ناظمالاطبا
۱۹ آبان ۱۳۹۵، ۱:۰۷
ناظمالاطبا
دکتر میرزا علیاکبر خان نفیسی مشهور و ملقب به ناظمالاطباء کرمانی (تولد ۱۷ ربیعالثانی ۱۲۶۳هجری قمری در کرمان، درگذشت ۲۶ ذیقعده ۱۳۴۲هجری قمری برابر با ۸ تیر ماه ماه سال ۱۳۰۳ خورشیدی در تهران) پزشک، ادیب و دانشمند ایرانی و از برجستهترین پزشکان ایرانی اواخر عهد قاجار محسوب میشود و پزشک مخصوص دربار مظفرالدین شاه و مؤثر در امضای فرمان مشروطیت بودهاست.
وی در تأسیس چند مریضخانه به سبک اروپایی در تهران و مشهد و… نقش اصلی داشته و از بنیان گذاران نخستین مجلس حفظالصحه در تاریخ ایران به شمار میآید.
تألیفات پزشکی وی متعدد بوده و در زمینههای غیرپزشکی نیز شاخصترین اثر او فرهنگ لغت بزرگ و چهارجلدی است که با عنوان فرهنگ ناظمالاطبا مشهور است.
پدرش میرزا حسن طبیب کرمانی بود که مانند نیاکانش به طبابت اشتغال داشت. نیاکان او، اعضای خاندان نفیسیهای کرمان از چند قرن قبل در این شهر به علم طب اشتغال داشتهاند و نسب آنها به حکیم برهانالدین نفیس بن عوض بن حکیم کرمانی از معروفترین پزشکان قرن نهم هجری و پزشک دربار الغ بیک بن شاهرخ بن تیمور گورکانی میرسیدهاست.
وی تحصیلات مقدماتی خود را در کرمان به پایان رسانید و مقدمات علوم و فنون طب را نزد پدر و سایر اطبای آن دوران فرا گرفت، اما به خاطر ذوق و استعداد فطری که در وجود او بود، بیشتر مایل به فرا گرفتن حکمت الهی و فلسفه بود. حاکم وقت کرمان یعنی محمداسماعیل خان وکیلالملک معروف به وکیلالملک اول چون استعداد و لیاقت شخصی و خانوادگی «میرزا علیاکبر خان نفیسی» را برای فرا گرفتن علم طبابت میدانست، او را برای آموختن این علم ترغیب نمود.
در ۱۲۸۲ ه. ق. در نوزده سالگی به تهران آمد و با جدیت تمام در دارالفنون به تحصیل علم طب پرداخت و چنان استعداد و علاقهای در این کار از خود نشان داد که پس از اندک زمانی به دستیاری و معاونت استادان خود برگزیده شد و در سال ۱۲۸۵ ه. ق. ضمن تحصیل در دارالفنون برای طبابت در فوج مهندسی قشون انتخاب گردید.
در سال ۱۲۸۸ ه. ق؛ که قحطی و امراض گوناگون شهر تهران را فرا گرفت، دکتر علیاکبر خان نفیسی برای درمان بیماران خدمات و مجاهدات بسیاری کرد و مدت چهارماه در بیمارستان دولتی طهران مشغول خدمت به فقرا و نیازمندان بود. وی در سال ۱۲۸۹ ه. ق. از طب فارغالتحصیل گردید.
در سال ۱۲۹۰ ه. ق. ناصرالدین شاه قاجار پس از بازگشت از سفر اول خود به اروپا در صدد برآمد که بیمارستانی به سبک اروپایی در تهران تأسیس کند و برای این کار «میرزا علیاکبر خان نفیسی» را انتخاب نمود. وی تا سال ۱۲۹۸ ه. ق. مسئولیت این بیمارستان را که به مریضخانه دولتی شهرت یافت بر عهده داشت و به همین دلیل لقب حکیمباشی گرفت.
ضمناً وی در سال ۱۲۹۳ ه. ق. در تشکیل نخستین مجلس حفظالصحه که در تهران تشکیل شده بود، ایفای نقش کرد.
در سال ۱۲۹۸ ه. ق. وی به عنوان طبیب مخصوص به همراهی حاج میرزاحسین خان مشیرالدوله معروف به سپهسالار که به حکومت خراسان و تولیت آستان قدس رضوی برگزیده شده بود، به مشهد رفت و پس از تشرف به آستان مبارک رضوی، حسب دستور «سپهسالار» بیمارستان رضوی را که رو به ویرانی میرفت با اصول و اسلوب بیمارستانهای اروپایی بازسازی و تأسیس نمود، به طوری که به پاس خدماتش در این سفر و مأموریت به دریافت نشان و حمایل سرتیپی نایل آمد.
در سال ۱۳۱۵ ه. ق. میرزا علیاکبر خان نفیسی ناظمالاطبا مدرسه شرف را پایهگذاری کرد و تا سال ۱۳۲۳ ه. ق. نه تنها بدون دریافت پاداش مالی آن را به شیوه اروپایی اداره مینمود بلکه بیشتر مخارج آن را شخصاً پرداخت میکرد.
وی گذشته از آن که مدت پنجاه و هفت سال تمام، شب و روز به فنّ خود یعنی مداوای بیماران اشتغال داشته و حتی این وظیفه را تا پایان عمر خویش که علیل و ناتوان شده بود، ادامه دادهاست، هرگاه که فراغتی حاصل میکرد در فن خویش یا فنون دیگر به تألیف و ترجمه (از زبان فرانسوی) نیز میپرداخت.
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید