رئیس‌جمهوری ایالات متحده و نخست‌وزیری رژیم صهیونیستی در حالی بیانیه مشترکی را امضا کردند که به‌باور بسیاری از ناظران، عربستان سعودی سعی دارد برای ایجاد ائتلافی نظامی-امنیتی علیه ایران در جریان برگزاری نشست ریاض، کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و همچنین مصر، اردن و عراق را نیز با خود همراه کند. این در حالی است که رئیس‌جمهوری، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی، وزیر امور خارجه و سخنگوی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در ۲۴ ساعت گذشته، هر یک به طور جداگانه تحرکات اخیر آمریکا و اسرائیل را محکوم کرده و هشدار دادند که پاسخ ایران به هر خطایی که از آنان سر بزند، «سخت و پشیمان‌کننده» خواهد بود.

رئیس‌جمهوری امریکا که چهارشنبه هفته گذشته در فرودگاه بن‌گوریون تل‌آویو، با استقبال رسمی رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر اسرائیل، سفری چند روزه‌اش را به منطقه خاورمیانه آغاز کرد، عصر دیروز بار دیگر به فرودگاه بن‌گورین رفت تا این‌بار تل‌آویو را به مقصد جده ترک کند. سفری که علاوه‌بر اهمیتش به‌عنوان یکی از سفرهای رسمی رئیس‌جمهوری ایالات متحده، از آن جهت که عملاً نخستین پرواز مستقیم و رسمی برای عبور از حریم هوایی عربستان، از اراضی اشغالی به حساب می‌آید، از اهمیتی ویژه برخوردار است. آن هم در حالی که اداره کل هوانوردی غیر نظامی عربستان سعودی صبح دیروز اعلام کرد حریم هوایی این کشور به روی تمامی پروازهای غیرنظامی که الزامات لازم را رعایت کنند (از جمله هواپیماهای اسرائیلی) باز است؛ تصمیمی مهم در مناسبات کشورهای اسلامی و رژیم صهیونیستی که با استقبال جو بایدن نیز روبرو شد. این در حالی بود که بنابر توییت اداره کل هوانوردی غیرنظامی عربستان، دولت سعودی، «در چارچوب تمایل به انجام تعهدات خود تحت کنوانسیون ۱۹۴۴ شیکاگو _ که مستلزم عدم تبعیض بین هواپیماهای غیر نظامی مورد استفاده در ناوبری هوایی بین‌المللی است»، اقدام به گشودن آسمان و حریم هوایی خود کرده است. تصمیمی که به‌گفته جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، آن را نتیجه «تلاش‌های دیپلماتیک رئیس‌جمهوری آمریکا با عربستان طی ماه‌های گذشته» خوانده و معتقد است: «این تصمیم راه را برای تقویت امنیت و ثبات در منطقه هموار می‌کند.»
اما در شرایطی که احتمالا کم نیستند مقام‌های سیاسی آمریکایی و به‌خصوص دموکرات‌هایی که با این دیدگاه جیک سالیوان همراه و همدل هستند، واقعیت آن است که مخالفان این دیدگاه نیز به هیچ عنوان اندک و کم‌شمار نیستند. مخالفانی عمدتاً غیر آمریکایی که به‌خصوص در کشورهای واقع در خاورمیانه پر شمارند و در حالی که برخی ناظران این دست گشایش‌ها در روابط رژیم صهیونیستی با اعراب و برخی کشورهای مسلمان منطقه خاورمیانه و غرب آسیا را نوعی «دسیسه» و «فریب» مقام‌های اسرائیل می‌دانند که با همراهی طیف‌هایی از نیروهای سیاسی در ایالات متحده و برخی کشورهای منطقه، عملاً منجر به عادی‌سازی مسئله تجاوز نظامی و اشغال خاک فلسطین از جانب صهیونیست‌ها خواهد شد، بیراه نیست اگر جمهوری اسلامی را مهمترین مخالف این اقدام دولت سعودی و اقدام‌های مشابه برخی از دیگر دولت‌های منطقه طی دو، سه سال گذشته بخوانیم. به‌ویژه آن‌که بایدن در جریان این سفر به اسرائیل و دیدارهای دو، سه روز گذشته‌اش با مقام‌های ارشد رژیم صهیونیستی، بارها به همراهی با مواضع خصمانه اسرائیلی علیه ایران پرداخت. این بیانیه در حالی در آستانه سفر بایدن به عربستان سعودی به امضای رهبران آمریکا و اسرائیل رسید که به‌باور بسیاری از ناظران، عربستان سعودی سعی دارد برای ایجاد ائتلافی نظامی-امنیتی علیه ایران در جریان برگزاری نشست ریاض، کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و همچنین مصر، اردن و عراق را نیز با خود همراه کند.
همراهی علنی و آشکار رئیس‌جمهوری ایالات متحده با اقدامات تل‌آویو علیه تهران که شاید اوج آن را بتوان در سطور و البته بین‌سطور بیانیه مشترکی جستجو کرد که جو بایدن و یائیر لاپید به امضا رسانده و در آن بر دیدگاه‌های مشترک خود در زمینه‌های مختلف از جمله برنامه اتمی و سیاست منطقه‌ای ایران تاکید کردند. این در حالی بود که «اختلاف اسرائیل و فلسطینیان» و به‌خصوص «روند عادی‌سازی روابط کشورهای عرب و اسرائیل» که در زمان ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ با عنوان توافق‌نامه «ابراهیم» کلید خورد، از دیگر محورهای بیانیه مشترک رئیس‌جمهور آمریکا و نخست‌وزیر اسرائیل بود. بیانیه‌ای که در بخشی از آن، روابط امنیتی ایالات متحده و رژیم صهیونیستی مورد تاکید رهبران دو کشور قرار گرفت و اعلام شد پیرو روابط امنیتی طولانی مدت بین ایالات متحده و اسرائیل و تعهد تزلزل‌ناپذیر ایالات متحده به امنیت و به‌ویژه حفظ برتری نظامی کیفی اسرائیل، کاخ سفید بر تعهد همیشگی خود به حفظ و تقویت توانایی بازدارندگی اسرائیل در برابر دشمنانش و دفاع از خود در برابر هرگونه تهدید یا ترکیبی از تهدیدات، تأکید دارد. در بخشی دیگر از این بیانیه همچنین یادآور شد که هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه آمریکا این تعهدات خلل‌ناپذیر را پذیرفته و پایبندی به آنها را نه‌تنها وظیه‌ای اخلاقی، بلکه دارای اهمیت راهبردی برای امنیت ایالات متحده می‌دانند.
اما شاید آن‌چه لابه‌لای سطور این بیانیه مشترک، بیش از همه برای ایران و دولت و مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی حائز اهمیت باشد، آن‌جاست که تاکید شده «ایالات متحده به‌عنوان بخشی از تعهد خود با اسرائیل تاکید دارد که هرگز اجازه نمی‌دهد ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد و آماده است تا تمام امکانات خود را برای تضمین حصول به چنین نتیجه‌ای به کار گیرد.» همچنین در شرایطی که در بخشی دیگر از این بیانیه «ایالات متحده بر تعهد خود برای همکاری با سایر شرکا برای مقابله با تجاوزات و فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران _چه از طریق اقدامات مستقیم و چه از طریق گروه‌های نیابتی و سازمان‌های تروریستی مانند حزب‌الله، حماس و جهاد اسلامی فلسطین – تاکید کرده»، جنبش مقاومت اسلامی حماس این بیانیه مشترک را مترادف با «تشدید تجاوزات علیه ملت فلسطین و حقوق مشروع آنان» توصیف و تاکید کرد که «این بیانیه مشترک، مشروعیتی به رژیم اشغالگر در سرزمین ما نمی‌بخشد.»
هنوز ساعتی از امضاء و انتشار متن بیانیه مشترک آمریکا و اسرائیل نگذشته بود که رئیس‌جمهوری ایران در سخنانی خطاب به «آمریکا و متحدانش در منطقه»، گفت: «هرگونه خطایی در این منطقه با پاسخ سخت و پشیمان کننده‌ای مواجه خواهد شد.» در روزهایی که هنوز مذاکرات غیرمستقیم کشورهای ایران و آمریکا با شکست قطعی روبه‌رو نشده و هر دو کشور می‌گویند هنوز به حل و فصل اختلافات بر سر برنامه هسته‌ای از راه دیپلماسی امیدوارند و در شرایطی که پس از ناکام ماندن مذاکرات دو روزه دوحه برای ازسرگیری مذاکرات احیای برجام، برخی منابع مدعی شدند که دست‌کم تا زمان سفر بایدن به خاورمیانه، امیدی به بازگشت طرفین به میز مذاکرات نیست و پس از این سفر، اوضاع متفاوت خواهد بود، برخی تعابیر و سخنان رئیس‌جمهوری امریکا نیز بار دیگر موجب نگرانی برای آینده مذاکرات احیای برجام شده است. بدین ترتیب در حالی که بایدن در جریان یکی از سخنرانی‌هایش در تل‌آویو از تعبیر تهدیدآمیز «توسل به زور» علیه ایران استفاده کرده، سخنگوی ارشد نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: «استفاده رئیس‌جمهور مفلوک امریکا و نخست‌وزیر درمانده رژیم جعلی صهیونیستی از عبارت «توسل به زور» را به حساب جنگ روانی، توهم و خواب آلودگی مسبوق به سابقه آنان می‌گذاریم.» همزمان با این واکنش تند و تیز سردار ابوالفضل شکارچی به‌عنوان یک مقام ارشد نظامی، حسین امیرعبداللهیان که به‌عنوان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به این سخنان بایدن و مدعیان او و لاپید در بیانیه مشترک، به‌نسبت ملایم‌تر واکنش نشان داد. او در توییتی که نیمروز آدینه منتشر کرد، نوشت: «‌جمهوری اسلامی ایران با قدرت و منطق در مسیر توسعه پایدار اقتصادی و تلاش عزتمند برای لغو تحریم‌ها به مسیر خود ادامه می‌دهد. هرگز از حقوق مسلم ملت بزرگ ایران کوتاه نخواهیم آمد. دستیابی به توافق خوب، قوی و پایدار هدف ماست. بی‌تردید خیمه‌شب‌بازی کاخ سفید و صهیونیسم در منطقه، ما را مصصم‌تر می‌سازد.»
همزمان نماینده رهبری و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی روز گذشته در سفری رسمی راهی باکو شده‌بود، ساعاتی پس از نیمروز گذشته و در جریان دیدار با رامیل اسوب‌اف دبیر امنیت ملی جمهوری آذربایجان، به آن‌چه در جریان سفر بایدن به اسرائیل و عربستان سعودی رقم خورد، واکنش نشان داد. دریابان علی شمخانی که او نیز همچون سردار شکارچی از جمله مقام‌های ارشد نظامی جمهوری اسلامی است، از مخالفت و مقابله ایران با هر اقدامی سخن گفت که به‌تعبیر او، «منجر به ایجاد ناامنی و تغییر در ژئوپلتیک منطقه شود.» شمخانی در حالی تاکید کرد «همه کشورهای منطقه به این باور رسیده‌اند که امنیت وارداتی نمی‌تواند تامین‌کننده منافع بلندمدت‌شان باشد» که در عین حال یکی از مولفه‌های اصلی ایجاد صلح و ثبات در منطقه را «احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورهای منطقه» خواند و یادآور شد: «تنها راه دستیابی به ثبات و امنیت پایدار همکاری مسئولانه کشورهای منطقه با یکدیگر است.» جالب آن‌که همزمان با این تحولات، مشاور دولت امارات از اعزام سفیر به تهران و بازسازی پل‌های ارتباطی دو کشور خبر داده است. انور قرقاش که در آستانه سفر رئیس دولت امارات به پاریس با خبرنگاران گفت‌وگو می‌کرد، در بخشی از سخنان گفت که کشورش به‌زودی سفیری به ایران می‌فرستد. او با بیان این‌که «پل ارتباطی امارات و ایران در زمینه‌های مختلف در حال بازسازی است»، گفت این کشور در پی «سیاست رویارویی با ایران نیست.»