهترین نوع سیستم دانست و آن را مجموعهای از سازگاری، یادگیری و خودسازماندهی در برابر اختلالات دانست. او گفت: بهترین مثال برای ایـن نـوع سـیستم، هـمان شهرهـا هستند که مـیتوانند باتوجهبه سـاکـنان خـود و نـقـشی کـه دارنـد، عـلاوهبر سازماندهی، تـوانـایی یـادگیـری و سـازگاری با شرایط موجود را نیز داشته باشند.
«علیزاده» در ادامه تابآوری شهری را اینگونه تعریف کرد: تابآوری شهری یعنی برنامهریزی، جذب، به معنای کاهش آثار مخربی که در شهر اتفاق میافتد، بازیابی و سازگاری یک سیستم شهری در برابر بلایا و اتفاقات ناگوار. او طریقۀ تزریق این چهار مؤلفه به فضای شهر را، شناختِ ویژگیهای سیستم تابآوری شهری دانست که هرکدام تحت عنوان یک مهارت قرار میگیرند و در نهایت این وظیفۀ سیاستگذاران، برنامهریزان و مدیران شهری است که این مهارتها را فرا بگیرند و آن را به مرحلۀ اجرا برسانند.
به عقیدۀ او، آسیبشناسی یکی از مراحل اصلی برنامهریزی در هر حوزهای است و در این راستا موانع موجود برای عدم تحقق تفکر سیستمی در تابآوری شهری، بهخصوص در سطح کشور را مورد بررسی قرار داد. او بـه چـهار نوع مانع دانشی، نهادی، فرهنگی و ارتباطی اشاره کرد. بهطور کلی تسلط پارادایمهای سنتی در حوزۀ دانش در کشور را آفتی آسیبزننده دانسته و بر مسیر طولانی بین دانش و عمل کردن به آن تأکید کـرد. او تـفرق و تضـارب آراء و تداخل وظایف در سیستمهای نهادی را بهعنوان مانعی دیگر برشمرد و گفت: گذار از تفکر مدیریتگرا بهنفـع نگـاه رهـبرگرایانه با تـمام ویـژگیهای شخصـیتی آن، راهی برای تأثیرگذاری بر موانع نهادی است.
همچنین مانع فرهنگی را ترس از تغییر و نوگرایی در سازمانها و مؤسسات و ارجحیت کمیت بهجای کیفیت دانست. او در پایان بر عدم مشارکت بهدلیل رویکردهای اقتدارگرا و جزیرهای بودن سازمانها بهعنوان مانع ارتباطی تأکید کرد و گفت: شناخت سودهای مشترک، همافزاییها، مصالحهها و نزاعها، میتواند در کنارزدن مانع ارتباطی در تابآوری شهری کمککننده باشد.
وعـدههای نافـرجام و کـمکاری در تابآوری شهری
«موسی پژوهان» محقق حوزۀ برنامهریزی و تـابآوری شـهری، تعریفی متـفاوت از ایـن موضـوع ارائه داده و آن را بهمـثابه یادگیـری درسهایی از بحران و بازیابی آن دانست که طی آن جامعه دیگر آن جامعۀ سابق نیست، بلکه سیستمی آمادهتر برای مقابله با ریسکها و بحرانهای بعدی شناخته میشود. او این تعریف را متناسب با مدل غیرتعادلی تابآوری دانسـته کـه در آن عـدم قـطعیت از آیـنده و پیـشبیـنیناپذیر بودن آن پذیرفته میشود. همـچنین این مدل را به مدل کلاسیک که بر بازآفرینی شرایط قبلی تأکید دارد، ارجحیت داده و آن را مـطابق با جـامعۀ نویـن امروزی دانست. او بیان کرد: در کشـوری مثل ایران، چون ضعفهای ساختاری در ترتیبات نهادی داریم، هیچ شهر یا محلهای را نمیتوان پیدا کرد که بحرانزده باشد و قولهایی که از نظر نهادی داده شده عملیاتی شده باشد.
او در ادامه، حوزههای دانشی مرتبط با تابآوری، مثل علوم اجتماعی، آموزش، امنیت شهری، حکمروایی، اقتصاد و روانشناسی را برشمرد و بر پیوند همزمان تفکر سیستمی با چندین حوزۀ مختلف تأکید کرد. همچنین به عقیدۀ او، تفکر سیستمی در تابآوری شهری الزامی مهم برای تحقق اهداف ۱۷گانۀ توسعۀ پایدار، یعنی حفظ ملاحظات جامعه، اقتصاد و محیطزیست است.
«پژوهان» بر فقدان تفکر سیستمی در اندیشۀ محققان و سیاستگذاران حوزۀ تابآوری را ضعفی برای این موضوع دانسته و دو نتیجه برای آن ذکر کرد. یکی حفظ وضعیت موجود و دیگـری ازدسـتدادن فـرصتها برای ایـجاد تغییرات گستردۀ سیـستمی. او هـمچنین بر پیوند میانرشتهای در موضوع تابآوری شهری تأکید کرد و گفت: تفکر سیستمی از رویکرد میانرشتهای بهعنوان مخرج مشترک دانش قابل تعمیم تابآوری برای ایجاد یک فضای فکری مشترک که در مرز رشتههای مختلف شکل میگیرد بهره میبرد.
او در بیان اینکه چرا افراد باید نگاه سیستمی داشـته باشـند، مـدلهـای سنـجش مـیزان تابآوری جوامع را تقسیمبندی کرد و بر اهمیت توجـه بـه اضطـراب اقلیمـی در راستای نگاه سیستمی تأکید کرد. به عقیـدۀ او، گـروههای مختلف تحتتأثیر انواع بحران قرار میگیرند و ممکن است دچار اضطراب اقلیمی شوند. گروههایی مثل زنان، کودکان(طبق آمار حدود ۵۰۰ میلیون کودک زیر ۱۸ سال تحتتأثیر استرس اقلیمی قرار دارند)، سالمندان، کسانی که کار خود را از دست دادهاند و دیگر گروهها.
او در پـایـان بـر تـفـاوت کشـورها از نـگاه قارهایمنطقهای در بررسی بحرانها تأکید کرد و ایران را بهعنوان کشوری که در منطقۀ خاورمیانه واقع است، از کشورهای دیگر با ویژگیهای منطقهای دیگر متمایز کرد. همچنین موانع ساختاری در کاربست مدیریت شهری ایران را عدم وجود یک مکانیزم هماهنگ و یک قانون ثابت برای الزام همکاری دربارۀ تابآوری شهری دانسـت و گـفت: شـهرداری تـهران بهـعنوان مهمترین سازمان مدیریت شهری، حتی یک واحد کوچک بهعنوان ادارۀ مطالعۀ تابآوری شهری و رسـیدگی به آن نـدارد. بنابراین در حـکمرانی اقـلیمی شهـری، حـداقل در حـوزۀ تابآوری، در برابـر بحرانهـای شهـری بـاید یکپارچگی داشته باشیم.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
![وضعیت «قابل قبول» برای هوای تهران](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/هوای-پایتخت.jpg)
وضعیت «قابل قبول» برای هوای تهران
![رگبار و رعدوبرق در برخی استانها](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/رگبار-و-رعدوبرق.jpg)
رگبار و رعدوبرق در برخی استانها
![تابش اشعه فرابنفش چه زمانی شدیدتر است؟](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/گرما-1.jpg)
تابش اشعه فرابنفش چه زمانی شدیدتر است؟
![تنفس هوای مطلوب در پایتخت](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/16109BDE-AB28-41F5-A4CF-9ECA6DDDD02F.jpeg)
تنفس هوای مطلوب در پایتخت
![شرایط کیفی هوای تهران خطرناک است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/آلودگی-هوا-2.jpg)
شرایط کیفی هوای تهران خطرناک است
![افتخار به خودکفایی گندم با استخراج آب از چاه ۲۵۰ متری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/دیجیتال-8.jpg)
«غلامحسین هادیزاده رئیسی» عضو شورای مرکزی خانه کشاورز، در گفتوگو با «پیام ما» سیاستهای بخش کشاورزی را نقد کرد
افتخار به خودکفایی گندم با استخراج آب از چاه ۲۵۰ متری
![مشخصات رئیس آیندهٔ محیط زیست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/آلودگی-هوا.jpg)
۲۸ کارشناس در نظرسنجی «پیام ما» اعلام کردند
مشخصات رئیس آیندهٔ محیط زیست
![ویژگیهای رئیس کارآمد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/آلودگی-2هوا.jpg)
کارشناسان و فعالان محیطزیست پاسخ میدهند
ویژگیهای رئیس کارآمد
![تنفس هوای مطلوب در پایتخت](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/آلودگی-هوا-2.jpg)
تنفس هوای مطلوب در پایتخت
![اولویتهای محیط زیستی دولت چهاردهم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/دیجیتال-7.jpg)
۲۶ کارشناس با شرکت در نظرسنجی «پیام ما» مسائل محیط زیست ایران را فهرست کردند
اولویتهای محیط زیستی دولت چهاردهم
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید