وصله پینه مزد کارگران

امروز در حالی جلسه شورای عالی کار باموضوع ترمیم مزد تشکیل می‌شود که ارزش حقوق کارگران در شش ماه اخیر یک سوم شده است

دومین جلسه کارگروه دستمزد شورای عالی کار با موضوع ترمیم مزد 97 در حالی قرار است امروز برگزار شود که آمارها از کاهش چشمگیر قدرت خرید کارگران حکایت دارد.

به گفته اسماعیلی ظریفی‌آزاد، مدیرکل روابط کار و جبران خدمت وزارت کار در نشست امروز نمایندگان دولت، کارفرمایی و کارگری حضور خواهند داشت. این در حالی است که نشست اول کارگروه یادشده به دلیل غیبت نمایندگان کارفرمایی، خروجی خاصی نداشت.

موضوع ترمیم مزد کارگران در سال 97 پس از افزایش قیمت‌ها در بازار در دستور کار نمایندگان کارگری قرار گرفته. به گفته این نمایندگان، سبد معیشت کارگران با گرانی‌های اخیر به چهار میلیون و 85 هزار تومان رسیده. این در حالی است که در مصوبه دستمزد 97 که 28 اسفند سال گذشته در شورای عالی کار روی آن توافق شد، سبد معیشت کارگران برای یک خانوار 3.3 نفری دو میلیون و 670 هزار تومان تعیین شد. رقمی که دو برابر حداقل دستمزد مصوب شده برای سال 97 (یک میلیون و 110 هزار و 691 تومان) بود. فاصله سبد معیشت با حداقل دستمزد نشان از زندگی سخت کارگران داشت. سختی‌هایی که حالا با گرانی‌های اخیر، بیشتر هم شده‌اند.

بازار ملتهب

براساس گزارش مرکز آمار ایران، قدرت خرید مردم در مرداد امسال نسبت به مرداد سال قبل 19.3 درصد کمتر شده. همچنین قدرت خرید خانوارهای ایرانی در مرداد نسبت به تیر 97 هم به طور متوسط 5.5 درصد کم شده. این در حالی است که بیشترین کاهش خرید در سه دهک کم‌درآمد جامعه رخ داده که بین 5.7 تا 5.9 درصد نسبت به تیر برای خرید کالا و خدمات یکسان بیشتر هزینه کرده‌اند. در شرایطی بیشترین فشار گرانی بر اقشار کم‌درآمد که کارگران هم جزو آن‌ها هستند وارد می‌شود که ارزش واقعی دستمزد کارگران نسبت به سال گذشته تقریبا یک سوم شده است.

ارزش دلاری حقوق

با کاهش ارزش ریال، ارزش واقعی حقوق کارگران هم کمتر شده. وقتی نمایندگان دولت، کارفرمایی و کارگری در روزهای پایانی اسفند 96 بر روی حقوق یک میلیون و 111 هزار تومانی توافق می‌کردند، دلار در بازار آزاد چهار هزار و 800 تومان قیمت داشت. حالا اما دلار به 12 هزار و 500 تومان رسیده.  بدین ترتیب حقوق کارگران هم از 236 دلار به 88 دلار رسیده. این در شرایطی است که آخرین باری حقوق کارگران از 90 دلار کمتر بود، به سال 81 برمی‌گردد. در این سال نرخ دلار 799 تومان و حداقل دستمزد 69 هزار و 846 تومان یا 87 دلار بود. پس از این سال حقوق کارگران همواره از 100 دلار در ایران بیشتر بود.

پیش از سال جاری سه مرتبه دیگر به دلیل کاهش ارزش پول ملی کشورمان، ارزش حقوق کارگران هم کاهش یافته اما هیچگاه این کاهش ارزش به میزان فعلی نبوده است.

پس از جنگ حقوق کارگران از 21 دلار در سال 69 به 49 دلار در سال 72 رسید. در سال 73 اما نرخ ارز از 180 تومان به 263 تومان افزایش یافت و حقوق کارگران 44 دلار شد. این روند کاهشی تا سال بعد هم ادامه داشت و به 39 دلار رسید.

دومین کاهش ارزش حقوق کارگران در سال‌های 77 و 78 رخ داد. در حالی که در سال 76 حقوق آن‌ها 53 دلار شده بوده، در سال 78 به 42 دلار کاهش یافت. 

سومین کاهش هم در سال‌های 90 تا 92 رخ داد که حقوق کارگران از 275 دلار در سال 89 به 183 دلار در سال 90 و 106 دلار در سال 91 رسید.

کاهش ارزش دلاری حقوق کارگران در کشورمان در حالی برای چهارمین مرتبه رخ داده که کارگران ایرانی یکی از پایین‌ترین دستمزدها را در دنیا می‌گیرند. به گزارش اقتصادنیوز، براساس دلار 3800 تومانی در سال 96، دستمزد برای هر ساعت کار در فرانسه، استرالیا، آلمان، کانادا، ژاپن و آمریکا به ترتیب 10، 9.5، 9، 8، 6.5 و 6 برابر این نرخ در ایران است.

***

نرخ دستمزد افزایش نیابد

بسیاری از کارشناسان معتقدند در شرایط فعلی افزایش نرخ دستمزد موجب افزایش نرخ تورم خواهد شد که این امر افزایش نرخ دستمزد را بی‌اثر می‌کند. بر همین اساس فرامرز توفیقی، نماینده کارگران در شورای عالی کار گفته پیشنهاد اصلی ما این است که  کالاهای اساسی نیروی کار از محل‌ بن تامین شود؛ با این شیوه که ابتدا به رقم فعلی حق بن کارگری فیش حقوقی از سوی کارفرمایان رقمی اضافه شود و دولت نیز معادل حق بن کارگری، بودجه اختصاص دهد و مجموع منابع مربوط به «ردیف بن کارگری» اختصاص یابد. به اعتقاد او مزیت پیشنهادات کارگران این است که از گردش نقدینگی در جامعه جلوگیری می‌کند که این موضوع کاهش تورم را به دنبال دارد.