معجزه ورزش
برای بیماران هموفیلی
مسئول بخش فیزیوتراپی مرکز درمان جامع هموفیلی ایران به مناسبت روز جهانی هموفیلی نقش ورزش تحت نظر فیزیوتراپیست در بیماران هموفیلی را تشریح کرد.
به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری تسنیم، فیزیوتراپیست ویدا مرزبان ــ عضوهیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران به مناسبت روز جهانی هموفیلی(17 آوریل مصادف با 28 فروردین) و تأکید فدراسیون جهانی هموفیلی به نقش مهم فیزیوتراپیست و ورزش در سلامت بیماران هموفیلی پرداخت. شرکت در فعالیت های ورزشی نقش ارزشمندی در زندگی روزمره افراد دارد. فعالیت های ورزشی علاوه بر تقویت بنیه جسمی، تأثیر به سزایی در ارتقای روحیه وکاهش مشکلات روحی و روانی افراد داشته و این نقش به خصوص در بیماران هموفیلی بسیار چشمگیر و قابل ملاحظه است. رقابت های ورزشی، همکاری گروهی و احساس شادی و سرزندگی از پیروزی ونترسیدن از شکست را آموزش می دهد.
فدراسیون جهانی هموفیلی با تأکید بر اهمیت ورزش و نرمش در حفظ سلامتی بیماران هموفیلی، توجه بیماران، کارشناسان و فعالان انجمن ها را به این موضوع مهم جلب وتأکید کرده است .فیزیوتراپی و بازتوانی از کلیدی ترین خدمات حفظ سلامت بیماران هموفیلی محسوب می شود. این فدراسیون فیزیوتراپیست را از مهم ترین افراد تیم درمان بیماران هموفیلی معرفی کرده است. متأسفانه در دهه های گذشته، با وجود مزایای بیشمار ورزش، بیماران هموفیلی به دلیل ترس از خونریزی و نبود روش های درمانی مؤثر برای پیشگیری و درمان خونریزی هابه سمت عدم تحرک و احتیاط های بیش از حد لزوم سوق داده می شدند ولی خوشبختانه در حال حاضر فیزیوتراپیست ها با وجود روش های درمانی و با ارزیابی دقیق از وضعیت مفاصل و عضلات بیمار و در نظر گرفتن شرایط جسمی هر بیمار می توانند برنامه ورزشی خاص هر بیمار را طراحی و به فرد آموزش دهند و بیمار هموفیلی درمی یابد که می تواند با پرداختن به ورزش های سبک و ورزش هایی که خطرپذیری کمتری (با توجه به شرایط جسمی بیمار) برای او دارند توانمندی هایش را در جامعه برای دیگران به اثبات برساند از دید و نقطه نظر علمی، بر اساس یافته های فیزیوتراپیست ها ثابت شده است که بیمار هموفیلی که دارای مفاصل و عضلات قوی باشد، در مقابل صدمات ناشی از فعالیت های روزمره مقاوم تر بوده و کمتر دچار خونریزی های خود به خود مفاصل و عضلات می شود. بهترین سن برای شروع ورزش سنین نوجوانی و سالهای آغازین فعالیت های اجتماعی است.
بر اساس تحقیقات و گزارش فدراسیون جهانی هموفیلی، تمام ورزش ها به سه دسته تقسیم می شوند و دسته بندی آنها به لحاظ میزان فشار، ریسک خطر و شرایط جسمی بیماران هموفیلی به این شکل است 1. ورزش های سبک 2. ورزش های متوسط 3.ورزش های سنگین . ورزش های متوسط و سنگین به لحاظ احتمال وارد آوردن فشار و صدمه جهت این بیماران توصیه نمی شود، مانند فوتبال، کوهنوردی، صخره نوردی، کاراته و ورزش های رزمی، والیبال، بسکتبال، کشتی، وزنه برداری، اسکی، اسب دوانی، اسکیت وورزش هایی در این سطوح ورزش های سبک که مورد تأیید و با نظر فیزیوتراپیست هر فرد با توجه به شرایط جسمی خود می تواند انتخاب کند، به ترتیب شنا به عنوان رشته ای که نقش عمده ای در تقویت جسم و روح افراد هموفیلی می تواند داشته باشد. گلف، تنیس روی میز، تنیس خاکی، دوچرخه سواری، دوهای سبک و پیاده روی سریع که در واقع ورزش های مناسب مبتلایان به هموفیلی هستند.
ورزش های ایروبیک (هوازی) که کمتر به مفاصل فشار وارد می آورد تمرینات هوازی تمریناتی هستند که با شدت و فشار کمتر و در مدت زمان طولانی تری قابل اجرا هستند و معمولا زمان انجام آنها بیشتر از 5 دقیقه است. مانند شخصی که پیاده روی می کند، می دود، دوچرخه سواری می کند یا به شنا کردن می پردازد که عموما زمان آن طولانی است توصیه می شود. افراد مبتلا به بیماری هموفیلی،بهتر است در اولین ساعت های صبح پس از تزریق داروی خود پس از 5 دقیقه گرم کردن، برنامه ورزشی ایروبیک خود را شروع کنند و دست کم 3 روز در هفته به طور منظم و مستمر ورزش کنند و مدت زمان انجام ورزش20 دقیقه در هر بار باشد و همچنین هنگام تمرین از کفش ورزشی مناسب و لباس راحت استفاده کنند.از وارد آمدن فشار زیاد که باعث خستگی بیش از حد شود بپرهیزند. (فشارزیادتمرینات، افزون بر ایجاد خستگی مفرط، ممکن است خطر خونریزی درون مفاصل رادر پی داشته باشد). برای خاتمه فعالیت ایروبیکی لازم است به تدریج آرام شده و سعی کنند در همان محیط چند دقیقه ای راه بروند.
فعالیت ورزشی باعث می شود بیمار نیاز به فاکتور کمتری داشته باشد. فرد بعد از مدتی آمادگی جسمانی پیدا می کند و عضلاتش قوی می شود و نیاز به فاکتور کمتری دارد.رگ ها استحکام بیشتری پیدا می کند و شکنندگی کمتری خواهند داشت. شنا بهترین ورزش برای بیماران هموفیلی است.
مسئول بخش فیزیوتراپی مرکز درمان جامع هموفیلی ایران (کانون هموفیلی ایران) درخاتمه به نکته مهمی اشاره کرد و افزود: اگر شما فردی مبتلا به بیماری هموفیلی هستیدحتما قبل از شروع هر فعالیت بدنی و ورزشی، تحت ارزیابی یک فیزیوتراپیست مجرب قرار گیرید که با توجه به شرایط جسمی مخصوص شما، برنامه تمرینی و ورزشی ودرمانی طراحی و اجرا کند و به شما آموزش دهد.