سایت خبری پیام ما آنلاین | معضل قانون‌نویسی برای سربازی

تکلیف مجلس هنوز با مساله خرید سربازی و گنجاندن آن در قانون بودجه 1401 مشخص نیست

معضل قانون‌نویسی برای سربازی

نمایندگان مجلس طرحی تحت عنوان سربازی اقتصادی را تهیه و برای مشورت به ستاد کل نیروهای مسلح تقدیم کرده‌اند





معضل قانون‌نویسی برای سربازی

۱۳ بهمن ۱۴۰۰، ۰:۰۰

همان روزی که کمیسیون تلفیق بودجه 1401 پس از کنش و واکنش‌هایی نه چندان شفاف اقدام به تصویب طرح خرید سربازی آن هم با قیمتی چند صد میلیون تومانی کرد، مشخص بود که این اقدام اگرچه با موافقت نماینده سازمان برنامه و بودجه و دولت سیزدهم صورت گرفته اما با انتقادات بسیاری مواجه می‌شود. مجلس عقب نشست و از معافیت سربازی متاهلان به شرط داشتن 2 فرزند و با حداقل 30 سال گفت اما این اقدام هم نتوانست آنچنان که باید و شاید نظر ستاد کل نیروهای مسلح را جلب کند تا این طرح و ایده‌های نمایندگان برای موضوع سربازی همچنان روی هوا باشد و بلاتکلیف. بلاتکلیفی که بخش عمده آن نشات گرفته از تلاش نمایندگان برای قانون‌نویسی دائمی در قالب بودجه‌ای سالانه است.

یازدهم بهمن‌ماه بود که کمیسیون تلفیق بودجه در عقب‌نشینی تمام عیار، مصوبه خود برای خرید خدمت سربازی با حداقل 250 و حداکثر 600 میلیون تومان بسته به مدرک تحصیلی مشمولان را حذف کرد. این اقدام پس از آن صورت گرفت که خبرگزاری‌های نزدیک به نهادهای نظامی از یک سو و کاربران به اصطلاح ارزشی شبکه اجتماعی توئیتر از سوی دیگر از مخالفت ستاد کل نیروهای مسلح با موضوع فروش سربازی سخن به میان آوردند. دلیل مخالفت ستاد کل نیروهای مسلح با موضوع فروش سربازی به مشمولان دارای 5 سال غیبت، نیاز به سرباز و کمبود سرباز عنوان شده بود. همزمان کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز یکی پس از دیگری به انتقاد از مصوبه نمایندگان پرداختند. طیف‌های مختلف سیاسی بر مغایرت این مصوبه با موضوع عدالت اتفاق نظر داشتند. نمایندگان با حذف این مصوبه تلاش کردند مصوبه‌ای جایگزین را در نظر بگیرند. اینبار قرار شد مشمولان دارای حداقل 30 سال سن و دارای 2 فرزند به صورت رایگان از خدمت سربازی معاف می‌شوند. توجیه نمایندگان برای تصویب این مهم، تشویق مشمولان و جوانان به امر ازدواج بود. این مصوبه هم اما از قرار معلوم با مطلوب ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی فاصله دارد آنچنان که دیروز برخی از نمایندگان مجلس یازدهم تاکید کردند که برای این مصوبه با ستاد کل هماهنگی و مشورت لازم صورت نگرفته است. اگرچه این مصوبه تا تبدیل به قانون هنوز تصویب صحن علنی مجلس و تایید شورای نگهبان را در پیش دارد ولی اخذ موافقت ستاد کل نیروهای مسلح، شرط نانوشته و مهم تصویب چنین موضوعی در پارلمان است. شرطی که از قرار معلوم برآورده نشده و می‌تواند همه رشته‌های نمایندگان را پنبه کند. نمایندگانی که حداقل بخش عدالت‌خواه آنان در طول روزهای پیش از حضورشان در پارلمان بر لزوم لغو سربازی اجباری تاکید کرده بودند ولی حالا با سدهایی در این مسیر مواجه شده‌اند که جایی در قوانین موضوعه جمهوری اسلامی ندارد.
مشورت نکردیم
رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه دیروز در جریان نشست خبری خود با اشاره به مصوبه معافیت برای سربازان متاهل دارای 2 فرزند، گفت که این کمیسیون هنوز درباره این مصوبه با ستاد کل نیروهای مسلح مشورت نکرده است. او درباره چرایی حذف مصوبه پیشین این کمیسیون و چرایی تصویب مصوبه جدید تلفیق بیان کرد: «مصوبه قبلی کمیسیون تلفیق درباره خرید خدمت سربازی بر اساس پیشنهاد یکی از اعضای تلفیق و البته بدون هماهنگی با نیروهای مسلح به تصویب رسید.» او بیان کرد:‌ «پیش از آن کمیسیون تلفیق مصوبه‌ای برای مشمولان سرباز غایب از کشور داشت که به تصویب رسید؛ درباره مشمولان غایب در داخل کشور چندین پیشنهاد مطرح شد اما رای نیاورد و در نهایت یک پیشنهاد مبنی بر خرید خدمت سربازی از ۲۵۰ میلیون تا ۶۰۰ میلیون تومان به تصویب رسید. روز گذشته خانم فلاحی با استناد به اصل ۱۱۰ قانون اساسی اخطاری را مطرح کرد که به موجب آن مصوبه قبلی درباره خرید سربازی ملغی شد؛ بعد از آن پیشنهاد آقای دهنوی به تصویب رسید که به موجب آن مشمولان متاهل با حداقل ۳۰ سال سن و دارای دو فرزند بدون پرداخت وجهی کارت پایان خدمت در زمان صلح دریافت می‌کنند منتها اجرایی شدن این پیشنهاد هم منوط به تصویب در صحن علنی و سپس تایید شورای نگهبان است. درباره این مصوبه هم هنوز مشورتی با نیروهای مسلح نشده است.»
مصوبه دائمی در قانون موقتی
جدای از لزوم اخذ موافقت ستاد کل نیروهای مسلح برای قانون‌نویسی در موضوع پارلمان، ایراد دیگر اقدام نمایندگان آن است که آنان تلاش می‌کنند موضوعی نظیر سربازی را که خود از سال 63 قانونی دائمی دارد را تلاش می‌کنند با قانونی موقتی اصلاح کنند. قانون بودجه، قانونی مدت‌دار است و یکساله. حقوق‌دانان معتقدند تلاش نمایندگان برای پرداختن به موضوع سربازی آن هم قالب قانون بودجه حتی اگر موفقت‌آمیز باشد هم، یکساله خواهد بود. محمود پوررضایی، حقوق‌دان عمومی در همین زمینه به «پیام ما» گفت: «اگر قرار باشد برای سربازی قانونی جدید نوشته شود یا آن را از حالت اجباری فعلی به حالت حرفه‌ای در آورد، باید لایحه‌ای از سوی دولت یا طرحی از سوی نمایندگان تهیه شود تا قانونی دائمی به شمار آید. اینکه مثلا سربازان متاهل دارای 2 فرزند از سربازی معاف شوند، حتی اگر مورد موافقت هم قرار بگیرد، برای یکسال خواهد بود و این نمی‌تواند از مشکلات فعلی چیزی را کم کند بنابراین بهتر است نمایندگان طرحی جدید را در این زمینه تهیه کنند.»
سربازی اقتصادی به جای سربازی حرفه‌ای
ایده سربازی حرفه‌ای چند سالی هست از سوی فعالان سیاسی راستگرای سیاست ایران و دیگر فعالان سیاسی مطرح می‌شود. آنان معتقدند می‌توان مدت زمان سربازی را به جای 2 سال، به 5 سال تبدیل کرد و در عوض سربازان از حقوق کافی و هم تراز با نیروهای کادری نهادهای نظامی برخوردار باشند تا از این طریق بخشی از مشکلات مربوط به بیکاری جوانان را برطرف کند و همزمان ستاد کل نیروهای مسلح با کمبود سرباز مواجه نشود. این ایده البته مخالفانی هم دارد. مخالفان فقدان بودجه لازم برای اجرای این طرح را از جمله دلایلی معرفی می‌کنند که باعث می‌شود ایده سربازی حرفه‌ای در نطفه خفه شود. این روزها اما حامیان این ایده از محسن رضایی گرفته تا امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی هرکدام در دولت سمت‌های قابل اتکایی گرفته‌اند ولی هنوز خبری از اجرای این طرح یا حرکت به سمت آن نیست. در میان این سکوت نمایندگان مجلس یازدهم به ویژه نزدیکان به جبهه پایداری تلاش می‌کنند ایده‌ای جدید را جایگزین سربازی حرفه‌ای کنند. اینبار نام طرح «سربازی اقتصادی» به میان آمده است. این طرح از قرار معلوم و براساس پیگیری‌ها، از اتاق فکر پایداری‌ها در مجلس نشات گرفته و حالا به عنوان طرح به دبیرخانه ستاد کل نیروهای مسلح تقدیم شده تا در صورت رسیدن به صحن علنی، مخالفتی از سوی این نهاد و دیگر نهادهای نظامی جمهوری اسلامی در پی نداشته باشد. مخالفت‌هایی که می‌تواند موجب خروج از دستور این طرح و پایان زود هنگامش را فراهم آورد.
علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل نود و یکی از اعضای جبهه پایداری در مجلس یازدهم در همین راستا دیروز در اظهاراتی که خبرگزاری ایسنا اقدام به انتشار آن کرد، گفت: «پیشنهاد بنده این است که سربازان باید در خدمت اقتصاد کشور قرار گیرند و تحت عنوان «سرباز اقتصاد» با تعامل بین مجلس و ستاد کل نیروهای مسلح این کار عملیاتی شود. در زمان جنگ تحمیلی همه اقشار مردم به کمک نیروهای مسلح آمدند تا امنیت مرزها تامین شود، چرا که وظیفه ذاتی دفاع از مرزها تحت کنترل نیروهای مسلح بود اما جوانان و همه اقشار جامعه کمک کردند تا مرزهای کشور حفظ شود. سال‌هاست مقام معظم رهبری می‌فرمایند که «ما در جنگ اقتصادی هستیم»، لذا انتظار این است که در جنگ اقتصادی این‌ بار نیروهای مسلح به کمک مردم بیایند و به آنان کمک کنند. توجه به تولید یکی از مسائل مهم کشور و مورد تاکید مقام معظم رهبری است. در جنگ اقتصادی باید از جوانان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی برای تقویت بخش تولید استفاده کرد و می‌توان در دوران خدمت سربازی از ظرفیت علمی و عملی آنان برای رونق تولید داخلی بهره برد. به‌طوری‌که میان ستاد کل نیروهای مسلح و تولیدکنندگان در این باره تعامل ایجاد شود و در نتیجه سربازان در دوران خدمت به تقویت تولید کمک می‌کنند، تا نرخ تمام شده تولیدات داخلی کاهش پیدا کند و ضمن کمک به تولیدکنندگان داخلی در رقابت با اجناس خارجی، منجر به نفع عموم مردم می‌شود و کالای نهایی با قیمت کمتری وارد بازار می‌شود. ما می‌توانیم با این کار از تولیدکنندگان خودمان حمایت کنیم. بنده این کار را تحت عنوان «سرباز اقتصاد» پیگیری کردم، البته هنوز ستاد کل نیروهای مسلح آن را تایید نکرده است. این موضوع با اداره سرباز ستاد کل نیروهای مسلح مطرح شده است و باید این طرح پخته‌تر شود. این موضوع نیازمند تعامل بیشتر است و تا زمانی که ستاد کل نیروهای مسلح بسترهای لازم را برای ایجاد تغییر در فرآیند سربازی فراهم نکند، ورود مجلس به تنهایی به سرانجام نمی‌رسد و یک مطالبه اجتماعی بی‌نتیجه را در جامعه ایجاد می‌کند و زمینه سرخوردگی اجتماعی فراهم می‌شود. در وهله اول باید ستاد کل نیروهای مسلح به این نتیجه برسد که تغییر فرآیند سربازی در شرایط امروز یک ضرورت است و مجلس آمادگی دارد، در یک تعامل مشترک ظرفیت‌های قانونی را برای این تغییر فراهم کند.»

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *