سایت خبری پیام ما آنلاین | اپوش‌کرداران ایران را به تباهی می‌کشانند

اپوش‌کرداران ایران را به تباهی می‌کشانند





۱۸ خرداد ۱۴۰۱، ۲۲:۱۰

در باورهای کهن ایرانی، نیروهای نیک و بد همواره در ستیزند و سرانجام سپیدی، روشنایی، نیکی، و راستی بر سیاهی، تیرگی، بدی و ناراستی پیروز خواهند شد. یکی از نمودهای این باور کهن را در استوره نبرد تیشتر و اپوش می‌تواند بازیافت و در دنیای امروز اپوش تمثیلی است از افراد بدخواه و کژاندیشی که با اندیشه، کردار و گفتار ناشایست خود، ایران و جهان را به سوی تباهی می‌کشانند. در استوره‌های ایرانی، اپوش، دیو خشکسالی است که با تیشتر، ایزد باران در نبرد است. اپوش نام پارسی‌ ستاره قلب‌العقرب است. قَلب‌العَقرَب(کژدم‌دل)، یا سَدویس یا (Antares یا Alpha Scorpii) درخشان‌ترین ستارهٔ صورت فلکی کژدم و یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های آسمان است.
تیشتر درخشان‌ترین ستارهٔ آسمان شب است. تیر یا تِشتر در فارسی، تیشتر در پهلوی و تیشتریه در اوستا، در زبان فارسی به نامهای دیگر همچون شباهنگ، کاروانکُش، وَراهنگ، شبکش، ستاره خُنُک، ستاره سحری هم نامیده شده و به عربی شِعرای یمانی یا شِعری العَبور گویند و همان سیریوس(Sirius) است.
واژه اوستایی اپوش به معنی «از میان برنده یا پوشاننده آب» و صفتی برای دیو خشکسالی و بی‌بارانی و نماد تابستانهای خشک و سوزان در بیشتر سرزمینهای ایرانی است. اپوش، در اوستا به اسبی سیاه تشبیه می‌شود. تیشتر نیز در اوستا (تیریشت) به اسبی سپید تشبیه می‌شود. تیشتر، ایزدستاره‌ای سپید، درخشنده و دور پیدا، آبسرشت و سرور همه ستاره‌هاست. طلوع او همزمان با تازش دوباره چشمه‌های آب است. تیشتر مهمترین ایزدِ بارانساز است. تیشتر، در ابتدای آفرینش، در نبرد آب با اهریمن نقش اساسی داشت و به سه پیکر بسیار نیرومند شد: مرد پیکر، گاوپیکر و اسب‌پیکر و به هر پیکری ده شبانه‌روز باران سیل‌آسا باراند (در مجموع یک ماه یا ۳۰روز) و از این طریق در هفت کشور، چندین دریا و دریاچه و رودخانه پدید آمد. سپس به شکل اسب زیبای سپیدِ زرین‌گوش درآمد و در دریای فراخکرت با دیوِ اَپوش (دیوِ خشکسالی) که به شکل اسب سیاهی بود بر سرِ بارشِ باران نبرد کرد و سرانجام از کارزار پیروز به در آمد و آبها توانستند بی‌مانع به سراسر گیتی پخش شوند. بین تیشتر و اپوش دو نبرد در می‌گیرد. در نخستین نبرد تیشتر از اپوش شکست می‌خورد و نالان از چیرگی خشکسالی بر ایران زمین، می گریزد. اما در دومین نبرد، تیشتر بر اپوش پیروز می‌شود و سرزمین‌های ایرانی را نوید باران و آب و آبادانی می‌دهد. در گاهشماری ایرانی، سیزدهمین روز هر ماه و چهارمین ماه هر سال به نام تیر خوانده می‌شود و به فرخندگی همنامی روز و ماه به نام ایزد تیر و بزرگداشت جایگاه آن در اندیشه ایرانیان، روز سیزدهم تیرماه، جشن تیرگان یا تیرو جشن برگزار می‌شود. به خجستگی ایزد باران و ترسالی، آبپاشی از آیینهای شاد این جشن است که آن را به نام جشن آبریزگان یا آبپاشان نیز مشهور کرده است.
منابعی برای مطالعه بیشتر:
اوستا، گزارش جلیل دوستخواه، ج۲، مروارید، تهران، ۱۳۷۵، ص۹۰۳ و۹۶۶.
بندهش، فرنبغ دادگی، گزارنده مهرداد بهار، توس، تهران، ۱۳۸۵، ص۶۷-۶۳.
فرهنگ اساطیر ایرانی، خسرو قلی‌زاده، کتاب پارسه، تهران، ۱۳۸۷، ص۶۱و۱۷۰.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *