سایت خبری پیام ما آنلاین | رفتار دمکراتیک و آلودگی مفاهیم!

رفتار دمکراتیک و آلودگی مفاهیم!





۱۵ مهر ۱۳۹۷، ۱۰:۵۷

رفتار دمکراتیک و آلودگی مفاهیم!

یادداشت  مهمان

احمد زیدآبادی

در نیمۀ دوم دهۀ 70 یا به عبارتی در دوران رونق اصلاحات، به دعوت انجمنی دانشجویی به دانشگاه بین‌المللی قزوین رفتم تا سخنرانی کنم. هنوز سخن آغاز نکرده بودم که فردی از وسط سالن برخاست و گفت؛ شما به جای سخنرانی یک‌طرفه باید با من مناظره کنید!

گفتم؛ این برنامه برای سخنرانی هماهنگ شده است به چه دلیلی باید مناظره کنم؟ گفت؛ مگر شما طرفدار چند صدایی نیستید؟ گفتم؛ چرا! گفت؛ خب، پس بیائید با من مناظره کنید!

گفتم؛ دفاع از چند صدایی در جامعه بدین معناست که هر صاحب نظر یا گروه و دسته‌ای تریبون عمومی خود را داشته باشد و بتواند در امنیت و آزادی اظهار نظر کند نه اینکه هر کس خواست در جایی حرفی بزند بقیه هم مدعی شوند و او را به مناظره مجبور کنند!

بعد توضیح دادم که مناظره امری توافقی بین دو یا چند نفر است؛ کسی را که نمی‌شود به مناظره مجبور کرد! طرف کم‌دانش‌تر از آن بود که این قبیل استدلالات او را قانع کند و بر حرف خود پای می‌فشرد.

رفتارش مرا تا اندازه‌ای عصبانی کرد. بنابراین خطاب به او گفتم؛ اصلاً جنابعالی کی هستی که من باید با شما مناظره کنم؟ گفت که در دفتر نمایندگی سمتی دارد! گفتم؛ اشتغال در دفتر نمایندگی چه صلاحیتی در حوزۀ بحثِ امروزِ من برای شما ایجاد می‌کند که من بخواهم با شما مناظره کنم؟

طرف و جمع معدودی از همراهانش برآشفتند و با ادعای اینکه به آنها توهین کرده‌ام؛ کلی حرف درشت و ناسزا نثار من و اصلاحاتِ آن روزگار کردند و بعد هم که فضا کمی آرامتر شد؛ از تکرار این جمله که “حالا معنی زنده باد مخالف من را فهمیدیم!” دست بردار نبودند!

اتفاقاتی مشابه این، نه فقط برای من بلکه برای بسیاری از سخنرانان و صاحب‌نظران بارها در مجامع عمومی تکرار شده است. معنای این نوع رفتارها چیست؟ آیا عده‌ای در صدد سوءاستفاده از مفاهیم دمکراتیک برای تأثیرگذاری بر طرفداران خود و ایجاد محدودیت برای رقیب خود هستند یا اینکه اساساً در مورد رفتار دمکراتیک دچار سوء تفاهمی عمیق شده‌اند؟

گرچه بحث سوءاستفاده در برخی موارد کاملاً واضح است؛ اما به نظرم سوءتفاهم در این زمینه نقش اصلی را بازی می‌کند. دلیل‌اش هم این است که این نوع برخوردها فقط به جریان فکری و سیاسی خاصی محدود نمی‌شود بلکه در بین جریان‌های مختلف روز به روز در حال گسترش است.

عده‌ای در این میان واقعاً امر بر ایشان مشتبه شده است و گمان میکنند که رفتار دمکراتیک یعنی اینکه اگر با صاحب‌نامی در هر حوزه‌ای روبرو شدند؛ حق مسلم آنهاست که مفتخرانه با زبانی خالی از هرگونه نزاکت و ادب او را خطاب قرار دهند و به گفتگو با خود مجبور سازند! در این میان اگر طرف به آنها تذکری دهد یا بی‌نزاکتی‌شان را به رخ‌شان بکشد یا گفتگو را ضروری نداند؛ بانگ برمی‌آورند که: پس کجا رفت آن همه ادعا در مورد دمکراسی و حقوق بشر و غیره!

متأسفانه ما در کشورمان دچار “آلودگی مفاهیم” شده‌ایم؛ بدین معنا که مرز مفاهیم را به هم ریخته‌ایم و آنها را از جایگاه طبیعی و منطقی خودشان خارج کرده و در نقطه‌ای معکوس قرار داده‌ایم. برای همین است که گفتگوی مدنی و منطقی بین‌مان شکل نمی‌گیرد و با این وضع هم هرگز شکل نخواهد گرفت و بنابراین سنگ روی سنگ هم بند نخواهد شد! از همین رو، چنین فضاهایی، مستعد ظهور افراد مقتدری است که بساط این نوع کنش و واکنش‌ها را برچینند!

به اشتراک بگذارید:

برچسب ها:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *