آلودگی هوا و گردوغبار شدید، تهران را تعطیل نکرد. مسئولان که تصمیم‌گیری درباره تعطیلی را به ساعت ۲۲ جمعه ۱۹ فروردین موکول کرده بودند، در نهایت به تعطیل نشدن تهران و مراکز آموزشی آن رای دادند. محسن منصوری، استاندار تهران اعلام کرد که با توجه به پیش‌بینی هواشناسی، شاخص آلایندگی هوای تهران کمتر می‌شود و به همین دلیل هم مراکز آموزشی باید به صورت حضوری فعال باشند. او همچنین توصیه کرده بود تا بیماران قلبی و ریوی از فعالیت در فضای باز خودداری کنند، شهروندان از سفرهای غیرضروری در تهران پرهیز کنند و فعالیت‌های ورزشی در فضای باز ممنوع است و دانش‌آموزان نیز در محیط کلاس حضور داشته باشند و در حیاط مدرسه حضور پیدا نکنند. این تصمیمات درحالی گرفته شد که کمیته اضطرار آلودگی هوا، بازی پرسپولیس و آلومینیوم را لغو کرده بود و به بیماران تنفسی توصیه کرده بود از تردد در فضای باز خودداری کنند. شهروندان تهرانی اما در فضای مجازی به این نوع تصمیم‌گیری‌ها انتقاد کردند. انتقادی که به پارلمان شهر تهران نیز کشیده شد.

گردوغبار، روز جمعه ۱۹ فروردین آسمان شهرهای غرب کشور را در نوردید و خودش را به تهران رساند و پایتخت آلوده‌ترین شهر دنیا شد. وضعیت آلایندگی در چند ایستگاه خطرناک توصیف شدند و شرایط به گفته مسئولان «بحرانی» تلقی شد. محمد میرزایی قمی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران می‌گوید: غلظت ساعتی ذرات معلق کوچک‌تر از 10 میکرون از بامداد جمعه 19 فروردین به شدت افزایش یافت و میانگین غلظت ساعتی ایستگاه‌های سنجش در ساعت 11 صبح روز جمعه به 1179 میکروگرم بر مترمکعب یعنی 7 و نیم برابر استاندارد رسید. درحالیکه استاندارد روزانه برای این آلاینده 155 میکروگرم بر مترمکعب است. او همچنین با بیان اینکه غلظت ساعتی ذرات معلق کوچک‌تر از 2 و نیم میکرون نیز تا 228 میکروگرم بر مترمکعب و به عبارتی، 6 و نیم برابر استاندارد افزایش یافت، تصریح کرد: استاندارد روزانه برای این آلاینده 35 میکروگرم بر مترمکعب است.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با تأکید بر اینکه شاخص 24 ساعته آلاینده ذرات معلق کوچک‌تر از 10 میکرون در ساعت 11 صبح روز جمعه 19 فروردین به عدد کم‌سابقه 190 رسید و به صورت همزمان، شاخص آلاینده ذرات معلق کوچک‌تر از دو و نیم میکرون نیز تا عدد 161 افزایش یافت، تاکید کرد: شاخص 24 ساعته برای آلاینده ذرات معلق کوچک‌تر از 10 میکرون تا ساعت 11 صبح دیروز به عدد بی‌سابقه 332 و برای آلاینده ذرات معلق کوچک‌تر از 2 و نیم میکرون به عدد 210 رسید که نشان‌دهنده شرایط بحرانی کیفیت هوا در روزهای مورد بررسی است. شرایط بحرانی کیفیت هوا اما شهر را تعطیل نکرد. موضوعی که به نظر می‌رسد، براساس قانون درباره آن تصمیم‌گیری نشد. بهزاد اشجعی، کارشناس محیط زیست به «پیام‌ما» می‌گوید: مطابق با آیین‌نامه شرایط اضطرار اگر شاخص آلایندگی بالای ۱۵۰ باشد، مدارس و مراکز آموزشی باید تعطیل شوند و اگر شاخص‌ها عدد ۲۰۰ را نشان دهند، تعطیلی شهر محرز است. همچنین اگر شاخص آلایندگی بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ نیز طی چند روز ادامه داشته باشد، باید تمام مراکز اداری و آموزشی تعطیل شوند. اشجعی اما از یک استثنا برای شهر تهران یاد می‌کند. به گفته او تصمیم برای تعطیلی تهران باید با مجوز هیات دولت باشد: یا معاون اول یا اگر اختیار به وزیر کشور تفویض شده باشد، باید در اینباره تصمیم بگیرند اما در باقی شهرها کمیته اضطرار می‌تواند درباره تعطیلی شهر تصمیم‌گیری کند.
تعطیلی در سلامت مردم موثر بود
تعطیلی شهر به گفته این کارشناس محیط زیست می‌توانست افراد کمتری را در معرض آلودگی هوا قرار دهد. او می‌گوید برخی تعطیلی در شرایط فعلی تعطیلی را اشتباه می‌گیرند: تعطیلی در فصل زمستان در تردد خودروها و کاهش انتشار آلاینده‌ها موثر است اما آلودگی فعلی تهران منشاء طبیعی دارد و به دلیل کانون‌های گردوغبار ایجاد شده است، به همین دلیل تعطیلی در کاهش آلودگی تاثیر ندارد اما باعث می‌شود تا مردم در چنین شرایطی در معرض هوای آلوده قرار نگیرند.
موضوعی که وزارت بهداشت نیز روی آن تاکید داشت: سلامت مردم. عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت روز جمعه به برخی رسانه‌ها گفته بود که مدارس در شهرهای با شاخص خطرناک باید غیرحضوری برگزار شود. او حالا به «پیام‌ما» می‌گوید: در دستورالعمل شرایط اضطرار به صراحت گفته شده است که در زمانی که شاخص کیفیت هوا از ۱۵۰ به بالا باشد، کیفیت هوا ناسالم برای همه گروه‌هاست و یکی از اقداماتی که باید انجام شود، تعطیلی مدارس است. او با انتقاد از تصمیم اخذ شده مبنی بر تعطیل نشدن می‌گوید: خط قرمز ما سلامت مردم است، سلامت مردم اولویت هر چیزی است. ما هم گفته بودیم که مدارس مجازی باشد، قبل از عید کاملا مجازی بود و حالا با یک روز مجازی شدن دوباره هم اتفاق خاصی رخ نمی‌داد، آن‌هایی که این تصمیم را گرفتند باید جوابگوی مردم باشند.
سکته قلبی و مغزی از تبعات آلودگی هوا و گرد و غبار است
شاهسونی تاکید می‌کند که حضور افراد در معرض آلودگی هوا و گردوغبار، باعث افزایش بیماری‌های قلبی و تنفسی و افزایش مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی و افزایش مصرف داروها و سکته‌های قلبی و مغزی و افزایش مرگ‌های زودرس می‌تواند از تبعات آن باشد.
تهران باید در چه وضعیتی قرار گیرد تا اقدامی صورت گیرد؟
دیروز، رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران نیز از تصمیم کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران انتقاد کرد او به ایسنا گفته بود: در چنین شرایطی آنچه که عموم شهروندان تهران از دولت و مسئولان شهر تهران تقاضا دارند تعطیلی مدارس و ادارات بود که متاسفانه در جلسه کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران به تصویب نرسید و سوالی که ما و شهروندان از کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران داریم این است که شهر تهران باید در چه وضعیتی قرار گیرد تا اقدامی صورت گیرد؟ او که پیشتر هم خواستار حضور یکی از اعضای شورا در جلسه کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران شده بود، بار دیگر تاکید کرد: انتظار می‌رفت حداقل یکی از اعضای شورای اسلامی شهر تهران نیز به جلسه کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران دعوت می‌شد تا نقطه نظرات و دغدغه‌های نمایندگان شهروندان تهران در پارلمان محلی را بیان کند. مشکلات شهر تهران عزم ملی و همگانی می‌طلبد و انتظار داریم برای حل چالش‌های مهم پایتخت همچون آلودگی هوا راه حل مناسب ارائه شود. باید بر اساس قانون هوای پاک همه دستگاه‌ها و ارگان‌های مشخص شده در قانون به وظایف خود عمل کنند. هوای پاک حق شهروندان بوده و وظیفه متولیان تحقق آن است.
دیروز، شنبه، ۲۰ فروردین با وجود پیش‌بینی‌ها شاخص آلایندگی هوا در شهر تهران بالاتر از عدد ۱۵۰ ایستاد. نقشه آلایندگی تهران را قرمز توصیف کرد و این یعنی هوا همچنان برای همه گروه‌ها ناسالم است. پیش‌بینی‌های هواشناسی می‌گوید آلایندگی هوا در روزهای آینده کاهش پیدا می‌کند.