دربارۀ «محمدتقی غیاثی»، مترجم و منتقد ادبی که هفتم مردادماه در فرانسه از دنیا رفت
مترجم آثار نویسندگان صاحبسبک
![مترجم آثار نویسندگان صاحبسبک](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/محمدتقی-غیاثی.jpg)
۸ مرداد ۱۴۰۳، ۱۷:۳۰
|پیام ما| شامگاه یکشنبه هفتم مردادماه، نشر «نو» از درگذشت یکی دیگر از مترجمان و منتقدان ادبی ایرانی خبر داد و نوشت: «محمدتقی غیاثی» در ۹۲ سالگی در فرانسه از دنیا رفته است. او مترجمی بود که سراغ نویسندههای صاحبسبک و متفاوت میرفت و کار خود را با ترجمۀ نقد ادبی آغاز کرده بود.
او در سال ۱۳۱۱ در خمام، بین رشت و انزلی و در یک خانوادۀ نسبتاً فرهنگی متولد شد. پدرش بخشدار خمام بود. بهگفتۀ خود غیاثی، پدرش علاقۀ بسیاری به کتاب داشت: «به من می گفت که کتابهایت را بیاور تا مطالعه کنم. اما یک روز از صحبت او دلسرد شدم، زیرا به من گفت که زود بیاور! میخواهم بخوابم! متوجه شدم که با این کتابها میخوابد!» غیاثی مادرش را زمانی که سوم ابتدایی بود از دست داد و بهگفتۀ خودش، این اتفاق تأثیر بدی روی زندگیاش گذاشت.
او تحصیلات ابتدایی را در خمام و متوسطه را در شهر رشت و تحصیلات دانشگاهی را در رشتهٔ زبان و ادبیات فرانسه در دانشسرای عالی تهران گذرانده بود. سیساله بود که با بورس تحصیلی وزارت فرهنگ دولت ایران به پاریس رفت و موفق به اخذ دکتری ادبیات فرانسه از دانشگاه سوربن پاریس شد. «تأثیر استاندال روی ژید»، عنوان تز دکتری او بود. او دربارۀ این پایاننامه در یکی از مصاحبههای خود گفته است: «با دختر «آندره ژید» ملاقات کردم. این کار بسیار سخت شروع شد و باید کتابهای استاندال را از حفظ بودم تا میفهمیدم کدام فکر را ژید برداشته است. بهخصوص که خود آندره ژید در خاطرات خود نوشته بود، هرجا هر شباهتی حتی یک شباهت میبینند، میگویند که من را تحتتأثیر قرار داده است؛ زندگی به خودم هیچ چیز یاد نداده است که همه را مدیون این و آن باشم؟ او به جز استاندال، مدیون «داستایفسکی» و «نیچه» و … هم بود. کار من سختتر بود، چون آندره ژید این سخن را میگفت.»
او پس از دفاع از پایاننامهاش، به ایران بازگشت. بهگفتۀ خودش، پس از بازگشت گفته بود که دوست دارد زبان فرانسه را تدریس کند. او تا هنگام بازنشستگی با سمت استاد تمامی در دانشگاه تهران و چندین سال نیز در دورهٔ دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات به تدریس زبان و ادبیات فرانسه اشتغال داشت.
غیاثی آثار زیادی از خود در مقام مترجم و نقد ادبی بر جای گذاشته است. سال ۹۵ در برنامهای که با عنوان «دیدار و گفتوگو با محمدتقی غیاثی» با همکاری بنیاد موقوفات «محمود افشار» و مجلۀ «بخارا» برگزار شده بود، «فضلالله قدسی» دربارۀ آثار او گفته بود که شاید بتوان آنها را در چهار گروه دستهبندی کرد: «یک: آموزش زبان فرانسه و دستور زبان؛ مانند دستور زبان فرانسه، کلید زبان و روش نو در آموزش زبان، ساختمان جمله در زبان و فرانسۀ گامبهگام که خود چهار جلد است و واژهشناسی زبان فرانسه. دو: فرهنگهای لغت؛ فرهنگ اصطلاحات فرانسه، فرهنگ دانشجوی زبان فرانسه، فرهنگ مکالمۀ زبان فرانسه. سه: ترجمههای آثار اساسی و بنیادی زبان فرانسه به تعداد بسیار زیاد؛ از «خدایان تشنهاند» «آناتول فرانس» گرفته، تا «نقد تکوینی» «لوسین گلدمن» یا «سهم سگان شکاری» «امیل زولا»، «دلهرۀ هستی» «آلبر کامو» و «هفتۀ مقدس» «لویی آرگون» و کتاب باارزش «شعر فرانسه در سدۀ بیستم». چهار: استاد در زمینۀ ادبیات، چه فرانسه و فارسی، کتابهای تفسیر معتبری نوشته یا ترجمه کردند. از آن جمله: «تأویل بوف کور» و «تحلیل ساختاری شعر سهراب سپهری»، «بیگانۀ آلبر کامو» و …»
غیاثی ترجمه را با نقد ادبی آغاز کرده بود. او یکسری کتاب را دربارۀ تأویل و تفسیر آثار ادبی از زبان فرانسه ترجمه کرده بود. بعدها سراغ ترجمۀ قصهها رفت و خودش نیز چند کار در حوزۀ نقد ادبی نوشت؛ یکی از آنها کتابی بود با عنوان «تأویل بوف کور» دربارۀ «بوف کورِ» «هدایت». کتاب دیگری هم دربارۀ «سهراب سپهری» شاعر معاصر نوشت به نامِ «معراج شقایق» که تحلیل ساختاری شعر سهراب بود. کتابی هم تألیف کرد دربارۀ «بهرام صادقی»، «تأویل ملکوت» که به قصۀ اجتماعیسیاسی «ملکوتِ» او میپرداخت.
از دیگر آثاری که او ترجمه کرده، میتوان به «خدایان تشنهاند» اثر «آناتول فرانس»، «سهم سگان شکاری» اثر «امیل زولا»، «دلهرهٔ هستی» اثر «آلبر کامو»، «هفتهٔ مقدس» اثر «لویی آراگون» و «نقد تکوینی» اثر «لوسین گلدمن» اشاره کرد.
او در دورانی که در ایران بود، افراد مستعد و علاقهمند را به نوشتن و ترجمه ترغیب میکرد. یکی از آنان، «شهلا حائری»، نویسنده و مترجم زبان و ادبیات فرانسوی است.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
وب گردی
- تاثیر انتخاب ناودانی آهنی مناسب بر استحکام و پایداری سازهها
- قانون جدید اجاره ۱۴۰۳
- درایر کمپرسور چیست ؟ نحوه عملکرد و وظیفه آن
- با طراحی سایت مشتریان رقیب خود را بدزدید!
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید