سیدعبدالله انوار
وداع با آخرین مرد نحله مشروطهخواهان
در که باز شد؛ مردی ریزنقش با عینکی بزرگ و زیرشلواری چارخانه ظاهر شد. سلامعلیک تندی کرد و با سرعت رفت سمت چپ ورودی خانهاش
۲۰ اسفند ۱۴۰۱، ۹:۱۹
در که باز شد؛ مردی ریزنقش با عینکی بزرگ و زیرشلواری چارخانه ظاهر شد. سلامعلیک تندی کرد و با سرعت رفت سمت چپ ورودی خانهاش. اتاق کارش آنجا بود؛ میز کوچک تحریری داشت که پشتش چهارزانو نشست. صندلی کوتاهی کنارش بود با دستههای چوبی. دورتادور اتاقش فقط کتاب بود، حتی روی میز آشپزخانهاش. حدود پانزده سال پیش بود؛ داشتم گزارشی درباره مکان-رویدادهای مشروطه مینوشتم و همهی راهها به این مرد ختم میشد؛ او راهها را میدانست و نامهای تهران قدیم را به خاطر داشت. از دل تاریخ بیرون آمده و مرام و خلق قدیمیها در جانش بود؛ یک جوری لوتیگری و با معرفتی ناشناخته برای نسل ما. یک سال بعد از تولدش بود که رضاشاه تاجگذاری کرد و زندگی او با سدهی جدید آمیخت. پدرش یعقوب انوار شیرازی از علما و مجتهدان و فعالان مشروطهخواه و نماینده مجلس بود و در حوزه علمیه درس میداد. نام مادرش را نمیدانیم، فقط میگفت زن فاضلهای بود. او عمرش را در میان کودتاها و بلواهای زمانهی معاصر گذرانده بود و حالا قرار بود در باب مشروطه صحبت کنیم اما سر حرف با آنچه در زندگی کرده بود باز شد. درباره هر مسئلهای که صحبت میکرد سند میآورد؛ وقتی از ریاضیات میگفت، بلند شد و سریع کتابی را از کتابخانهاش بیرون آورد که دورش را حاشیهنویسی کرده بود؛ حلالمسائل ریاضی محض. بعد کتاب دیگری آورد در باب فلسفه برگسون. بعد کتابی دربارهی شفای بوعلی سینا و … بیاغراق شوکه شده بودم، قرار من با یک تهرانشناس بود اما با یک فیلسوف، ریاضیدان، منطقدان، موسیقیدان، فلسفهپژوه، نسخهشناس و … روبهرو شده بودم؛ انسانی شبیه ابوعلیسینا و خوارزمی و… انسانی که همهچیز میدانست و از همهی اصول عقلی و اعتباری سردرمیآورد. نمیدانم هنوز چندنفر حکیم به معنای واقعی کلمه در ایران وجود دارند ولی برای من که آنها را نمیشناسم او تنهاترین و آخرین بود؛ او عبدالله انوار بود، نادره دوران.
خداحافظی
همیشه تنها بود. هیچگاه ازدواج نکرد. در مصاحبهای با حمیدرضا حسینی گفته بود؛ دختری که دوستش داشتم ازدواج کرد و بعد از او چنان سرگرم کار شدم که اصلا یادم رفت یاری داشته باشم و بعد که به خودم آمدم دیدم پیر شدم. به نظر میآمد پاییز کوچهباغهای تهران، او را در حافظه خود ثبت کرده بودند؛ «به هر منزل گهی آبی بنوشی، بکن یاد از دل دیوونهی من.» کوچهباغهایی که وقتی تخریب شدند، حجم بزرگ روح او را هم بلعیدند. پایتخت درهم و شلوغ و آلوده، دیگر انسانهایی چون او را در خودش پرورش نداد. اویی که هر روز از میان درختان میرفت تا خود را به کتابخانهی ملی برساند. نسخ خطی منتظر او بودند، ۲۲ جلد کتاب شفای بوعلیسینا، شرحهای فلسفی از متافیزیک ارسطو تا سنت توماس آگوستین. از شیخ اشراق و غزالی بگیر تا انصاری و تصحیح تاریخجهانگشای نادری. همیشه تنها بود اما اسیر تنهایی نبود. در غربت چشمانش، مردی پویا بود که خیابانها را راه نمیرفت، میدوید. تولد ۹۰ سالگیاش همزمان بود با سالگرد مشروطه. او متولد قلب اسد بود. سال ۱۳۹۳ مشروطهگردی برنامه یکی از تهرانگردیهای احمد مسجد جامعی شد و ما کنار او بودیم برای دیدن تهران مشروطه. آن روز برای او اما یک سوپرایز داشتیم. قرار بود، شمعهای ۹۰ سالگیاش را در خانه امینالاضرب فوت کند. او هنوز هم در عمق وجودش یک مشروطهطلب بود، یاد آن روز اول دیدارش افتادم که از من پرسید ما در جنبش مشروطه شکست خوردیم یا پیروز شدیم؟ سوال سختی بود، انگار هم شکست خورده بودیم و هم پیروز شده بودیم. او با دقت و بریده بریده توضیح داد؛ ما در جنبش مشروطه شکست خوردیم اما بیشترین تاثیر را روی تاریخ ما گذاشت. تهران این روزها در نظرش چگونه بود، نمیدانم اما او با همهی زندگی پر از پژوهش و مطالعه و تحقیقاش کوچه به کوچه این شهر را میشناخت و قصههای قدیماش را میدانست، با قصههای جدیدش چه میکرد؟ او تاریخپژوه شهری بود که از ۱۳۰۳ برایش تصویر ساخت تا زمستان ۱۴۰۱. از آخرین نحله مشروطهخواهان، در ۹۸ سالهگی با تهران کنفیکون شده خداحافظی کرد و تا صبح باران بارید.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
ثبتنام نوبت دوم کنکور دوباره تمدید شد
تعداد قربانیان زلزله ژاپن به ۲۳۶ نفر افزایش یافت
پاییز سال ۲۰۲۳ محققان دانشگاه تگزاس با یک الگوریتم هوش مصنوعی، ۷۰ درصد زمینلرزهها را یک هفته پیش از وقوع آنها بهدرستی پیشبینی کردند
امیدهای گمراهکننده برای پیشبینی زلزله
آزمون استخدامی آموزش و پرورش قبل از سال جدید برگزار میشود
تعداد جانباختگان زلزله ۷.۶ ریشتری ژاپن تاکنون ۳۰ نفر
نرخ فرونشست ایران 5 برابر میانگین جهانی
مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بر خلاف رای دیوان عدالت اداری
کنکوریهای شبههدار اجازه ورود به دانشگاه نخواهند داشت
دانشگاهها و مدارس اصفهان تا آخر هفته غیرحضوری شدند
مرکز پژوهشهای مجلس میگوید هیچ منطقهای در کشور مقاوم نیست
شهرهای ایران لرزان در برابر زلزله
ریسکهای زلزله در تهران
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- چالشهای رزرو هتل در جزایر جنوب کشور
- بهترین برند چرم ایران کدام برند است؟
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید