خلیج تا ابد فارس
در نیمۀ دوم دهۀ 1960 اصطلاح خلیج عربی برای نخستین بار از طرف یکی از نمایندگان سیاسی انگلیس در خلیج‌فارس به نام «سرچارلز بلگریر» عنوان شد؛ او بیش از سی‌سال نمایندۀ سیاسی و کارگزار دولت انگلیس در خلیج‌فارس بوده است که بعد از مراجعت به انگلستان در سال 1966 کتابی به نام «ساحل دزدان دریائی»دربارۀ سواحل جنوبی خلیج‌فارس منتشر کرد و در آن برای اولین‌بار نوشت که «عرب‌ها ترجیح می‌دهند خلیج‌فارس را خلیج عربی بنامند». به سرعت اصطلاح «الخلیج‌العربی» در مطبوعات کشورهای عربی رواج پیدا می‌کند و در مکاتبات رسمی به زبان انگلیسی‌ نیز اصطلاح «آرابیان گولف» جای‌گزین اصطلاح رایج قدیمی «پرشین گولف»می‌گردد. بعضی از کشورهای عرب از اصرار در به کار بردن این نام ساختگی دست برنمی‌داشتند و حتی اعتبار هنگفتی از محل درآمدهای کلان نفتی در اختیار بعضی از مأموران سیاسی خود در خارج از کشور گذاشته شده بود تا با تطمیع مطبوعات خارجی نام مجعول خلیج‌عربی را به جای خلیج‌فارس رواج بدهند. اما مطبوعات معتبر خارجی با وجود همۀ این تطمیع‌ها حاضر نشدند اصطلاح مجعول خلیج‌ عربی را به کار ببرند. ولی تا این حد تسلیم شدند که به جای خلیج‌فارس یا خلیج عربی فقط «خلیج» بنویسند و اکنون نیز در مطبوعات خارجی و گزارش‌های خبرگزاری‌های بین‌المللی از اصطلاح مطلق «خلیج» استفاده می‌کنند.
اما واقعیت این‌است که خلیج فارس یک نام تاریخی و قدیمی است که از بدو تاریخ بر روی این خلیج گذاشته شده که در این سخن فقط به ذکر چند منبع معتبر اکتفا می‌کنیم:
1- نخستین مدرک تاریخی که دربارۀ نام خلیج‌فارس موجود است، کتیبه‌ای است که از داریوش اول هخامنشی در کانال سوئز کشف شده و در آن از خلیج‌فارس به نام «دریائی که از پارس می‌آید» نام برده شده است. مشخصات این کتبیه در تمام منابع معتبر باستان‌شناسی موجود است.
2- مورخ معروف یونانی به نام «فلاویوس – آریانوس» که در قرن دوم میلادی می‌زیسته و شرح سفر دریائی «نئارکوس» فرمانده نیروی دریائی اسکندر را در طول سواحل شمالی اقیانوس هند و دریای عمان و خلیج فارس نوشته است، از خلیج‌فارس به نام «پرسیکون کایتاس» نام می‌برد که معنی دقیق آن همان خلیج فارس است.
3- «استرابون» جغرافی‌دان معروف یونانی اوائل قرن اول میلادی مکرر همین نام خلیج فارس را در جغرافیای خود به کار برده و از بحر احمر فعلی به عنوان «خلیج عرب» نام برده است. متن جغرافیای استرابون به زبان فرانسه هم ترجمه شده و این واژه در صفحات 357 تا 362 متن فرانسه کتاب به کرات آمده است.
4- «کلودیوس – پتولمااوس» بزرگ‌ترین عالم هئیت و جغرافیای قدیم که در قرن دوم میلادی می‌زیسته و ما او را به نام «بطلمیوس» می‌شناسیم، در کتاب معروف خود دربارۀ جغرافیای عالم که به زبان لاتین نوشته است از خلیج فارس به نام «پرسیکوس سینوس» یاد کرده، که درست به معنای خلیج‌فارس است.در بعضی کتاب‌های لاتین و نقشه‌های جغرافیا همین اصطلاح را به طور معکوس «سینوس پرسیکوس» نوشته‌اند.
5- در تمام کتاب‌های جغرافیا و نقشه‌هائی که تا اواسط قرن بیستم در جهان چاپ شده از خلیج‌فارس به نام انگلیسی‌«پرشین گولف» یا فرانسه «گلف پرسیک» و آلمانی «پرسیشر گولف» و روسی «پرسیدس کیزالیو» و ایتالیائی «گلفو پرسیکو» یا ژاپنی «پروشا وان» نام برده شده که همه به معنی خلیج فارس است.
6- و بالاخره در تمام منابع عربی و فارسی قبل از فتنه‌انگیزی‌ها، خلیج‌فارس به همان نام «الخلیج‌الفارسی» یا «بحرفارس» خوانده شده است که به طور نمونه می‌توان به کتاب‌های «مختصر کتاب البلدان» تألیف ابن فقیه (تألیف 279 هجری)، کتاب «تقویم البلدان» تألیف ابوعلی احمدبن عمربن رسته (290 هجری)، کتاب «المسالک والممالک» تألیف ابوالقاسم عبیدالله بن احمد بن خرداد به (300 هجری)، کتاب «مروج الذهب و معادن الجوهر» تألیف ابوالحسن علی بن الحسین بن علی مسعودی (346 هجری)، کتاب «نزهه القلوب» تألیف حمدالله بن ابوبکر مستوفی (740 هجری) و کتاب «تحفه النظار فی غرائب الامصار و عجائب الاسفار» تألیف ابن بطوطه اشاره نمود./سایت پژوهشکده باقرالعلوم