ورود آب به دریاچه ارومیه متوقف شد

رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه می‌گوید روند ورودی آب به دریاچه‌ ارومیه  قطع شده اما تراز  آن مطلوب‌تر از سال‌های گذشته است

ورود روان‌آب‌ها به دریاچه ارومیه با توجه به قرار گرفتن در فصل گرما و بسته بودن حوضه آبریز آن، به طور کامل قطع شده اما تراز و وسعت نگین آبی آذربایجان مطلوب‌تر از سال‌های گذشته است. به گفته فرهاد سرخوش، رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌غربی ورودی آب به دریاچه ارومیه از رودخانه‌های «شهرچای»، «زرینه رود»، «سیمینه رود»، «گادار» و «باراندوز» تا ۲۰ روز قبل، ۶۵ مترمکعب در ثانیه بود که این روند رفته‌رفته کاهش یافته و متوقف شده است. وی با تاکید بر اینکه ورود آب به دریاچه ارومیه با پایان فصل گرما و آغاز بارش‌ها دوباره آغاز می‌شود، به خبرنگار ایرنا گفته است: هرساله شاهد کاهش نزدیک به ۷۰ سانتی‌متری تراز دریاچه ارومیه در فصل گرما هستیم و این مقدار در زمان بارش‌ها جبران می‌شود.

این مقام مسوول در ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به کاهش تبخیر آب دریاچه در مقایسه با سال‌های گذشته، می‌افزاید: دریاچه ارومیه در سایه افزایش حجم آب و حل شدن نمک‌های رسوب شده در کف آن، در بسیاری از نقاط عمیق‌تر شده و این موضوع تبخیر را کاهش داده است.

فرهاد سرخوش با بیان اینکه بارش‌های مناسب سال جاری به همراه اقدامات انجام‌شده در ستاد احیا باعث افزایش چشمگیر تراز و وسعت دریاچه ارومیه شد، بیان می‌کند: طرح‌های مهم انتقال آب به دریاچه ارومیه همچون طرح‌های مربوط به تصفیه‌های فاضلاب و تونل انتقال تا پایان سال جاری به بهره‌برداری می‌رسد و تراز دریاچه ارومیه در صورت بهره‌برداری از این طرح‌ها سالانه نزدیک به یک متر افزایش می‌یابد. رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌غربی در مورد آخرین وضعیت دریاچه ارومیه نیز گفته است: گستره این دریاچه با افزایش ۹۰۰ کیلومتری در همسنجی با زمان مشابه سال گذشته به سه هزار و ۱۱۹ کیلومترمربع رسیده است. وی با اعلام اینکه دریاچه ارومیه نسبت به کمترین تراز ثبت شده برای آن یک متر و ۷۲ سانتی متر بالاتر آمده، می‌افزاید: تراز این دریاچه اکنون یکهزار و ۲۷۱ متر و ۷۴ سانتی متر برآورد شده که ۱۰۵ سانتی‌متر بیشتر از زمان مشابه سال ۱۳۹۷ است.

گفتنی است دریاچه ارومیه در قالب طرح‌های ستاد احیا قرار است ظرف مدت ۱۰ سال یعنی از سال ۱۳۹۴ به تراز اکولوژیک خود برسد؛ این دریاچه از اواسط دهه ۱۳۸۰ شروع به خشک شدن کرد و بنا بر آمار بین‌المللی تا سال ۲۰۱۵ میلادی حدود ۸۰ درصد از مساحت آن خشک شد. همه کارشناسان داخلی و خارجی بر این عقیده هستند که مشارکت جوامع محلی در کنار اجرای طرح‌های مختلف، نقش مهمی در احیای نگین آبی آذربایجان دارد.

ورود به مرحله دوم فرآیند احیا

در اردیبهشت ماه سال جاری دانشگاه تبریز میزبان نشستی یکروزه با عنوان «هم اندیشی سمن‌ها در زمینه احیای دریاچه ارومیه» بود که مهم‌ترین خروجی آن اعلام خبر خروج دریاچه ارومیه از کما، تثبیت وضعیت و ورود آن به مرحله دوم فرایند احیا بود. به گزارش ایرنا، شرکت‌کنندگان در نشست یادشده، با اشاره به افزایش 70 سانتی متری تراز آب دریاچه ارومیه در سال جاری و وضعیت امیدوارکننده این پهنه آبی، بر لزوم پرهیز از راضی شدن به وضعیت موجود و غفلت از پیشبرد برنامه‌های مصوب ستاد احیا تاکید کردند. تلاش برای نهادینه و اجرایی کردن راهکارهای اجتماعی و اهمیت مضاعف این موضوع در مقایسه با مسایل سازه‌ای در طرح‌های احیای دریاچه ارومیه از دیگر نکات مورد تاکید این نشست یکروزه بود. امکان کنترل 95 درصد کانون‌های ریزگردهای اجتماعات پیرامونی دریاچه ارومیه به دلیل افزایش تراز آب از دیگر نکات مورد اشاره در این نشست تخصصی زیست محیطی بود.

نشانه‌های احیا به چشم می‌خورد

در نشست یادشده، مدیر دفتر برنامه ‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به تداوم بارندگی‌ها و نیز اقدامات دولت برای احیای این دریاچه، گفته بود در حال حاضر کف دریاچه ارومیه به وضعیت سال 1394 برگشته است که نشانه‌ای بزرگ برای احیاست. به گفته مسعود تجریشی در سال‌های گذشته حداقل تراز بستر دریاچه ارومیه به صورت سالانه با 40 سانتی‌‌متر کاهش سطح آب روبه‌رو بود، اما از سال 93 با شکل‌ گیری برنامه‌های ستاد احیا به سمت تثبیت دریاچه رفتیم و در این راستا دستگاه‌های اجرایی در رهاسازی آب‌های روان و نیز لایروبی مسیل‌ها کمک زیادی کردند. وی آغاز شرایط ورود به شرایط احیای دریاچه ارومیه را اردیبهشت سال گذشته اعلام و می‌افزاید: اگر تراز آب این دریاچه به 1272/9 برسد، می‌توان گرد و خاک را حل کرد و وارد مرحله احیا شد که در این راستا می‌توان به کمک دولت با افزایش یک متر تراز آب، 95 درصد کانون‌های گرد و خاک را زیر آب برد. تجریشی ادامه می‌دهد: در حال حاضر برنامه تثبیت پشت سر گذاشته شده و وارد فاز دوم احیا شده ‌ایم که با تامین بودجه که در اولویت قرار دارد تا سال 1404 می‌‌توان عملیات احیا را اجرایی کرد. وی با اشاره به اینکه نباید به دلیل شرایط خوب دریاچه مغرور شد، بیان می‌کند: چون در آبان ماه امسال انتظار تبخیر وجود دارد اما تا انتهای سال جاری و از سال آینده با ورود 750 میلیون مترمکعب آب دایمی، تراز کنونی را با پروژه‌های مختلف بالا می‌بریم که در کنار آن عنایت خداوند در افزایش بارش‌ها نیز وجود دارد. تجریشی یادآور می‌شود: با هماهنگی بسیاری خوبی که با دستگاه‌های اجرایی داشتیم آب‌‌ها را از سطح‌ حوضه آبریز رها کردیم و وضعیت بارش‌ها در این حوضه نیز با رشد 66 درصدی نسبت به دوره بلند مدت افزایش دارد. به گفته وی از دو سال پیش که موضوع عملیات دریاچه ارومیه شروع شد، سازمان ملل گزارشی ارائه و به صراحت اعلام کرده که وسعت دریاچه افرایش یافته و دولت و مردم مصمم به احیای آن هستند. گفتنی است تجریشی در جلسه مذکور، اعتبار پرداختی برای دریاچه ارومیه برای آذربایجان‌ غربی را 93 میلیارد تومان و برای آذربایجان‌شرقی 35 میلیارد تومان اعلام می‌کند. معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی نیز در نشست یادشده با اشاره به بارش‌های اوایل سار جاری در استان گفته بود: با توجه به بارندگی‌های اخیر، احیای دریاچه تاحدودی امیدوارکننده به نظر می‌رسد، البته نباید زیاد مطمئن شویم که این روند ادامه خواهد داشت. بنا بر این گزارش، تراز دریاچه ارومیه از سال 1344 تا سال 1372 در حد فاصل یکهزار و 274 متر تا یکهزار و 278 متر متغییر بود، اما از این تاریخ به بعد روند کاهشی تراز دریاچه آغاز شد و تا سال 1393 کاهش متوسط سالانه 40 سانتی متر و در مجموع 8 متر از تراز دریاچه ارومیه به ثبت رسید.