مخاطبشناسی در آموزشهای محیط زیستی
۲۷ آذر ۱۴۰۰، ۰:۲۱
سالهاست که آموزشهای محیط زیستی توسط نهادهای مسئول و همچنین سمنهای فعال در زمینه محیط زیست با جدیت تمام به انجام میرسد. هر نهادی به فراخور تخصص و حوزه ماموریتش آموزشهایی را برای شهروندان تدارک میبیند. هدف همه این سازمانها در درجه اول همراه کردن مردم با برنامههای خود و در درجه دوم حفاظت محیط زیست است. اما خلاف خواسته این نهادها، آموزشها آنطور که باید اثربخش نبوده و خواستههایشان تامین نمیشود. در نتیجه آموزشها کماکان به شکلهای مختلف ادامه مییابند. اما هرچه بیشتر هزینه میشود، نتیجه و اثربخشی کمتری حاصل میشود. آموزشهای محیط زیستی با دقت برگزار میشوند. ولی نه آموزشگیرندگان ارادهای برای انجام آموزشهای دریافتی دارند و نه کسی میپرسد که چرا آموزشها به عرصه زندگی شهروندان وارد نمیشوند.
آنچه مسلم است بیشتر برنامههای آموزشی از اصول و روشهای نوین آموزشی بهره میبرند. اما یک جای کار دچار مشکل است. مشکلی که باعث شده این آموزشها، اثربخشی لازم و مناسب را نداشته باشند. سوالی در اینجا مطرح میشود که ریشههای این ناکارآمدی در کجاست و به چه مواردی توجه نشده است؟
بیایید راه حل را در دانشی غیر از محیط زیست و آموزش بیابیم. دانشی که ارتباطی قوی با مخاطب داشته و بخش عمدهای از ارزش وجودیاش را مخاطبان تشکیل میدهند. این دانش را با نام بازاریابی میشناسیم. دانش بازاریابی به موضوع مهمیتوجه کرده، که لازم است در آموزش محیط زیست نیز به آن توجه شود. این موضوع بخشبندی بازار بر اساس اطلاعات جمعیتی و جغرافیایی است.در مطالعات اولیه برنامهریزی بازار، اطلاعاتی درباره جامعه هدف جمعآوری میشود. اطلاعاتی از قبیل سن، جنسیت، طبقه اجتماعی (دهک)، میزان تحصیلات، درآمد، محل زندگی، علاقهمندیها و خواستههای آنان کسب میشود. سپس اطلاعات جمعآوری شده مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار میگیرند. نتایج حاصل از این بررسی نشان میدهد که هر گروه سنی با جنسیت مشخص در هر طبقه اجتماعی (دهک)، چه تمایلات و علاقهمندیهایی دارد. به عنوان مثال نوع علاقهمندی جوانان با افراد میانسال و همچنین سالمندان متفاوت است. همچنین خواسته جوانان در مناطق مختلف و دهکهای اجتماعی گوناگون نیز تفاوت چشمگیری با هم دارند. سپس با توجه به همین خواستهها و تقاضاها، بازار هدف طراحی و کالای مورد نیاز تهیه و عرضه میشود. به عبارت دیگر هر کالایی به یک جامعه هدف عرضه میشود.در تهیه برنامههای آموزش محیط زیست، به شرایط، ویژگیها، نیازها، خواستهها و علاقمندیهای مخاطبان کمتوجهی میشود. آموزشهای محیط زیست به شکلی عمومی و یکسان برای همه اقشار جامعه تهیه و عرضه میشوند. به عنوان مثال یک بروشور در زمینه تفکیک پسماند تهیه و در کل مناطق شهر بصورت خانه به خانه توزیع میشود. این بروشور برحسب علاقمندیهای تهیهکنندگانش، تهیه شده و توجهی به علاقمندیهای مخاطبان نشده است. در نتیجه برای بیشتر بخشهای جامعه جذاب نبوده و مورد توجه قرار نمیگیرد و در نهایت چند ساعت یا چند روز بعد همه بروشورها به سطلهای زباله ریخته میشوند. (البته ناگفته نماند که ذات چاپ بروشور برای آموزشهای محیط زیستی اقدامی غیرمحیطزیستی و ضدتبلیغ است.) در مثالی دیگر، آموزشهای مربوط به صرفهجویی در مصرف آب نیز دچار همین قاعدهاند؛ بدون توجه به جامعه هدف طراحی و اجرا میشوندو یک محتوا و شیوه آموزشی بینابین برای همه اقشار جامعه به کار میگیرند، هم برای افراد پرمصرف که احیاناً هر روز از استخر و امکانات آبی در خانهشان بهره میبرند و هم برای کسانی که در روز فقط چند ساعت آب دارند. در نتیجه با بیتفاوتی یا واکنش منفی همه گروههای جامعه مواجه میشوند.همه ما به این نکته واقفیم که ارزش و اهمیت محیط زیست بسیار فراتر از یک کالا است، زیرا بستری است که زندگی همه ما بر آن بنا شده است. آموزشهای محیط زیستی آگاهی شهروندان را افزایش داده و آنان را به شهروندانی مسئولیتپذیر تبدیل میکند. پس برای بالا بردن میزان اثربخشی آموزش باید توجه ویژهای به مخاطبان داشت.
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید