توهم هنر بر بستر افیون

طی ماه‌های گذشته خاطرات تلخ و شیرین مختلفی از زیستن در کرمان دارم اما یکی از دردناک‌ترین خاطرات این بخش شاهد مرگ و میر و صدمات جبران ناپذیرناشی از سو مصرف دارو در بین قشری بودم که نمی‌دانم بنویسم می‌شد چنین وضعیتی را حدس زد یا اینکه نباید کار به اینجا می‌کشید، متاسفانه در یکسال گذشته تجربه‌ی دردناکی داشته‌ام و آن هم مرگ چند تن از دوستان و آشنایان که همگی جوان بودند و هنرمند و اهل مطالعه و نقطه‌ی مشترک دیگری که بین ایشان ایجاد یک الگوی ترسناک می‌کند سو مصرف داروهایی از قبیل متادون و ترامادول است که متاسفانه بین جوانان گسترش بی سابقه‌ای پیدا کرده و دردناک‌تر این‌که متاسفانه جوانانی که باید آینده‌ی این مرز و بوم به دستشان باشد و در زمینه‌ی هنر و فرهنگ باید مشغول به کار شوند و فرهنگ آیندگان را بسازند و فرهنگ و هنر کشور و حتی جهان بدهکار ایشان باشد اما متاسفانه اندیشه‌های کهنه و تیپ‌های شبه روشنفکری و گفتمان‌هایی مثل این که هر آنکس که بیشتر می‌فهمد درد بیشتری می‌کشد و فلانی گفته که من نمی‌دانم کسانی که سیگار نمی‌کشند چگونه فکر می‌کنند وخرده فرهنگ‌هایی که متاسفانه‌ عده‌ی قلیلی از اهل هنر و فرهنگ را مبتلا به اعتیاد ساخته و حتی در جاهایی دیده شده که مثلا اگر من را در زمینه‌ی ادبیات قبول داشته باشند من جوانانی که پیرو و شاگرد من هستند در زمینه‌ی ادبیات را آلوده به به چنین چیزهایی می‌کنم با توجیهاتی که با من اگر چنین کند بهتر است تا با دیگری و بدون توجه به اینکه چه اجباری اصلا در میان است که این جوان باید چنین کاری بکند و اصلا کجای تاریخ هنر خواندید که چخوف یا فالکنر و یا همینگوی به اطرافیان مواد مخدر پیشهاد می‌کردند و خدای نکرده مبادا چنین می‌اندیشند که ایشان از همه‌ی اندیشمندان جهان بیشتر اهل اندیشه هستند که کارهای عجیبی می‌کنند و اطرافیان را به اعمالی وا می‌دارند که زندگی‌شان وارد فاز دیگری می‌شود که احتمال وارد شدن ضرر و زیان‌های جبران ناپذیر به زندگی‌شان بسیار بالا می‌رود و چنین حوادثی اتفاق می‌افتد از پی بی فکری و بد فرهنگی عده‌ای که فکر می‌کنند اندیشه با سو مصرف مواد مخدر و یا داروهایی این چنینی گره خورده و حتما می بایست به ضرب دوپینگ‌هایی اندیشه را به تکاپو بیاندازند و برای دوره‌ای کوتاه به تولید اثر بپردازند و به سرعت هم از صحنه‌ی برای مثال ادبیات به صحنه‌ی تهیه‌ی مواد و دغدغه‌های مالی برای هزینه‌های روز به روز فزونی یابنده‌ی مواد نقل مکان می‌کنند و زمان‌ زیادی صرف می‌شود تا جامعه بتواند این بچه‌ها را دوباره به آغوش خودش برگرداند (البته متاسفانه جامعه‌ی ما خیلی هم تلاشی برای برگرداندن ایشان انجام نمی‌دهد).
بگذارید از دوستم ( پ ) بگویم که عکاس و نقاش و داستان نویس بود و در سطح کشوری وی را می‌شناختند و با سینماگران و اهالی معروف هنر و فرهنگ کارهای مشترکی انجام داده بود و رزومه‌ی قابل توجهی برای خودش فراهم نموده بود که متاسفانه سوژه‌ی همین طرز فکر و اطرافیانی که ذکر خیرشان بود شد و چندی پیش در منزل پدری اش تحت تاثیر مصرف یکی از همین داروها بی‌هوش شد و بخاطر مسدود شدن راه‌های تنفسی‌اش از دست رفت و متاسفانه همه‌ی ما داشتن چنین عزیزی محروم شدیم اما داستان جوانانی که سوژه‌ی چنین مسائلی می‌شوند همین جا تمام نمی‌شود و این داستانی‌است پر آب چشم ولی به واسطه‌ی اینکه نسبت به مواد مخدر سنتی که در دسترس هست این داروهای و بعضی از مواد صنعتی حمل و مصرف راحت‌تری دارند و مقدمات و موخراتی که مصرف‌کنندگان مواد سنتی مجبور به انجام‌شان هستند گریبان‌گیر آنان که دارو و یا مواد صنعتی مصرف می‌کنند نیست. حال آنکه در نظر گرفته نمی‌شود که ضرر و زیان آن مواد صنعتی و آن دسته از داروها صدچندان است و بدون مشاوره با پزشک حتی مصرف آنتی بیوتیک هم به شدت خطرناک است چه برسد به چنین داروهایی که بدون مشاوره‌ی پزشک و سر خود مصرف می‌شود و معمولا هم دوره‌ی مصرف طولانی دارند و با بدن میزبان چنان می‌کنند که قوم مغول با روستاهای گمنام در مسیرشان کرد.
برای شناخت بهتر بخشی از عوارض دارویی شربت متادون به روایت شورای هماهنگی انجمن‌‌های پزشکان عمومی گیلان روایت می‌کنیم و انشالله در چند روز آینده به این مساله از زوایای دیگری هم نگاه می‌کنیم
عوارض دارویی:
– پس از مصرف شربت متادون، گزارش عوارض پوستی از جمله راش، کهیر و خارش بسیار بیشتر از مواردی بوده است که بیماران قرص مصرف می‌کرده‌اند.
– وجود الکل در شربت متادون (۱۰ درصد) سبب شده که در دوز معادل اثربخشی کمتری نسبت به قرص داشته باشد و همین مساله سبب افزایش دوز مصرفی بیماران گاه از ۱۰ میلی‌گرم تا بیشتر ‌شده است.
– وجود الکل در در ترکیب شربت سبب تشدید علایم و عوارض گوارشی در افراد دچار زخم‌های گوارشی شده است.
– با مصرف شربت متادون اختلالات گوارشی متعدد از جمله تهوع، استفراغ، نفخ و اختلال در اجابت مزاج (به‌صورت اسهال و گاه یبوست) به‌وفور دیده شده که بسیار بیشتر از مواردی است که بیماران قرص مصرف می‌کرده‌اند.
– با وجود این‌که شربت متادون سبب بهبود کم‌خوابی در برخی از بیماران شده، اما از سویی خواب‌آلودگی مفرط را در بسیاری از آنان دامن زده است و چرت زدن در بسیاری از ساعات روز سبب اختلال جدی در کارکرد روزانه‌ی‌ آنان و همچنین برانگیختن شک و شبهه‌ی خانواده‌ی در مورد لغزش یا عود ایشان شده است که این امر اخلال جدی در بازگشت اعتماد خانواده به بیماران ایجاد کرده و بر روند درمان نیز تاثیر سوء داشته است.
– به‌دلیل نامشخص بودن میزان قند موجود در شربت متادون، مصرف آن در بیماران دیابتی با نگرانی‌هایی همراه است. به‌همین دلیل، مصرف شربت متادون در موارد عدم رعایت بهداشت دهان و دندان منجر به بروز‌ زخم‌های دهانی ‌شده است.
مشکلات مصرف:
– تاثیر سریع‌تر و مانایی کمتر شربت در بیماران باعث شده است درمانگران مجبور شوند دارو را به‌جای یک‌ بار در روز، برخلاف دستور پروتکل، در دو تا سه وعده تجویز کنند که این امر نظارت مستقیم بر مصرف دارو را ناممکن ساخته است.
– حمل شربت و مصرف آن سخت‌تر از هنگامی است که بیمار قرص مصرف می‌کند. از طرفی بیماران برای مصرف دارو در دوزهای منقسم مجبور به حمل دارو به محل کار خود هستند که آن هم سبب ایجاد مشکلات فراوان (از جمله حمل سرنگ، پنهان کردن آن از همکاران و خانواده، گاه ریخته شدن دارو به‌علت اصرار در پنهان‌سازی و …) شده است.
– حمل سرنگ برای تعیین میزان دارو با ایجاد وسوسه در بیماران تزریقی، خطر عود و احتمال لغزش آنان را فراهم کرده است.
– بیماران مسن و کم‌سواد، علی‌رغم توضیحات مکرر تیم درمان، از پیمانه‌های غیردقیق (از جمله از در شیشه‌ی شربت) برای مصرف دارو استفاده می‌کنند که این امر به طور مکرر سبب به‌هم خوردن دوز و اختلال در وضعیت بیماران شده است.
– علی‌رغم نصب برچسب و توصیه‌ی اکید به خانواده‌ها درباره‌ی مسمومیت‌زا بودن متادون، مواردی از مسمومیت خطرناک و گاه کشنده با شربت متادون در کودکان گزارش شده است.
– در محدوده‌ی سنی بزرگسالان، در مورد همه‌ی گروه‌های دارویی، کلاً مصرف شربت در برابر قرص به‌دلایل متعدد (سخت بودن مصرف، طعم دارو و …) مقبولیت کمتری دارد که در مورد شربت متادون، تلخی دارو مزید بر علت است.
در پایان باید یاد آور شوم که مساله‌ی نگارنده‌ی این یادداشت صرفا سو مصرف داروها و استفاده‌ی دارو بدون نظر و مشاوره‌ی پزشک حاصلی جز ضرر و زیان ندارد هرچند شاید همان دارو را با حضور پزشک و نظارت یک متخصص اگر مصرف کنند می‌تواند ناجی انسان‌ها هم باشد.