دورنمای تاریک دسترسی به غذا
۱۷ آذر ۱۳۹۹، ۱۰:۴۰
مروری بر گزارش فائو درباره اثر کمبود منابع آب بر معیشت مردم جهان تا سال 2030
دورنمای تاریک دسترسی به غذا
یک میلیارد و 200 میلیون نفر از جمعیت جهان در دل بحران آب زندگی میکنند.
آرمین منتظری | سازمان جهانی غذا و کشاورزی اخیرا گزارش مبسوطی از وضعیت منابع آب و چالشهای کشاورزی در سال 2020 منتشر کرده که مملو از چالشها و بحرانهای گسترده است. در این گزارش اعلام شده بیش از یک میلیارد و دویست میلیون نفر از جمعیت جهان در مناطقی زندگی میکنند که منابع آبی در آن به شدت کم است و در نتیجه با چالشهای شدید کشاروزی روبهرو هستند. در برخی از این مناطق قحطی حاکم است و در برخی دیگر زمینهای کشاورزی هیچ آبی برای آبیاری شدن ندارند. در این گزارش کوشیدهایم مهمترین سرفصلهای گزارش فائو را مرور کنیم.
معنای این آمار و ارقام این است که از هر شش نفر از جمعیت روی زمین یک نفر به طور مستقیم و شدید با بحران آب دست و پنجه نرم میکند و حدود 15 درصد از جمعیت زمین که در روستاها ساکن هستند کاملا در خطر مواجهه بحران آب قرار دارند. گزارش فائو کمی دقیقتر موضوع را شکافته است؛ حدود 520 میلیون نفر در جنوب آسیا و حدود 460 میلیون نفر در شرق و جنوب شرق آسیا دچار بحران کمبود منابع آبی هستند. در آسیای مرکزی و شمال آفریقا و غرب آسیا، حدود یک پنجم جمعیت در مناطق کشاورزی زندگی میکنند که به شدت دچار کمبود منابع آب است. در اروپا، آمریکای لاتین و منطقه کارائیب، آمریکای شمالی و اقیانوسیه، از هر چهار نفر یک نفر با بحران کم آبی مواجه است. در صحرای آفریقا البته اوضاع خیلی خوب است و تنها 5 درصد جمعیت در مناطق بحرانزده و خشک زندگی میکنند. در این منطقه اغلب نواحی از بارش خوبی بهرهمند هستند. هر چند 5 درصد هم رقم کمی نیست. همین 5 درصد برابر با 50 میلیون نفر است که در نواحی زندگی میکنند که با قحطی شدید مواجه است. فائو آماری نیز در خصوص زمینهای کشاورزی که به دلیل کمبود منابع آب رو به نابودی هستند ارائه کرده است. گزارش فائو اعلام کرده 128 میلیون هکتار از زمینهای زراعی کشت دیم و 656 میلیون هکتار مراتع با قحطی مواجه هستند. علاوه بر این 171 میلیون هکتار از زمینهای زراعی که نیاز به آبیاری دارند با سطح شدیدی از بیآبی مواجه هستند. معنای این آمار و ارقام این است که 11 درصد زمینهای کشت دیم و 14 درصد مراتع و 60 درصد زمینهایی که نیاز به آبیاری دارند در سراسر جهان با قحطی و بحران کمآبی مواجه هستند. علاوه بر این بیش از 62 میلیون هکتار زمین کشاورزی هم با مشکل قحطی و هم کمبود منابع آب، بهطور همزمان روبرو هستند؛ 62 میلیون هکتاری زمینی که زندگی 300 میلیون نفر به طور مستقیم و یا غیرمستقیم به حاصلخیزی بستگی دارد. فائو اعلام کرده چنانچه در این مناطق الگوی تقاضا و استفاده از منابع آب تغییر نکند و یا اینکه منابع جدید آب یافت نشود، ساکنان این مناطق دیر یا زود مجبور به مهاجرت میشوند. اگرچه مهاجرت معمول و برنامهریزی شده میتواند عاملی برای توسعه اقتصادی و بهبود زندگی باشد، اما مهاجرت گسترده آنهم در چنین شرایطی تنها بحران را شدیدتر خواهد کرد. علاوه بر این مهاجرت مردان به نقاط دیگر برای یافتن شغل و درآمد بیشتر میتوانند به آسیب پذیر شدن زنان بیانجامد. در چنین شرایطی ساختار تقسیم مسئولیت در خانوارها تغییر کرده و دیگر این زنان هستند باید که علاوه بر مسئولیت نگهداری و تربیت کودکان، وظیفه نگهداری از دامها و احشام را نیز برعهده بگیرند و مجموع این تحولات ساختار خانواده از هم خواهدگسیخت.
فائو افزایش جمعیت و تحولات اجتماعی اقتصادی را یکی از دلایل بروز بحران آب در جوامع میداند. در این گزارش تاکید شده این دو عامل از مهمترین عوامل بحران آب به شمار میروند. چرا که با افزایش جمعیت و سرعت یافتن تحولات اقتصادی اجتماعی تقاضا برای آب نیز افزایش مییابد. در نتیجه میزان آب مورد نیاز برای هر فرد در طول سال مدام کاهش مییابد. فائو اعلام کرده میزان آب قابل ارائه به هر فرد در طول سال در مدت زمان 20 سال گذشته، به طور میانگین کاهشی برابر 20 درصد داشته است. این کاهش خصوصا در نواحی نظیر شمال آفریقا و غرب آسیا بسیار بیشتر بوده و به 30 درصد رسیده است.
یکی دیگر عواملی موجب بروز بحران آب در سراسر جهان شده، افزایش میزان درآمدها و شهرنشینی در سراسر جهان است. فائو اعلام کرده این دو عامل موجب شده تقاضای صنایع برای آب، تقاضای مردم برای انرژی و خدمات افزایش یافته و عادات و رژیم غذایی مردم نیز عوض شود. وقتی درآمدها زیاد میشود، نرخ مهاجرت به شهرها افزایش مییابد و رژیم غذایی مردم متنوعتر میشود، به طور طبیعی جمعیت سعی خواهد کرد زمینهای بیشتر را در اختیار بگیرد و به سمت رژیمهای غذایی برود که آب زیادی مصرف میکنند. بهطور خاص میتوان گفت در چنین شرایطی مصرف گوشت و محصولات لبنی افزایش مییابد و این افزایش بهطور مستقیم بر میزان برداشت از منابع آبی اثر میگذارد.
نتایج پژوهشی که در برزیل، چین و هند انجام شده نشان میدهد که تغییر رژیم غذایی جامعه به سمت مصرف بیشتر محصولات دامی و حبوبات موجب میشود افزایش روزانه هزار لیتری مصرف آب برای هر نفر رخ دهد. فائو در نهایت در گزارش خود پیشبینی کرده که براساس محاسبات و تخمینها تا 2030 با در نظر گرفتن همه بحرانهایی که ذکر شد، اطمینان حاصل کردن از اینکه همه مردم سراسر جهان بتوانند به میزان مشخصی از منابع آبی دسترسی داشته باشند بسیار دشوار است. البته در این گزارش بر شانس موفقیت به صورت مشروط تاکید شده است. استفاده بهینهتر از منابع آبی، حفظ اکوسیستمهای زیستمحیطی، مدیریت و استفاده بهینه از آب باران، بهینه کردن استفاده از آب از بخش کشاورزی، تغییر عادت غذایی، تغییر الگوی مصرف آب در شهرها، روی آوردن به روش های جدید کشت و زرع و بهرهگیری از تکنولوژی مدرن در زمینه مدیریت و مصرف منابع آب از جمله راهکارهایی هستند که از گزارش فائو بر آن تاکید شده است.
در نهایت در این گزارش تاکید شده: روند کاهش ظرفیت اکوسیستمها در تأمین کالاهای حیاتی و خدمات بر ظرفیت تولید مناطق مهم تولید غذا اثر گذاشته است. اگر این روندها ادامه یابند، شدیدترین ضربه بر امنیت غذایی کشورهای در حال توسعه که هم آب و هم خاکهای حاصلخیز کمتری دارند وارد میشود. با این وجود در برخی مناطق، سیاستها، اقدام های مدیریتی و فناوری بهتر (که تعامل مناسب بین نیازهای محیط زیستی و تولیدات کشاورزی را در نظر میگیرد) روند تغییرات منفی را مهار کرده است، و راه را برای اجرای مدلهای کشاورزی متراکم پایدار هموارتر کرده است. با این وجود، خطرات قابل توجه است. براساس روندهای فعلی، چنانچه هر چه سریعتر اقدامی صورت نگیرد، مجموعهای از ساختارهای مهم زمین و آب و تولیدات غذایی در معرض خطر قرار دارند.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
مهاجران اقلیمی و چالشهای دولت آینده
کشف جدید دانشمندان از عاملی که میتواند روند ذوبشدن یخهای قطبی و بالاآمدن سطح آب دریاها را کاهش دهد
ویروسهای نجاتبخش؟!
دیپلماسی محیط زیستی کلید مقابله با تغییراقلیم
گفتوگو با «علی شمس»، پژوهشگری که در زندهگیری یوز در قرق «یوزکنام پل ابریشم» حضور داشت
یوز جوان باید پس از بلوغ رهاسازی شود
کمیتهٔ محیط زیست ستاد مسعود پزشکیان به پرسشهای «پیام ما» پاسخ داد
پاسخهای محیط زیستی «پزشکیان»
انتظارات از دولت چهاردهم برای تامین آب سیستان و بلوچستان
جمعی از اساتید دانشگاه، کنشگران و روزنامهنگاران در حوزه محیطزیست در نامهای به صدا و سیما خواستار شدند
مناظره یا میزگرد محیطزیستی در برنامه نامزدها گنجانده شود
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید