«پیام ما» گزارش می دهد
سونامی دانش آموختگان بیکار

نگاهی به قسمت آگهی ها کرد و بلند شد، به سمت باجه ی خرید فرم ثبت نام رفت، پشت باجه مرد میان سالی گفت: مثل اینکه فقط دیپلم و زیر دیپلم، الکی منتظر نشینید. نگاهی به اطراف کرد هم چنان منتظر ماند تا نوبتش شود، پول را روی پیش خوان گذاشت و فرم ثبت نام را برداشت و به سرعت از باجه جدا شد احساس یک شکست خورده تمام وجودش را فرا گرفته بود، مجبور بود … و این شاید تنها و بزرگترین دلیلی بود که اورا وا داشت که مدرک دکتری خود را پنهان کند .
معضلی به نام بیکاری فارغ التحصیلان
بیکاری با توجه به تمام وجوه آن در هر صورت باعث ایجاد مشکلات ومعضلات اقتصادی و اجتماعی است و آسیبی بر پیکره اقتصاد واجتماع خواهد زد.این بار اقتصادی و فشار روانی در چندین سال اخیر رنگ جدیدی را بر مجموعه ی قبلی خود داشته است که مثل یک ویروس جهش یافته، شاید تاثیری بسیار مخرب تر از مشکلات قبلی این معضل به بار بیاورد، افزایش روز افزون بیکاری مدارج بالای دانشگاهی مشکل بزرگی است که رسیدگی و مورد توجه قرار دادن، این معضل وآسیب شناسی آن یک ضرورت کامل اقتصادی و اجتماعی است، خارج شدن از دانشگاه ها با مدارج بالا و نبودن نیاز و شاید بستر مناسب برای به اشتغال گرفتن این قشر که هر کدام بیش از یک دهه را صرف تحصیلات دانشگاهی خود کرده اند علاوه بر این که بر فشار های روانی، اجتماعی، خانوادگی ایشان می افزاید و صد البته هزینه های که جهت پرورش این قشر توسط کشور پرداخت شده، برپیکره اقتصاد تحمیل شده و متاسفانه بی ثمر بوده است .این خیل عظیمی که با تحصیلات بالا به دنبال کار در جامعه میگردند و هر سال به تعداد آنها و بالطبع به تعدادبیکاران اضافه میشود .معضل بیکاری را شاید پررنگ تر و دردناک تر به اجتماع نشان دهد.
براساس آمار های ارائه شده طی سال های آینده حدود 580 هزار نفر با مدرک فوق لیسانس و 73 هزار نفر با مدرک دکتری تخصصی به جمع فارغ التحصیلان دانشگاهی جویای کار اضافه میشوند. ولی آیا بازار کار موجود در ایران جوابگوی این قشر تحصیل کرده را خواهد داشت. علی رضا محجوب رییس فراکسیون کارگری مجلس شورای اسلامی هم در گفتگویی هجوم دانش آموختگان دانشگاه به بازار کار را نگران کننده دانست .محجوب افزود: شدت بیکاری بین دانش آموختگان نسبت به دیگر اقشار بیشتر است. در خوشبینانه ترین حالت از بین 2/1میلیون دانش آموخته 250هزار نفر وارد بازار کار میشوند.
از رفتن به هنرستان راضی هستم
علی رضا 29 ساله دیپلم میگوید: من در هنرستان درس خوندم اون موقع که من تصمیم گرفتم به هنرستان برم، حتی خانواده ام هم مخالف بودند و میگفتند که آینده ام را خراب میکنم. بعد از فارغ التحصیلی به فنی حرفه ای رفتم و جوشکاری یاد گرفتم چند سال اول توی کارگاه یکی از استاد هایم کار میکردم الان دوسال است که کارگاه زدم و خداروشکر راضی هم هستم. من فکر می کنم اول باید دانشجوها یا دانش آموزان تکلیفشون با خودشون معلوم بشه و فقط به دنبال این نباشند که وارد دانشگاه شوند و وقت وزندگی خود را بی هدف هدر بدهند.
تمایل 80 درصدی جامعه به ادامه تحصیل
مسعود شفیعی رییس دانشگاه فنی حرفه ای هم در گفتگویی گفت :هم اکنون 80 درصد افراد جامعه تمایل به ادامه تحصیل دارند و همین موضوع باعث شده تا شاهد افرادی با مدرک بالا اما بیکار باشیم.در حالیکه در کشور های پیشرفته 70 درصد فارغ التحصیلان پس از کسب نخستین مدرک دانشگاهی خود وارد بازار کار میشوند و پس از آن زندگی مشترک را شروع میکنند. اما در ایران 80 درصدافراد ادامه تحصیل می دهند و همین موضوع باعث شده تا شاهد افرادی با مدارک بالا و دکتری اما بیکار در جامعه باشیم. او تاکید کرد: نبود تناسب بین بازار کار، نیازهای جامعه و رشته های دانشگاهی از دلایلی اصلی بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی است. مراکز دانشگاهی به دنبال توسعه تحصیلات تکمیلی هستند بدون اینکه توجه شود که به رشته های و با چه تعداد فارغ التحصیل نیاز است.
رییس فراکسیون کارگری مجلس شورای اسلامی هم بیان کرد که تعداد زیادی از فارغ التحصیلان و دانش آموختگان مهارت و دانش لازم برای ایجاد و انجام یک شغل را ندارند. هم چنین علی ربیعی وزیر کار هم در این رابطه اشاره میکند که تنها حدود 4 درصد از دانش آموختگان کشور تحصیلات مناسب با بازار کار را کسب کرده اند. 96 درصداز دانش آموختگان دانشگاهی بدون هر مهارت لازم برای ورود به بازار کار میباشند .
بیکاری باعث شد دکتری بگیرم
محمد دانشجوی دکتری مدیریت در خصوص بیکاری تحصیل کرده های دانشگاهی میگوید: یکی از دلایلی که من خودم به ادامه تحصیل تشویق و یا بهتر بگویم مجبور شدم .پیدا نکردن کار بود، من مدرک لیسانس خود را در سال 84 گرفتم چند سال دنبال کار بودم، فشار روانی و فشار اقتصادی را با هم تحمل میکردم برای من و تعداد زیادی از دوستانم ادامه تحصیل آزاد شدن از زیر فشار روانی ای بود که تحمل می کردیم وراهی برای فرار از بیکاری بود وقتی که درس میخوانم و یا حتی برای کنکور بعدی آماده میشوم، حتی خانواده ام به چشم بیکار به من نگاه نمی کنند و البته هم چنان امید هم دارند که با گرفتن مدرک بعدی وارد بازار کار شوم اما هرچه که میگذرد این امید را بیشتر از دست میدهند. من هم دیگر امیدی ندارم .
تاثیر فشار خانواده ها در ادامه تحصیل
شیخ اسدی کارشناس روابط عمومی فنی حرفه ای کرمان و یکی از مدرسین این مرکز در رابطه با بیکاری فارع التحصیلان در مقاطع بالاگفت: یکی از دلایلی که دانشجویان ما به سمت دریافت مدارج بالا تر کشیده میشوند فشار خانواده هاست .خانواده ها آن ها را به سمت ادامه تحصیل سوق میدهند تا بیکار نباشند. اما اگر یک فرد دیپلم یا فوق دیپلم به فنی حرفه ای مراجعه کند و مهارت های مختلف را به صورت رایگان را فرا بگیرند و با توجه به مهارتی که یاد گرفته است دیگر بیکار نخواهد بود. اینگونه هم میتوانند برای خود شغلی ایجاد کنند وهم می تواند ادامه تحصیل بدهد و ما دیگر شاهد این نخواهیم بود که یک آگهی استخدام داشته باشیم که در آن 4 مهندس و 400 تکنیسین بخواهد اما در ثبت نام بیش از 400 نفر مهندس و فقط 4 تکنیسین دیپلم شرکت کنند.
ایجاد سونامی دانش آموختگان بیکار
متاسفانه هم اکنون که این موضوع تبدیل به یک کلاف سر در گم شده است. نگاه صرفا دانش محورانه که سایه بزرگی بر نظام دانشگاهی ما افکنده است شاید یکی ازدلایلی باشد که فارغ التحصیلان مهارت کافی برای پیدا کردن شغل را نداشته باشند و دانش بدون مهارت، توانایی فرد تحصیل کرده را تبدیل به خودروی بدون سوخت کرده است که یک سانت را هم به راحتی نخواهد پیمود. متاسفانه با توجه به آمار های ارئه شده ی اخیر تنها چیزی که به دنبال داشته است خطر ایجاد یک سونامی بیکاری تحصیل کرده هاست که میتواند پیکره جامعه را بلرزاند .
شاید تغییرنگاه و تغییر مسیر در جهت کاربردی کردن رشته های تحصیلی با توجه به بازار کارموجود و ارتباط تنگا تنگ دانشگاه های این کشور با وزارت کار وهمه ی ارگان هایی که به نوعی بازار کار را تحت تاثیر قرار می دهند، بسیار لازم باشد تا بتوانند رشته های مورد نیاز را معرفی و از لحاظ مهارتی تغذیه کنند و ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر فقط و فقط به این دلیل باشد که مهارت و دانش فرد افزوده شود و در حین حرکت او در مسیر اشتغال باشد تا هم بازدهی بازار کار با توجه به اعضایی تحصیل کرده و با دانش بیشتر شود وهم شاهد شغلی جدید به نام تحصیلات در جامعه نباشیم .