سایت خبری پیام ما آنلاین | بی‌میلی جامعه به گفتمان اجتماعی مطلوب دولت

اظهارات رؤسای قوای مجریه و مقننه درباره فضای اجتماعی کشور چه گفتند؟

بی‌میلی جامعه به گفتمان اجتماعی مطلوب دولت

همزمان با ادامه انتقاد کنشگران مدنی به تصویب طرح «نحوه تشکیل و فعالیت تشکل‌های صنفی و تخصصی» پخش «اعترافات تلویزیونی در صداوسیما» با انتقاد افکار عمومی مواجه شد





بی‌میلی جامعه به گفتمان اجتماعی مطلوب دولت

۱۰ مرداد ۱۴۰۱، ۰:۰۰

پیام ما | در حالی که رئیس جمهور بر عزم جزم دولت برای اجرای قانون امر به معروف و نهی از منکر سخن گفته و به مدیران و مسئولان هشدار داده که مبادا نسبت‌ به «جوسازی و فضاسازی باطل دشمنان» دچار انفعال شوند، رئیس مجلس در نطق پیش از دستور خود از نیاز کشور به «فناوری اجتماعی» سخن گفته که «ایمان مردم» را به «عمل صالحی جمعی» تبدیل کند. در همین حال یک روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی معتقد است ابراهیم رئیسی روزها دنده معکوس کشیده و به‌سمت طیف‌ها و اقشار تندروتر چرخش کرده است.

 

«نیازمند فناوری اجتماعی برای تبدیل ایمان مردم به عمل صالح جمعی هستیم»؛ این جمله شاید مهمترین گزاره‌ای است که رئیس مجلس انقلابی در نطق پیش از دستورش در نشست علنی دیروز مجلس پیش کشید. محمدباقر قالیباف مطلع و دال مرکزی نطق پیش از دستور صبح دیروزش را به تاکید بر استفاده از «فرصت بی‌نظیر گسترش معارف دین در محرم و صفر» اختصاص داد و در همان نخستین دقایقِ نخستین نشست علنی این هفته مجلس انقلابی، از صاحب‌نظران دعوت کرد که به آن‌چه او «جهاد تولید فکر و ایده» می‌خواند، بپیوندند. کمتر از 24 ساعت پیش از آن، رئیس دولت نیز در سخنانی در جریان دیدار اعضای ستاد امر به معروف و نهی از منکر، با بیان این‌که «برای داشتن جامعه تراز انقلاب اسلامی، نباید امر به معروف و نهی از منکر در جامعه سست شود»، تاکید کرد: «همه دولتمردان و دستگاه‌های اجرایی نسبت‌به اجرای قانون امر به معروف و نهی از منکر مسئولیت دارند و موظفند این تکالیف را با دقت و جدیت انجام دهند.» روسای دولت و مجلس انقلابی در حالی به‌فاصله کمتر از 24 ساعت این‌چنین درباره «امر به معروف و نهی از منکر شهروندان» اعلام‌ موضع کرده‌اند که اکنون کشور با سیل خسارت‌بار روبه‌رو است. آن هم در حالی که به‌گفته یکی از نمایندگان مجلس، هنوز اطلاع دقیق و تصویر روشنی از شدت خسارات مالی به شهروندانی که چند روزی است بدون سرپناه و حداقل امکانات روزگار می‌گذرانند، در دست نیست و حتی آمار نهایی جان‌باختگان نیز تجمیع و اعلام نشده‌ است.

شامگاه نخستین روز هفته، ساعاتی پیش از نطق صبح دیروز قالیباف و ساعتی پس از سخنرانی رئیسی در دیدار اعضای ستاد امر به معروف و نهی از منکر، یکی از بخش‌های خبری صداوسیما در گزارشی آن دو دختر را رو در روی یکدیگر نشاند و در گزارشی به‌روشنی جانبدارانه، به روایت درگیری هفته پیش در اتوبوس بی‌آرتی پرداخت؛ گزارشی که مطابق انتظار و همچون نمونه‌های مشابه در گذشته، به یکی از موضوعات داغ شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد

این اما همه آن‌چه این روزها به‌عنوان مهمترین محورها و موضوعات رسانه‌های سیاسی و اجتماعی، فکر و ذهن جامعه را به خود مشغول کرده، نیست. کافی است در آرشیو خبرگزاری‌ها و وبسایت‌های خبری، چند روزی عقب‌گرد کنیم و به آن‌چه درست یک هفته پیش، به‌عنوان سوژه داغ رسانه‌ها و هشتگ داغ‌تر شبکه‌های اجتماعی، موضوع بحث افکار عمومی و محور گفت‌وگوهای مردمی بود، بازگردیم. زمانی که با افزایش دمای هوا و نزدیک شدن به روزهای داغ نیمه تابستان، بار دیگر کاروان‌های گشت ارشاد در کوچه و خیابان به راه افتاد و رنگارنگی و گوناگونی نوع پوشش و حجاب شهروندان از یک‌سو و تذکر و هشدارهای کلامی و گاه غیرکلامی ماموران نیروی انتظامی از دیگرسو، حوادث و اتفاقاتی را رقم می‌زد که در مواردی چنان از حدود خود خارج می‌شد که حتی مسئولان ارشد ناجا و دستگاه‌های امنیتی و انتظامی را نیز شرمنده می‌کرد. تصاویری از تفاوت دیدگاه و رویارویی ملت و حاکمیت درباره آن‌چه به‌عنوان «سبک زندگی» می‌شناسیم که هر از گاه، توسط دوربین‌های فیلمبرداری گوشی‌های تلفن همراه شهروندان ثبت و ضبط می‌شد و در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌گشت و بعضاً همین ویدئوهای سردستی، نه‌تنها به عکس یک مطبوعات تبدیل می‌شد، بلکه در مواردی حتی به‌عنوان اسناد و مدارک پرونده‌های قضایی مورد استناد قرار می‌گرفت. پرونده‌هایی که شاید مهمترین و معروف‌ترینشان، ویدئویی بود از درگیری دو دختر جوان با دو سبک زندگی و پوشش متفاوت که در حالی به بازداشت فوری و ضربتی یکی از این دو دختر ایرانی انجامید که در ادامه، دامنه این دعوا و اختلاف‌نظر در این پرونده قضایی، به یکی از برنامه‌های خبری صداوسیما کشید. شامگاه نخستین روز هفته، ساعاتی پیش از نطق صبح دیروز قالیباف و ساعتی پس از سخنرانی رئیسی در دیدار اعضای ستاد امر به معروف و نهی از منکر، یکی از بخش‌های خبری صداوسیما در گزارشی آن دو دختر را رو در روی یکدیگر نشاند و در گزارشی به‌روشنی جانبدارانه، به روایت درگیری هفته پیش در اتوبوس بی‌آرتی پرداخت. گزارشی که مطابق انتظار و همچون نمونه‌های مشابه در گذشته، به یکی از موضوعات داغ شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد. همچون تجارب پیشین، آن‌چه از سوی عموم کاربران در واکنش به این گزارش در شبکه‌های اجتماعی منتشر و مطرح شد، یکسر در مخالفت با پیامی بود که آن گزارش سعی در القایش داشت. گزارشی که برخلاف آن‌چه «حلالیت‌طلبیدن‌ها» و «در آغوش کشیدن‌ها» در ظاهر تصویر می‌کردند، عملاً هیچ کمکی به نزدیکی نسبی این دو دیدگاه درباره مسئله «پوشش» و «سبک زندگی» نکرد و بی‌راه نیست اگر بگوییم شکاف میان این دو نگرش را عمیق‌تر نیز کرد.
اما فارغ از بحث و اختلاف‌نظر شدیدی که در بحث «حجاب» بار دیگر شهروندان ایرانی را در روی یکدیگر قرار داد و با توجه به جانبداری علنی حاکمیت از یکی از این دو دیدگاه، متعاقباً شکاف ملت و حاکمیت را نیز عمیق‌تر کرد، چند رویداد و بحث دیگر نیز در این روزها و هفته‌ها، منجر به نگرانی افکار عمومی و تشدید این اختلافات شده است. موضوعاتی همچون لغو چند کنسرت موسیقی در تهران و چند شهر دیگر همچون اهواز و نیز تصویب موادی از یک طرح پارلمانی که نمایندگان مجلس با اصرار بر تصویب آن، بر نگرانی کنشگران مدنی و شهروندان نسبت‌به «چگونگی فعالیت‌های اجتماعی» و «تشکیل تشکل‌های صنفی» دامن زده‌اند. طرحی که با عنوان «نحوه تشکیل و فعالیت تشکل‌های صنفی و تخصصی» در حالی با برگزاری هر جلسه علنی مجلس در طول هفته، چند گام دیگر به تصویب نهایی و تبدیل شدن به قانون پیش می‌رود که بسیاری از کنشگران و فعالان مدنی صراحتاً از نگرانی خود در این رابطه سخن گفته و چند حزب و تشکل سیاسی نیز صراحتاً از مخالفت خود با تصویب آن پرده برداشته‌اند. مخالفت‌هایی که البته به در بسته خورده و نمایندگان مجلس بی‌توجه به آن، هر روز گامی در مسیر تصویبش بر زمین محکم می‌کنند. اما جامعه در حالی نظاره‌گر این بی‌توجهی مجلس به نظر و دیدگاه احزاب و افکار عمومی و اصرار دولت بر پیشبرد سیاست‌های فرهنگی‌اش است که این روزها علاوه‌بر بحث «حجاب»، در موضوع «مدیریت فضای مجازی و اینترنت» نیز نمود داشته که قانون اساسی، مجلس و دولت را به‌عنوان مهمترین نهادهای انتخابی در ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی، نماینده ملت می‌شناسد و انتظار شهروندان نیز بر همین مبنا این است که نمایندگانشان در قوای مجریه و مقننه به‌واقع از نظرات و خواست آنان نمایندگی کنند.
این در حالی است که مجموعه این پرسش‌ها و مسائل دیروز یک روزنامه‌نگار و تحلیلگر را به این نتیجه رسانده که برخلاف آن‌چه درست یک سال پیش در چنین روزهایی از او می‌خواندیم و می‌شندیم، موضع‌گیری کند. احمد زیدآبادی که به‌رغم تفاوت دیدگاه با جریان حاکم بر دولت و مجلس، چند اقدام نمادین ابراهیم رئیسی و غلامحسین محسنی‌اژه‌ای در روزهای نخست ریاستشان بر قوای مجریه و قضاییه را به فال نیک گرفته و با اشاره به تماس‌هایی که سال گذشته در چنین روزهایی از دفاتر این دو مقام ارشد حاکمیتی با برخی کنشگران، تحلیلگران و ناظران منتقد گرفته شده و از آنان برای همکاری با دولت و قوه قضاییه طلب همکاری شده بود، اعلام کرده بود که می‌خواهد نیمه پر لیوان را ببیند، حالا انگار چاره‌ای جز بدبینی پیش‌روی خود نمی‌بیند. زیدآبادی دیروز با بیان این‌که «ابراهیم رئیسی این روزها ظاهراً دنده معکوس کشیده»، به همین همکاری‌جویی‌های پارسال او به‌منظور «جلب رضایت اقشار میانه‌روتر» اشاره و در ادامه تاکید کرد که رئیسی اکنون به طرزی آشکار تمام تلاشش را صرف جلب رضایت نیروهای تندروتر حامی حکومت کرده‌است.» این تحلیلگر سیاسی که سخنان رئیسی در دیدار اعضای ستاد امر به معروف و نهی از منکر را «گواهی تازه از چرخش رئیسی» خوانده، معتقد است: «رئیسی برخلاف دیگر مقام‌های بلندمرتبه جمهوری اسلامی که به‌منظور کاهش التهاب اجتماعی بر سر موضوع پوشش زنان، اغلب لحنی به‌نسبت ملایم در پیش گرفتند، موضعی تهاجمی و انعطاف‌ناپذیر از خود نشان داده‌است.» زیدآبادی همچنین با اشاره به هشدار رئیسی به مدیران مبنی بر عدم‌تاثیرپذیری در قبال «جوسازی‌ها»، این پرسش را مطرح کرد که «صحنه‌های برخورد فیزیکی و تبادل اظهارات خشن بین ماموران امر به معروف و یا گشت ارشاد با زنان و دختران اصطلاحاً بدحجاب در خیابان‌های شهرهای کشور مورد علاقه کیست؟ جز آنان که با نمایش دادن این صحنه‌ها علاوه بر برانگیختن عواطف عمومی، اصولاٌ دیانت را امری اجباری و زورگویانه معرفی می‌کنند؟!» او معتقد است «رئیسی با دید و نگرش خاص خود، ناخواسته در زمین «جوسازان» بازی می‌کند». زیدآبادی با بیان این‌که «ظاهراً به گمان رئیسی هر چه «صورت قانون» به خود گرفته، باید به هر شیوه و بهایی اجرایی شود»، نوشت: «چرخش این روزهای آقای رئیسی، به‌نظرم دلیلی بیش از نگرش او به «صورت‌های قانونی» داشته باشد؛ ظاهراً در پشت صحنه سیاست و دور از چشم ما اتفاقاتی در جریان است».

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *