دربارۀ «یوزف فون هامر-پورگشتال»، ایرانشناس اتریشی
برای بوییدنِ عطرِ گلهای شرقی*
۸ خرداد ۱۴۰۳، ۲۱:۳۷
تاریخ ادبیاتی که پورگشتال نوشت، مرجعی شد برای اروپاییان دیگری که خواستند تاریخ ادبیات ایران را بنویسند.
برت فراگنر
مطالعات ایرانشناسی در اتریش، سنتی درازدامن است و پیشینهاش، اگر مبنا و معیار را تأسیس فرهنگستان علوم اتریش در نظر بگیریم، ۱۷۷ساله است. نهادی که آن را «یوزف فون هامر-پورگشتال» (Joseph von Hammer-Purgstall) پایه گذاشت که یکی از پرکارترین شرقشناسان آلمانیزبان بهشمار میآید؛ هرچند از یاد نبریم نامگذاری رشتهای با نام ایرانشناسی به سدۀ بیستم بازمیگردد که «برت فراگنر» (Bert G. Fragner) در سال ۲۰۰۳ مؤسسۀ ایرانشناسی آکادمی علوم اتریش (Institute for Iranian Studies at the Austrian Academy of Sciences) را پایه گذاشت.
اما آنچه او را به مشرقزمین سنجاق میکند، دو سال پیش از پیروزی انقلاب فرانسه است که به «آکادمی شرقی» رفت و به فراگیرى ترکى، عربى و فارسى پرداخت؛ چنانکه در هفدهسالگى به زبان ترکى با سفیر عثمانى در وین گفتوگو کرد. نخستین کار علمى مهم او همکارى در بازچاپ «فرهنگ عربى، ترکى و فارسیِ» فرانسیس منینسکی بود. اما وقتی ۴۲ساله بود، چون مترجم رسمى زبانهای شرقی در دربار اتریش شد، در دیدارهاى رسمیِ میرزا ابوالحسنخان ایلچى با سران دولتهاى اروپایى حضور داشت.
نخستین خدمتش به جهان ایرانشناسی، ترجمۀ منظوم «دیوانِ» حافظ به آلمانى برای نخستینبار در سال ۱۸۱۲ بود که تأثیری شگرف بر گوته گذاشت و منتج به «دیوان شرقی-غربیِ» او شد. او همچنین «تذکرهالشعرا»ی دولتشاه سمرقندى را در سال ۱۸۱۸ و بعدتر «اطواقالذهبِ» زمخشری، هزارویکشب و تاریخ وصاف را به آلمانی برگرداند. او چندسال پس از ترجمۀ دیوان حافظ، نخستین تاریخ ادبیات فارسی به زبان آلمانی را نگاشت که Geschichte der schönen Redekünste Persiens یا همان «تاریخ سخنوری زیبای ایران» نام داشت و تا امروز نیز از مهمترین آثار دربارۀ ادبیات فارسی است که با وجود همزمانی با روزگار فتحعلیشاه قاجار و عهدنامۀ گلستان و مصادف با شروع افول قلمروی زبان فارسی، اتفاقی مهم محسوب میشود. او چنان دلبستۀ زبان فارسی و فرهنگ ایرانی بود که پیش از درگذشت در ۸۲ سالگی، خواست ابیاتی از حافظ سعدی بر سنگ مزارش حک شود.
پورگشتال در تمامی زمینههایی که دست به تألیف زد، راهگشای نهفقط ایرانشناسان اتریشی که ایرانشناسان اروپایی شد. حال قرار است ساعت پنج عصر امروز (چهارشنبه، نهم خرداد)، بهمناسبت دویستوپنجاهمین زادروزش، همزمان با مجموعهبرنامههایی که دولت اتریش در کشورهای مختلفِ مرتبط با او برگزار میکند، هفتصدوچهلوسومین شب از سلسلۀ شبهای بخارا به بررسی زندگی و آثار این ایرانشناس بزرگ اتریشی اختصاص یابد تا اهمیت او بهعنوان مترجم قرآن و دیوان حافظ و همچنین مشارکتش در انتشار و فهم ادبیات اسلامی در کشورهای آلمانیزبان مورد توجه قرار گیرد. این بزرگداشت با همکاری انجمن فرهنگی اتریش در تهران، در مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی به نشانی میدان شهید باهنر (نیاوران)، خیابان شهید پورابتهاج (کاشانک)، نرسیده به سهراه آجودانیه، شمارۀ ۲۱۰ برپا میشود.
*تعبیر یوزف فون هامر-پورگشتال دربارۀ ادبیات فارسی
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
تاکید دو فعال اجتماعی بر لزوم به رسمیت شناختن مهاجران و اجرای برنامهٔ غربالگری
مهاجران متهم شیوع بیماریها نیستند
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
اجرای طرح شیر مدارس با همراهی تولیدکنندههای برتر
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:
مصرف غذاهای پرچرب را در تابستان به حداقل برسانید
در نشست علمی «خودکشی درمانگران: نگاهی بینرشتهای» صورت گرفت
واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران
غذاهای بومی شهرستان «عباسآباد» ثبت ملی میشود
کارشناسان و مسئولان در مورد احتمال همیشگی فوران تفتان اتفاقنظر دارند
معمای آتشفشان «تفتان»
فقط ۲۰ درصد دانشآموزان بازمانده از تحصیل عشایر به مدارس بازگشتند
دانشآموزان عشایر بازماندگان از کلاس
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید