پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | مروج روشنایی

روایتی دربارهٔ فعالیت‌های «معصومه میرحسینی» یکی از برگزیدگان جایزه ترویج علم

مروج روشنایی

او هیچ‌گاه یک دانشمند یا فناور نبود، اما با برنامه‌ها و ایده‌های خلاقانه‌اش هزاران نفر از اقشار مردم را با علم و در رأس آنها نجوم آشنا کرد





مروج روشنایی

۴ آذر ۱۴۰۲، ۲۳:۲۷

بیست‌وچهارمین دورهٔ اهدای جایزهٔ «ترویج علم ایران» امسال هم مانند سال‌های گذشته فرصتی برای قدردانی از برخی چهره‌های برگزیدهٔ ترویج علم از سراسر کشور بود. یکی از چهره‌های برگزیدهٔ امسال که با انتخاب داوران و براساس معیار داشتن انگیزه، همت، اصالت، سابقهٔ فعالیت، برنامه‌ریزی مؤثر، تنوع دستاورد، روحیهٔ کار‌ گروهی و زمینه‌سازی برای فعالیت‌های علمی جوانان و نوجوانان مورد تجلیل قرار گرفت، «معصومه میرحسینی»، زنی از زاهدان بود. اگر چه سیستان‌وبلوچستان مهد مفاخری از حوزهٔ علم و فرهنگ از سالیان دور تا دورهٔ معاصر بوده، اما ضعف زیرساخت‌ها، امکانات محدود و محرومیت‌های افزوده طی سال‌های متمادی، این استان را در برخی شاخص‌ها متوقف کرده است. بااین‌حال، برخی چهره‌ها همچون معصومه میرحسینی، همچنان سختکوشانه به ترویج علم و معرفت مشغولند.

کنجکاوی معصومه میرحسینی در حوزهٔ علم در سنین نوجوانی با دوران اوج جنگ سرد و قدرت‌نمایی فضایی بلوک شرق و غرب هم‌زمان شده بود و همین کافی بود تا علاقه‌اش را در میان مجلات و کتاب‌های محدود آن زمان جست‌وجو کند. بعدها که به استخدام کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در‌آمد، ارتباطش با کتاب را به جامعه کشاند و اولین جمعه‌بازار کتاب زاهدان را راه‌اندازی کرد. در روزگاری که تعداد کتابفروشی‌های شهر انگشت‌شمار بود، کتابفروشی کوچک او محفلی برای علاقه‌مندان به کتاب بود، جایی که هم کتاب‌ها به فروش می‌رفت و هم به امانت سپرده می‌شد.

 

علاقهٔ میرحسینی به علوم هم در استان منشأ اثر شد. او هیچ‌گاه یک دانشمند یا فناور نبود، اما با برنامه‌ها و ایده‌های خلاقانه‌اش هزاران نفر از اقشار مردم را با علم و در رأس آنها نجوم آشنا کرد. در اوایل دههٔ ۷۰ شمسی، دوره‌های علوم را در برخی مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان زاهدان شروع کرد و در زمانی که بسیاری از شهرهای بزرگ کشور فاقد گروه‌ها و برنامه‌های منسجم نجومی بودند، او با راه‌اندازی و تجهیز مرکز نجوم کانون در خیابان آزادی زاهدان یکی از نخستین هسته‌های نجوم کشور را بنیان گذاشت. در اواخر دههٔ ۷۰ زاهدان به آسمان‌نما و برخی از شهرهای استان نیز به ابزار نجومی مجهز شده بودند. او و نسل قدیمی شاگردانش در کانون پرورش فکری، یکی از نخستین سازمان‌های مردم‌نهاد رسمی در استان را با محوریت فعالیت‌های نجوم آماتوری ایجاد کردند.

 

اگرچه بعد از کسوف کلی سال ۷۸ در ایران، گروه‌های متعدد نجوم در نقاط مختلف کشور پا گرفتند و صاحب امکانات شدند، اما زاهدان گروهی با ۱۰ سال سابقه داشت که منتخب اتحادیهٔ بین‌المللی نجوم شد و جایزهٔ ویژهٔ این نهاد را در کنار دو مرکز نجومی دیگر کشور از آن خود کرد. ثمرهٔ صدها برنامهٔ ترویجی و شب‌های رصدی در سایهٔ برخی بی‌مهری‌ها در اواخر دههٔ ۸۰ به محاق رفت و به‌تدریج از وسعت امکانات و تجهیزات مرکز نجوم در زاهدان کاسته شد، اما حرکت آهسته و پیوسته این جریان باز نایستاد.

بذری که میرحسینی در ایجاد مراکز متعدد نجوم کاشته بود، دوباره جوانه زد و موفقیت‌های پیاپی شاگردان او از انجمن نجوم خیام زاهدان به گوش می‌رسید. حرکت فرهنگی مستمر که طی سال‌ها برای هزاران نفر از مردم در جای‌جای یک استان پهناور اشتیاق به علم را ایجاد کرده بود، به‌تدریج نتیجه داد. کسب موفقیت در مسابقات مختلف رصدی در سطح کشور، معرفی عکاسان و داوران حاذق در زمینهٔ نجوم، کسب مقام در المپیاد نجوم و اخترفیزیک، کسب مقام‌های برتر کشور در جشنواره‌های دانشگاهی، همکاری با پروژه‌های مختلف بین‌المللی، برگزاری صدها همایش، کارگاه، برنامهٔ رصدی و آشنایی مردم سیستان‌وبلوچستان با آسمان ثمرهٔ همان بذری بود که با حداقل تجهیزات ولی امیدوارانه برای رشد فرهنگ و ترویج علم کاشته شده بود.

 

پروژهٔ بین‌المللی صلح ستارگان از جمله پروژه‌های اصلی سال ۲۰۰۹ سال جهانی نجوم بود. انجمن نجوم خیام به‌عنوان تنها همکار ایرانی این پروژه در کنار بنیانگذاران ایرانی آن و با تکیه بر ظرفیت مرزی، شب‌های مشترک رصدی متعددی را با کشورهای مختلف از جمله افغانستان، پاکستان، امارات، عراق، عمان و‌… برگزار کرد تا با توسعهٔ برنامه‌هایش تا نقاط مرزی استان نشان دهد که اگرچه مرزهای جغرافیایی و سیاسی و مذهبی و اقتصادی و‌… مردم کشورهای مختلف را از هم جدا کرده، اما آسمان بدون مرز بالای سر، زیبایی‌اش را سخاوتمندانه برای مردم همهٔ کشورها به تصویر می‌کشد.

معصومه میرحسینی که با طبیعت و به‌ویژه طبیعت فراموش‌شدهٔ آسمان شب مأنوس است، در ۵۰ سال کار ترویجی‌اش همیشه کوشیده تا باری برای زمین نباشد؛ از نمایش به دور بوده و طی همهٔ این سال‌ها تلاش کرده است مسیر روشن علم را ترویج کند، بلکه کورسوی امیدی در دل تاریکی روشن بدارد.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *