خاطرات و فعالیت های محمد صنعتی با نظری به تحولات و رخدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی کرمان در هفت دهه اخیر
پدران ما که موز نمی‌خوردند مگر چه شدند؟
بخش شصت و هشت

در شماره قبل روزنامه در خصوص تشکیل و فعالیت کمیته حمایت از مصرف کنندگان و اتاق اصناف کرمان پرداختیم و در این شماره همین موضوع را پی می‌گیریم.

پدران ما که موز نمی‌خوردند
مگر چه شدند؟
در گزارش روزنامه کیهان با تیتر نمودن قسمتی از سخنان صنعتی، رییس کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده کرمان با عنوان «ورود کالاهای غیرضروری به مصرف کننده لطمه زده است» آورده است:
«نابسامانی در واردات کالاهای مصرفی به مصرف کننده لطمه زده و دولت نیز با افزایش نرخ خدمات خود عامل اصلی گرانی محسوب می‌شود. این مطالب در جلسه اخیر کمیته ملی حمایت از مصرف‌کننده که با حضور محمد طباطبایی (1) استاندار و دبیر حزب رستاخیز ملت ایران در استان کرمان تشکیل شده بود اعلام شد.
در این جلسه نقش گروه‌های مختلف مردم در جلوگیری از ضایعات و رعایت کامل صرفه جویی در مصرف مواد خوراکی بازگو شد. در این جلسه محمد صنعتی رییس کمیته حمایت از مصرف‌کننده طی سخنانی از این که دولت عامل گرانی است انتقاد کرد و گفت: زمانی که دولت بهای برق، تلفن، آب، بنزین، پست و … را گران می‌کند و مردم هم پیروی می‌کنند. وی آن گاه ضمن اشاره به هدف‌های کمیته یادآور شد ترتیبی اتخاذ شده که گروه‌های بیشتری از مردم به عضویت این کمیته انتخاب شوند.
وی از مردم خواست که در امر جلوگیری از ضایعات و رعایت کامل صرفه جویی در استفاده از مواد خوراکی نهایت دقت را به عمل آورند. صنعتی در پایان سخنان خود از ورود بعضی محصولات کشاورزی انتقاد کرد و گفت:
پدران ما که موز نمی‌خوردند مگر چه شدند؟ صنعتی ضمن یادآوری لزوم حمایت از باغ‌داران و کشاورزان ایرانی گفت: متأسفانه ما چوب مرکزنشینان را می‌خوریم، جنسی را 180 ریال فاکتور می‌دهند و زیر آن پنجاه ریال به عنوان دیگری اضافه می‌کنند، در حالی که کارخانه‌های سیمان سود کلانی دارند؛ دولت به خاطر کمک به سرمایه‌داران سیمان را گران می‌کند، اما آهن و وسایل الکتریکی که احتیاج داریم وارد نمی‌کنند ولی موز که احتیاج نداریم و نبودن آن به اقتصاد مملکت لطمه‌ای وارد نمی‌کند، فراوان است.
سپس طباطبایی استاندار کرمان به وظایف کمیته ملی حمایت از مصرف کننده اشاره کرد و افزود: اعضای این کمیته وظایف مهم و حساسی به عهده دارند و باید در جهت کنترل نرخ‌ها و راهنمایی اصناف در عرصه کالای خوب نهایت دقت و مراقبت را به عمل آورند و با ایمان و علاقه به دنبال انجام خواست‌های مردم باشند…» (2) .
تحریم کالا در نوروز
در گزارش روزنامه آیندگان از جلسه کمیته حمایت از مصرف‌کننده کرمان در تیر ماه 1357، به این موارد اشاره شده است:
«جلسه کمیته حمایت از مصرف‌کننده شهر کرمان با شرکت کلیه اعضا در محل کمیته تشکیل شد. در این جلسه ابتدا صنعتی رییس کمیته حمایت از مصرف‌کننده، از حضور اعضا در جلسه تشکر کرد و افزود: باید مسایل را طوری بررسی کنیم که تولید کننده و مصرف کننده در یک حد باشد و به مصرف‌کننده اجحاف نشود.
وی گفت: در ماه‌های گذشته ما با کمبود شیشه و آهن و کاشی مواجه بودیم که با تشکیل شرکت‌های تعاونی این کمبود برطرف شد و 4000 تن آهن و 60 هزار متر شیشه وارد شهر شد. وی سپس به تحریم کالا در نوروز که مردم کرمان از آن استقبال کردند، اشاره کرد و گفت: باید مردم را به صرفه‌جویی تشویق کرد.
وی افزود: نماینده ایران ناسیونال در کرمان، فروش اتومبیل‌های پیکان را به صورت خانوادگی درآورده و اتومبیل‌ها را با 15 هزار تومان اختلاف گران‌تر در بازار آزاد می‌فروشد. در اینجا کمیته پیشنهاد کرد که به هر خانواده یک اتومبیل بیشتر داده نشود.
محمد صنعتی در مورد نرخ تعمیرات اتومبیل‌های پیکان گفت: نرخ‌هایی که ایران ناسیونال در تهران عمل می‌کند، نماینده ایران ناسیونال عیناً در کرمان عمل می‌کند و با این کار به مردم اجحاف می‌شود و در مورد دیگر کالاها وی گفت: تولیدکنندگان از عرضه کالا خودداری می‌کنند و نرخ را بالا می‌بردند.
دکتر شریف همایون استاد دانشگاه کرمان اظهار داشت: دولت که خود با گران کردن نرخ پست و تلگراف و تلفن در گرانی تأثیر می‌گذارد، شما چگونه توقع دارید که تولیدکنندگان نرخ‌ها را بالا نبرند؟
علی آریا استاد دانشگاه کرمان گفت: بر اساس شاخص قیمت‌ها از سال 1340 تا کنون که اخیراً منتشر شده اگر بررسی کنیم می‌بینیم افزایش قیمت‌ها ضروری بوده است که بهای تلفن و تلگراف افزایش یابد.
دکتر شریف همایون پاسخ داد: دولت نباید یک باره نرخ‌ها را بالا ببرد. دکتر شریف همایون افزود: به نظر من باید اقتصاد را از خانواده شروع کنیم، از این طریق ما می‌توانیم بازار را به زانو در بیاوریم.
سپس فاطمه جهانگرد (3) گفت: بایستی بگویم هر کسی می‌تواند نرخ را بالا ببرد و من تصور می‌کنم این بالا رفتن درآمد سرانه مردم بوده که باعث بالا رفتن نرخ‌ها شده و خود ما مردم هستیم با خرید کالاهای گران بر گرانی دامن می‌زنیم و من معتقدم کمیته حمایت از مصرف‌کننده بایستی در سراسر مملکت به مردم آموزش مصرف دهد» (4).

پی نوشت:
(1) ـ سید محمد طباطبائی استاندار کرمان از سال 1354 تا 1357 ش.
(2) ـ روزنامه کیهان، یکشنبه 29 خرداد 1356، شماره 10193.
(3) ـ نویسنده، پژوهشگر و شاعر کرمانی ـ با تخلص «جان جهان» ـ که در سال 1386 ش. فوت و در قبرستان هنرمندان کرمان دفن گردید.
(4) ـ روزنامه آیندگان، شنبه 24 تیر 1357، شماره 3167.
(5) ـ روزنامه اندیشه، بهمن 1350، شماره 1470 19.
(6) ـ از اسناد آقای محمد صنعتی.