دولت ژاپن تصمیم گرفته است تا فاضلاب نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما، که براساس اعلام این کشور و همچنین تایید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصفیه شده است را طی مراحلی در اقیانوس رهاسازی کند. این موضوع با مخالفت کشور چین مواجه شده است. چین این اقدام را «غیر مسئولانه» توصیف کرده است و بر آلوده بودن آن تاکید دارد.

دولت ژاپن تصمیم گرفته است با رهاکردن فاضلاب تصفیه‌شدۀ نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما دایچی -که در زلزله و سونامی 2011 تخریب شد- به اقیانوس آرام از شر مقادیر انبوه آب تصفیه‌شده خلاص شود. این فاضلاب آلوده به رادیواکتیو ذخیره‌شده در مخازن نیروگاه هسته‌ای ویران‌شدۀ فوکوشیما است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز سه‌شنبه 13 تیرماه 1402 گفت طبق آخرین بررسی ایمنی این سازمان از تخلیۀ برنامه‌ریزی‌شدۀ آب، اثر رادیولوژیکی ناچیزی بر مردم و محیط زیست خواهد داشت. با پایان بررسی ایمنی دوسالۀ ژاپن عملیات طولانی پمپاژ آب تصفیه‌شده -مخلوطی از آب‌های زیرزمینی، بارانی که به منطقه نفوذ می‌کند و آبی که برای خنک‌کردن سوخت هسته‌ای آسیب‌دیده استفاده می‌شود- به اقیانوس آرام، احتمالاً در تابستان 2023 آغاز می‌شود. حدود 1.3 میلیون تن آب ذخیره‌شده در مخازن عظیم در سایت از طریق سیستم پیشرفتۀ پردازش مایع تپکو فیلتر شده تا اکثر عناصر رادیواکتیو به جز «تریتیوم» ایزوتوپ رادیواکتیو هیدروژن که جداسازی آن از آب دشوار است، حذف شود. ژاپنی‌ها محصول این پردازش را آب «تصفیه‌شده» می‌نامند و با استفاده از کلمۀ «آلوده» مخالف هستند. این آب تصفیه‌شده با آب دریا رقیق می‌شود تا غلظت تریتیوم بسیار کمتر از حد مجاز بین المللی باشد، سپس از طریق یک تونل زیر دریایی در فاصلۀ 1 کیلومتری از خط ساحلی به اقیانوس رها می‌شود. از این آب که برای پر کردن 500 استخر شنا در اندازۀ استخر المپیک کافی است، برای خنک‌کردن میله‌های سوخت کارخانه استفاده می‌شود که پس از زلزله و سونامی قدرتمند، این کارخانه در مارس 2011 ذوب و آلوده شد. فاجعۀ هسته‌ای 2011 باعث یک ذوب سه‌گانه شد، که بدترین بحران هسته‌ای جهان از زمان حادثۀ چرنوبیل در ۲۵ سال قبلتر بود. انتظار می‌رود تخلیۀ آب بین 30 تا 40 سال طول بکشد. چین که در سال 2021 این طرح را «بسیار غیرمسئولانه» محکوم کرد، روز سه‌شنبه مخالفت خود را تکرار کرد و خواستار تعلیق این طرح شد.

حدود 1.3 میلیون تن آب از طریق سیستم پیشرفته پردازش مایع تپکو فیلتر شده تا اکثر عناصر رادیواکتیو به جز «تریتیوم» ایزوتوپ رادیواکتیو هیدروژن حذف شود

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حادثۀ هسته‌ای و تشعشعی را به‌عنوان «رویدادی که منجر به عواقب قابل توجهی برای مردم، محیط زیست یا تأسیسات شده است»، تعریف می‌کند. به‌عنوان مثال می‌توان به اثرات مرگبار برای افراد، انتشار رادیواکتیویته زیاد از ذوب هستۀ رآکتور در محیط اشاره کرد. نمونۀ بارز یک «حادثۀ هسته‌ای بزرگ» حادثه‌ای است که در آن هستۀ رآکتور آسیب می‌بیند و مقادیر قابل توجهی ایزوتوپ‌های رادیواکتیو آزاد می‌شود، مانند فاجعۀ چرنوبیل در سال 1986 و فاجعۀ هسته‌ای فوکوشیما در سال 2011. اثر حوادث هسته‌ای از زمان ساخت اولین رآکتورهای هسته‌ای در سال 1954 (1333) شمسی موضوع بحث بوده است. تا سال 2014، بیش از 100 حادثۀ جدی هسته‌ای و حادثۀ ناشی از استفاده از انرژی هسته‌ای رخ داده است. از زمان فاجعۀ چرنوبیل، پنجاه‌وهفت حادثه رخ داده است و حدود 60 درصد از تمام حوادث، حوادث شدید مرتبط با هسته‌ای در ایالات متحده آمریکا رخ داده است. حوادث جدی نیروگاه هسته‌ای شامل فاجعۀ هسته‌ای فوکوشیما (2011)، فاجعۀ چرنوبیل (1986)، حادثۀ جزیرۀ «تری مایلز» آیلند آمریکا (1979)، و حادثۀ رآکتور کم‌توان آرگون ارتش آمریکا در آیداهو (SL-1) (1961) است. حوادث انرژی هسته‌ای می‌تواند منجر به تلفات جانی و هزینه‌های فراوان برای اصلاح وضع شود.
در ایران، نخستین حرکت جدی در استفاده از علوم و تکنولوژی هسته‌ای، به حدود 70 سال پیش برمی‌گردد. براساس طرح آیزنهاور، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا (1953) تحت عنوان ‌«اتم برای صلح»، اولین قدم جدی در زمینۀ استفاده از علوم و تکنولوژی هسته‌ای در ایران در سال 1335 (1956) برداشته شد. دانشگاه تهران در آن سال، مرکزی را تحت عنوان «مرکز اتمی دانشگاه تهران» برای آموزش و پژوهش هسته‌ای در کشور پایه‌گذاری کرد. مرکز اتمی دانشگاه تهران نیز در کنار تلاش خود برای شناساندن اتم و انرژی اتمی، نمایشگاهی تحت عنوان «اتم برای صلح» دایر کرد که تا برداشت مردم را نسبت به انرژی هسته‌ای و اهمیت آن در برابر ویرانی و جنگ تصحیح کند. به‌عنوان بخشی از همکاری‌های ایران و آمریکا از سال 1338 خرید یک رآکتور تحقیقاتی حرارتی 5 مگاواتی (MW) برای مرکز اتمی دانشگاه تهران در دستور قرار گرفت و به تصویب هیأت دولت ایران رسید. رئیس‌جمهور وقت آمریکا (آیزنهاور) نیز در جهت طرح خود (اتم برای صلح) یک رآکتور اتمی به ایران هدیه کرد. عملیات ساختمانی رآکتور دانشگاه تهران در 1340 آغاز شد و در آبان‌ماه 1346 مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این رآکتور را مؤسسۀ آمریکایی ماشین‌آلات و ریخته‌گری (AMF) در مرکز تحقیقات اتمی دانشگاه تهران در خیابان امیرآباد تهران ساخت. هستۀ مرکزی این رآکتور در عمق 8 متری استخری با ظرفیت 500 هزار لیتر آب سبک قرار دارد. رآکتور تحقیقاتی تهران یک رآکتور از نوع استخری با کندکننده و خنک‌کنندۀ آب سبک است که برای مقاصد تحقیقاتی، آموزش و تولید رادیو ایزوتوپ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این رآکتور در ابتدا با سوخت‌های صفحه‌ای با غنای بالا (بیش از 90 درصد) مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

مرکز اتمی دانشگاه تهران در دهۀ 50، نمایشگاهی با عنوان «اتم برای صلح» دایر کرد تا برداشت مردم را نسبت به انرژی هسته‌ای و اهمیت آن در برابر ویرانی و جنگ تصحیح کند

مدیر برنامۀ اتمی ایران در زمان راه‌اندازی رآکتور اتمی دانشگاه تهران «علی‌اصغر آزاد» بود. طبق قرارداد بین دانشگاه تهران و کمپانی A.M.F تمامی عملیات نصب ماشین‌آلات و وسایل کنترل رآکتور به‌عهدۀ کمپانی مزبور و تمامی کارهای ساختمانی بنای رآکتور به‌عهدۀ مقاطعه‌کاران ایرانی بود. از آغاز کار، همه‌روزه عدۀ معدودی از کارشناسان مرکز، عملیات نصب رآکتور را از نزدیک تعقیب می‌کردند.
ایجاد رآکتور اتمی دانشگاه تهران، نقطۀ آغاز مهمی در زمینۀ فعالیت‌های هسته‌ای ایران محسوب می‌شود و عملاً در طول ساخت این رآکتور که بعضاً کارشناسان ایرانی نیز حضور داشتند، تحول مثبتی در زمینۀ ایجاد صنایع هسته‌ای در کشور صورت گرفت. به‌جز پروژه‌های مذکور، طی دو دهۀ 1330 و 1340 فعالیت‌های دیگری نیز در زمینۀ علوم هسته‌ای صورت گرفت که می‌توان به ایجاد شتاب‌دهنده و «اندوگراف» و مرکز پزشکی هسته‌ای در دانشگاه تهران اشاره کرد. بدین لحاظ ایران به‌تدریج گام‌هایی در جهت توسعۀ هسته‌ای خود برمی‌داشت.
اما در طی دهۀ 1350 وضعیت ایران به‌لحاظ علوم هسته‌ای و کاربردهای آن به‌نحو قابل‌توجهی دچار تحول شد. در سال 1353 سازمان انرژی اتمی ایران (AEOI) تأسیس شد و مرکز اتمی دانشگاه تهران تحت نظارت این سازمان قرار گرفت. متعاقب تأسیس AEOI، دولت وقت، سرمایه‌گذاری وسیعی جهت رشد سریع علوم و فنون هسته‌ای انجام داد. رآکتور تحقیقاتی تهران که در گزارش‌ها قبلاً به‌عنوان مرکز تحقیقات هسته‌ای امیرآباد شناخته می‌شد، از دانشگاه تهران به سازمان انرژی اتمی ایران تحویل داده شد و در سال 1353 به مرکز تحقیقات هسته‌ای ایران تغییر نام داد. ایمنی لرزه‌ای تأسیسات انرژی اتمی ایران به‌ویژه در برابر خطر زلزله، همواره از دغدغه‌های مهم فنی در سطح کلان ملی بوده است. نیروگاه اتمی بوشهر از نظر مطالعات خطر زلزله مطالعه‌شده‌ترین ساختگاه مهندسی در ایران در قبل و بعد از انقلاب 1357 است. نیروگاه بوشهر در برابر زلزله‌های شدید طراحی و اجرا شده است. در 20 فروردین 1392، زلزله‌ای با بزرگای 6.5 منطقۀ بوشهر را به لرزه درآورد، ولی البته نیروگاه بوشهر در زمین‌لرزه دچار خسارت نشد. در پی وقوع زلزله، شورای همکاری خلیج فارس در جلسۀ خود نسبت به انتشار احتمالی تشعشعات از نیروگاه اتمی بوشهر ابراز نگرانی کرد. شش کشور عرب شورای همکاری خلیج فارس از تهران خواسته بودند که اطمینان حاصل کند که تأسیسات خود با استانداردهای ایمنی بین‌المللی مطابقت دارد و به کنوانسیون آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد ایمنی هسته‌ای است. البته چنین بوده و هست.
در سالهای بعد امارات متحده عربی نیز اولین نیروگاه هسته‌ای خود را در جنوب خلیج فارس راه‌اندازی کرد. نیروگاه اتمی برکه اولین نیروگاه هسته‌ای امارات متحده عربی ، اولین نیروگاه هسته‌ای در شبه‌جزیرۀ عربستان و اولین نیروگاه هسته‌ای تجاری در جهان عرب است. این رآکتور از چهار رآکتور هسته‌ای APR-1400 (سه رآکتور فعال، یکی تحت آزمایش پس از ساخت) تشکیل شده است. ظرفیت کل 5380 مگاوات است که برای تأمین 25 درصد برق مورد نیاز امارات در نظر گرفته شده است. این سایت در منطقۀ غربی ابوظبی، در خط ساحلی بین خلیج فارس و بزرگراه E11 ، 50 کیلومتری غرب رویس قرار دارد.