پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | یک منطقه و دستورالعمل‌های سه‌گانه

یک منطقه و دستورالعمل‌های سه‌گانه





۲۳ آذر ۱۴۰۰، ۱۱:۰۵

در دنیا با شکل‌گیری پارک‌های ملی، آثار طبیعی ملی، شکل‌گیری ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره و میراث طبیعی جهانی برنامه‌هایی برای هر یک از این مناطق تعریف شده که در ایران نیز شاهد آن هستیم. با این حال مشکلی که ما برای حفاظت از عرصه‌هایی مانند پارک ملی گلستان داریم این است که چطور باید آن را مدیریت کنیم؟ آیا این مدیریت به شیوه پارک ملی باشد یا به شکل ذخیره‌گاه زیست‌کره یا بر اساس میراث طبیعی جهانی؟ این موضوع هنوز از سوی سازمان حفاظت محیط ‌زیست و سایر افرادی که در این پارک کار می‌کنند مشخص نیست. چنانچه بخواهیم پارک را به شکل ذخیره‌گاه زیست‌کره ببینیم، در این عرصه یک زون اصلی داریم و دو زون دیگر. یکی از این زون‌ها، زون ضربه‌گیر است که شامل جنگل‌ها و مراتع و منابع طبیعی پیرامونی می‌شود و دیگری زون بینابینی با جامعه محلی. چنانچه بخواهیم بر اساس الگوی ذخیره‌گاه زیست‌کره در پارک ملی گلستان کار کنیم سازمان حفاظت محیط زیست باید علاوه بر حفاظت از زون اصلی،‌ به زون‌های دیگر وارد شود. به این معنا که مثلا ببیند در زون بینابینی الگوی کشت مردم آیا با استفاده از سموم شیمیایی است و این سموم چه تاثیری بر زیستمندان دارند؟ یا آیا دام‌های مردم محلی واکسینه شده‌اند تا بیماری را به حیات‌وحش منتقل نکنند؟ علاوه بر اینها در 14 تیر 1398 با فعالیت‌هایی که در کشور انجام شده بود چندین لکه در هیرکانی جزو میراث طبیعی جهانی به ثبت رسید که بخشی از آن گلستان بود. به این ترتیب علاوه بر پارک ملی و ذخیره‌گاه زیستکره، امروزه این پارک یک میراث طبیعی جهانی است که برنامه‌های مدیریتی خاص خود را دارد. به نظر من برای حفاظت ما نیازمند برنامه‌های مردمی و اجتماعی برای مردم همجوار با پارک هستیم. به شکلی که این طرح‌ها باعث ارتقای معیشت مردم شده و با محرومیت‌زدایی به کاهش تعارضات منجر شود.
قرار گرفتن در فهرست میراث طبیعی جهانی به مثابه فرصتی برای توسعه گردشگری و اکوتوریسم در این منطقه است. با این حال ما در این بخش با مشکلی مواجه هستیم مبنی بر اینکه بتوانیم درآمد حاصله از اکوتوریسم را برای پارک و بهبود وضع آن هزینه کنیم. در این راستا باید سازمان حفاظت محیط زیست درخواستی را به مجلس دهد تا بتواند به لحاظ قانونی از این درآمد برای ارتقای وضعیت این پارک ملی و سایر مناطق استفاده شود. علاوه بر اینها قرار گرفتن در فهرست میراث جهانی یک ردیف اعتباری از سازمان ملل برای ما ایجاد می‌کند. منتها مشکل این است که پارک ملی گلستان در حوزه مدیریت یک سازمان نیست. بخشی از این پارک در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست و بخش دیگر جزو حوزه مدیریتی سازمان جنگل‌هاست. از این رو برای گرفتن این اعتبارات لازم است درجه حفاظتی در این منطقه یکسان شود. به این ترتیب با این اعتبار می‌توانیم برای آموزش جوامع محلی،‌ بهداشت،‌ تحقیقات،‌ حفظ گونه‌های جانوری به ویژه گوشتخواران و گونه‌های در معرض خطر انقراض استفاده کنیم. چنانچه ما نتوانیم به همسان‌سازی درجه حفاظتی داشته باشیم بر سر میراث طبیعی جهانی همان می‌آید که بر سر ذخیره‌گاه زیست‌کره آمده است. ما در مورد دوم هیچ اقدامی در راستای بهبود منطقه نکردیم،‌ محدوده‌ها مشخص نیست و فعالیتی هم در این زمینه انجام نشده است. با این حال چنانچه درباره میراث طبیعی جهانی کاری انجام ندهیم ممکن است این منطقه از لیست جهانی خارج شود و طبیعی است که ما نمی‌خواهیم این اتفاق بیفتد.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *