بررسی کلی فضای ادوار مجالس شورای اسلامی
مروری بر 9 دوره مجلس پس از انقلاب

سعید پایدار فرد
مجلس اول
انتخابات این مجلس با آزادی نسبی و بدون نظارت شورای نگهبان در خرداد ماه 1359 برگزار شد و 243 نفر توانستند کرسی‏های آن را تصاحب کنند. بنابر اعلان رسمی، 52 درصد از واجدان شرایط در این انتخابات شرکت‌کردند. در این مجلس نمایندگان مختلفی از تفکرات گوناگون به چشم می‏خورد که پس از مستقلین، اکثریت آن‏ها مربوط به حزب قدرتمند جمهوری اسلامی و ائتلاف‌های همراه آن بود. از نهضت آزادی، جبهه‌ ملی و حتی حزب توده نیز در این مجلس نمایندگانی حضور داشتند. ریاست مجلس اول بر عهده هاشمی رفسنجانی بود.
مجلس دوم
انتخابات دومین دوره مجلس پس از پیروزی انقلاب تحت نظارت کامل شورای نگهبان در سال 1363 انجام شد. میزان مشارکت عمومی در این انتخابات شامل 64 درصد واجدین شرایط بود. در این مجلس 270 نماینده حضور داشتند که اکثریت از آن جناح راست حزب جمهوری اسلامی بود. ریاست این دور مجلس نیز بر عهده‏ هاشمی رفسنجانی بود.
مجلس سوم
انتخابات دوره‏ سوم مجلس در فروردین 1367 و تحت نظارت شورای نگهبان انجام شد و 333 نفر را راهی پارلمان کرد. در این انتخابات حدود 60 درصد از واجدین شرایط پای صندوق‌های رای آمدند. با اینکه در این مجلس مجمع روحانیون مبارز(وابسته به جناح چپ) به پیروزی چشمگیری دست یافت، اما ریاست این مجلس نیز تا سال 1368 بر عهده‏ هاشمی رفسنجانی بود.
مجلس چهارم
انتخابات دوره چهارم مجلس با مشارکت حدود 58 درصدی مردم در سال 1371 برگزار شد و از بین داوطلبان 333 نفر توانستند کرسی‌های مجلس را تصاحب کنند. در این مجلس اکثریت با جناح راست بود و علی اکبر ناطق نوری رییس آن بود.
مجلس پنجم
انتخابات دور پنجم مجلس در اسفند 1374 برگزار گردید. 70درصد از واجدان شرایط در این انتخابات شرکت کردند که بالاترین میزان مشارکت در ادوار مجلس پس از انقلاب می ‏باشد. در این دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی علاوه بر شرکت جامعه روحانیت مبارز (وابسته به جناح راست) و نیرو‌های پیرو خط امام (وابسته به جناح چپ)، حزب تازه تاسیس کارگزاران سازندگی نیز به رقابت پرداخت. اکثریت شکننده‏ این مجلس نیز متعلق به جناح راست سنتی بود، اما بر خلاف دور گذشته نیروهای چپ و حزب کارگزاران نیز توانستند اقلیت قدرتمند و تاثیر گذاری به وجود بیاورند.
مجلس ششم
اصلاح‌‌طلبان که در انتخابات ریاست جمهوری سال 1376 به پیروز شده بودند، سه سال بعد یعنی در سال 79 توانستند اکثریت مطلق کرسی‌های پارلمان را نیز تصاحب کنند. بنابر اعلان رسمی وزارت کشور، حدود 70 درصد از واجدین شرایط در این انتخابات شرکت کردند.
مجلس هفتم
انتخابات مجلس هفتم در سایه‏ رد صلاحیت اصلاح‌‌طلبان در اسفند ماه 1382 و با مشارکت 50 درصدی مردم برگزار شد و اصول‌گرایان توانستند اکثریت مطلق کرسی‌ها را تصاحب کنند. غلامعلی حداد عادل رییس آن بود. گفتنی است با روی کار آمدن دولت احمدی نژاد، این مجلس با زیر پا گذاشتن مصوبه‏ قبلی خود، طرح سهمیه‌بندی بنزین را تصویب کرد!
مجلس هشتم
انتخابات دوره‏ هشتم مجلس در حالی برگزار شد که بسیاری از نامزد‌های اصلاح طلب رد صلاحیت شدند. این مجلس از خرداد 87 تا خرداد 91 وظیفه‏ قانون‌گذاری را بر عهده داشت. آرای اخذ شده از تهران مربوط به 30 درصد واجدان شرایط بود. اکثریت کرسی‏‌های این مجلس را اصول‌گرایان تصاحب کردند. علی لاریجانی ریاست این مجلس را بر عهده داشت.
مجلس نهم
انتخابات مجلس نهم در اسفند ماه 1390 برگزار و با پیروزی اصول‌گرایان به پایان رسید. بر اساس آمار وزارت کشور میزان مشارکت مردم در این انتخابات حدود 64 درصد بود. در انتخابات این دوره اکثریت اصلاح‌‌طلبان فعالیت خاصی برای کسب کرسی‏‌های بهارستان نداشتند. پس از شروع به کار این مجلس در خرداد91 رقابت بین اصول‌گرایان نزدیک به علی لاریجانی و اصول‌گرایان نزدیک به حدادعادل و جبهه‌‏ پایداری(حامیان دولت اصولگرای احمدی‌نژاد) بیشتر نمایان شد.