|پیام ما| کار آموزش محیط‌بانان بار دیگر از سر گرفته شده است. سازمان محیط زیست وعده داده که پنج آموزشکده برای محیط‌بانان بسازد و نخستین مرکز «آموزشکده محیط زیست و تربیت محیط‌بان» در استان البرز است؛ جایی که پیش از این دانشگاه محیط زیست کشور بود و در سال‌های گذشته تحولات زیادی را از سر گذراند و چندین بار ارتقا و تنزل یافت. دانشگاه محیط زیست دو سال پیش منحل شد و استادان و کارکنانش به مراکز مختلف رفتند و قرار شد که مکانی برای آموزش محیط‌بانی تبدیل شود. اما با شیوع کرونا، کار این مرکز به تعطیلی کشید تا دیروز که اولین دوره آموزش محیط‌بانی کشور در این مرکز افتتاح شد. طبق وعده معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان، بناست که چهار واحد دیگر در استان‌های لرستان، مازندران، هرمزگان و خوزستان راه‌اندازی شود. دیروز اما در افتتاح نخستین دوره آموزشی، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و فرمانده یگان در جمع محیط‌بانان از برنامه‌ تحول آموزش محیط‌بانان گفتند.

جمشید محبت‌خانی، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور در مراسم افتتاح اولین دوره آموزش محیط‌بانی کشور خبر داد که برای ایمنی بیشتر محیط‌بانان در پایش زیستگاه‌های جانوری و محیط زیست، این قشر به فناوری نوین مجهز ‌می‌شوند. او با اشاره به اینکه یکی از ماموریت‌های اصلی محیط‌بانی کشور مبارزه با مخربان محیط زیست به ویژه شکارچیان متخلف و غیرمجاز است، گفت: «در این عرصه محیط‌بانان ۱۵۰ شهید و بیش از ۳۰۰ جانباز تقدیم کرده‌اند، بیشتر این عزیزان توسط شکارچیان غیرمجاز شهید یا مجروح شده‌اند. در همین راستا امسال یکی از موضوعات در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست، آموزش محیط‌بانان به صورت کیفی‌تر است که نخستین دوره آن با آموزش ۹۰ نفر محیط‌بان در مرکز آموزش محیط‌بانی کشور در کرج و با دعوت محیط‌بانان از سراسر کشور آغاز شده تا آموزش‌هایی در ابعاد اجتماعی، پیشگیری، حقوقی و قانون به‌کارگیری سلاح را فرا بگیرند و با دست پر به مناطق و استان‌های خود بازگردند.»
محبت‌خانی با بیان اینکه محیط‌بانان به صورت پیشگیری غیرکیفری و کیفری از محیط زیست کشور پاسداری ‌می‌کنند، افزود: «سال گذشته توانستیم ناوگان موتوری محیط‌بانان را با ورود یک هزار و ۲۰۰ دستگاه موتورسیکلت تریل بو‌می‌سازی شده برای محیط‌بان نوسازی کنیم. نوسازی ناوگان خودرویی محیط‌بانان نیز امسال در دستور کار قرار گرفته. خودروهایی که محیط‌بانان در اختیار دارند یا مستهلک هستند یا جوابگوی مسیرهای صعب‌العبور نیست که امیدواریم نوسازی خودرویی انجام شود.»
تجهیز محیط‌بانان به تکنولوژی‌های نوین یکی دیگر از برنامه‌هایی بود که فرمانده یگان حفاظت به آن اشاره کرد و گفت: «باید ارتباط چهره به چهره محیط‌بانان با متخلفین کمتر شود. در این راستا استفاده از تکنولوژی‌های نوین در دستور کار قرار گرفته است تا این ارتباط در مبارزه با متخلفان محیط زیست و شکارچیان غیرمجاز کمتر شود ضمن اینکه کارآمد نیز باشد. مطالعات این برنامه را در حال انجام است تا مشخص شود برای محیط‌بانان چه تجهیزاتی ‌می‌تواند وارد این حوزه از سال ۱۴۰۲ شود.»
محبت‌خانی تعداد محیط‌بانان سراسر کشور را سه هزار و ۸۰۰ نفر عنوان کرد و افزود: «بر اساس ساختار سازمانی تعداد محیط‌بانان باید به حدود هشت هزار نفر برسد که تاکنون ۵۰ درصد محیط‌بانان کشور برابر چارت تامین شده است. حدود ۲ سال است که استخدام محیط‌بانان آغاز شده است، در نظر است هر ساله ۲۵۰ محیط‌بان تا هشت سال آینده استخدام شود تا بتوانیم به رقم ساختار سازمانی هشت هزار نفر برسیم.» به گفته او هر ساله استان‌های فارس، مازندران و تهران در تعداد تخلفات شکار غیرمجاز و محیط زیستی بالاترین رقم را به خود اختصاص ‌می‌دهند و پس از آن به ترتیب استان‌های لرستان، کردستان، کرمانشاه، کهکیلویه و بویر احمد، گیلان و گلستان قرار دارند.
محیط‌بانان ناچارند دوچندان تلاش کنند
علی سلاجقه، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم در این مراسم گفت که با توجه به مسائلی که در سال‌های اخیر بروز کرده آشنایی محیط‌بانان با مسائل حقوقی در برخورد با متخلفان به امری ضروری تبدیل شده است. اینطور که مهر گزارش داده او به این نکته اشاره کرد که در این دوره محیط‌بانان آموزش‌های علمی را در حوزه‌های مختلف از جمله حیات وحش، به کارگیری اسلحه، مقابله با آلاینده‌ها، حفظ مناطق حفاظت شده، آموزش‌های عملی، مقابله با آتش و دفاع شخصی را فرا می‌گیرند.
سلاجقه با اشاره به اینکه آسیب‌های جبران‌ناپذیری به محیط زیست وارد شده است، عنوان کرد: «بنابراین مجبور به آن هستیم که گاهی برای حفاظت از محیط زیست از برخوردهای قهری استفاده کنیم. این دوره می‌تواند سرآغازی برای محیط‌بانی جدید باشد، باید تمام ظرفیت‌های موجود را به کار ببریم تا بتوانیم از محیط زیست کشور حفاظت کنیم، البته برای اینکه به تراز جهانی برسیم باید امکانات خود را ارتقا دهیم. اگر وضعیت جسمانی محیط‌بانان را ارتقا دهیم در برخورد با متخلفان محیط زیست موفق‌تر عمل می‌کنیم و تخلف کمتری را نیز شاهد خواهیم بود.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین گفت: «ما به عنوان محیط‌بان وظیفه داریم با تمام توان از تمام ظرفیت‌های کشور شامل جانداران و غیرجانداران حفاظت و پاسداری کنیم. باید وضعیت محیط‌بانی را از جنبه‌های مختلف تجهیزات و امکانات و تمام آنچه که یک محیط‌بان در تراز امروز دنیا و استاندارد شدن نیاز دارد، ارتقاء دهیم. امروزه باید از ظرفیت‌های گاهی قهری برای حفاظت از محیط زیست کشور استفاده کنیم، این مجموعه ابتدا باید ظرفیت‌های اخلاقی را مدنظر قرار دهد و اخلاق خمیرمایه تمام تلاش‌ها و جانبازی‌های محیط‌بانان باشد.»
او از سوی دیگر گفت که سرلوحه اصلی این مجموعه باید اخلاق و سپس آموزش‌های به‌روز و در تراز ملی و بین‌المللی استاندارد و نظامی باشد و افزود: «همچنین محیط‌بانان باید با مسائل حقوقی در برخورد با متخلفان آشنا باشند و در مرحله بعد آنچه مورد نیاز محیط‌بانان است ارتقای وضعیت جسمانی است. آموزش مستمر در ابعاد مختلف اخلاقی، علمی، اعتقادی و جسمی محیط زیست را به روزهای خوبی ‌می‌رساند و ما وظیفه ارج نهادن و قرار دادن تجهیزات در اختیار شما داریم تا اگر متخلفی باشد با دستان پرتوان و چشمان قوی شما در عرصه حضور نیابد.»
سلاجقه در ادامه درباره ضرورت اصلاح قانون استفاده از سلاح هم گفت: «متاسفانه وقتی که شرایط اقتصادی در حالت نوسان قرار بگیرد، متخلفان سوء‌استفاده می‌کنند و بیشتر به پیکر محیط زیست آسیب می‌رسانند. سعی کرده‌ایم محیط‌بان‌ها را تجهیز کنیم و امیدواریم در قانون نحوه استفاده از سلاح توسط آنها هم اصلاحات مناسبی صورت بگیرد.»
5 مرکز آموزش راه‌اندازی می‌کنیم
در این مراسم نورالله مرادی، معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست هم حضور داشت. او با اشاره به رویکرد تحولی معاونت آموزش وعده داد: «معاونت آموزش درصدد است پنج مرکز آموزش محیط زیست را در پنج استان کشور راه اندازی کند که نخستین آن در استان البرز راه‌اندازی شد و چهار واحد دیگر در استان‌های لرستان، مازندران، هرمزگان و خوزستان نیز راه‌اندازی می‌شود. همچنین دوره دیپلم محیط‌بانی در دو استان فارس و خوزستان از مهر ماه امسال آغاز ‌می‌شود. از سوی دیگر اقدامات لازم برای فراگیر کردن دو واحد درس عمومی «شناخت محیط زیست» در همه دانشگاه‌های کشور در حال انجام است.»
به گفته او از سوی دیگر نخستین دوره آموزش محیط زیست در دوره پساکرونا از چهارم تیرماه آغاز شده و تا روز هفدهم این ماه ادامه دارد؛ بر این اساس حدود ۳۰۰ نفر فراگیران این دوره به صورت گروه‌های ۸۰ نفره در قالب ۲۳ درس توسط ۲۳ مدرس با نگاه متفاوت و با بهره‌گیری از ابزارهای جدید، آموزش می‌بینند. در طول دوره آنها در خوابگاه آموزشکده هستند و برنامه‌هایی مثل «کارگاه انتقال تجربه» و «شب خاطره» در نظر گرفته شده و از محیط‌بانان پیشکسوت بازنشسته دعوت شده تا خاطرات خود را برای همکاران بازگو کنند.