پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | تغییر الگوی استراحت جنگل

سازمان منابع طبیعی به دنبال اجرای طرح جایگزین تنفس جنگل‌ها از سال آینده است

تغییر الگوی استراحت جنگل

قائم مقام معاونت جنگل سازمان جنگل‌ها: طرح تنفس همچنان ادامه دارد، تاخیر در اجرا به دلیل کمبود اعتبارات بود





تغییر الگوی استراحت جنگل

۳۰ بهمن ۱۴۰۰، ۰:۰۰

قائم مقام معاونت جنگل سازمان جنگل‌ها می‌گوید علت اصلی تاخیر در اجرای طرح تنفس جنگل‌ها، کمبود اعتبارات بوده است. این طرح که در دی‌ 95 در جریان بررسی برنامه ششم توسعه بررسی و با آن موافقت شد، از ابتدا محل بحث مخالفان و موافقان بوده است. بر اساس این قانون هرگونه بهره‌برداری تجاری و صنعتی از چوب جنگل‌های کشور از ابتدای سال چهارم اجرای قانون برنامه ممنوع و گفته شد دولت مجاز به تمدید قراردادهای طرح‌های جنگلداری مذکور که مدت اجرای آن به اتمام می‌رسد، نیست. در حالی که از مدتی پیش زمزمه‌های اجرای طرح جایگزین مطرح شده و سازمان جنگل‌ها اعلام کرده که از سال آینده طرح جایگزین طرح تنفس جنگل‌ها اجرایی می‌شود، قائم مقام معاونت جنگل می‌گوید:‌ «طرح تنفس همچنان ادامه دارد.»

بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی سازمان منابع طبیعی، بیش از 25درصد جنگل‌های هیرکانی معادل 34 درصد در هکتار جنگل‌های آسیب‌دیده هستند. بیش از 45,9 درصد آنها انبوه و 35,4 درصد آنها نیم‌انبوه هستند. همچنین حدود 25 درصد درختان سرپای این جنگل‌ها پوسیده، توخالی و آسیب‌دیده هستند. در این شرایط آیا تنفس به این جنگل‌ها کمکی کرد؟ پیش از این مظفر شیروانی، مشاور بین‌المللی جنگل و محیط زیست در مخالفت با این طرح به «پیام ما» گفته بود: «بخش مهمی از قانون ایده استراحت جنگل مربوط به پرورش، احیا و توسعه جنگل‌ها است که قانون اجرای آن‌ها را نیز ضروری دانسته است. رها کردن جنگل‌ها به حال خود با توجه به عوامل تخریب موجود در آنها هرگز موجب گسترش و احیای آنها نمی‌شود. نمونه بارز این قبیل جنگل‌های بدون طرح‌های جنگلداری را می‌توان در جنگل‌های زاگرس، ارسباران، ایرانی تورانی به عین مشاهده کرد.» مهدی کلاهی، استادیار گروه آموزشی مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد که موافق تنفس است نیز چنین گفته بود: «قانون تنفس منع بهره‌برداری تلنگری به ما بود که نشان دهد دچار ضعف هستیم و علم ما هنوز علم قدیم است. بسیاری هنوز فکر می‌کنند جنگل بخشی از کشاورزی است و همین باعث شده مباحثی مانند کاشت،‌ داشت و برداشت در پرورش چوب داشته باشیم. من کاملا با این طرح موافقم و معتقدم کاملا مورد‌نیاز ما بوده است. به نظر من تا زمانی که رویکردمان را تغییر ندهیم نباید به جنگل دست بزنیم.»
با وجود مناقشه مخالفان و موافقان تنفس جنگل‌ها، در حالی که سازمان جنگل‌ها اعلام کرده است که از سال آینده طرح جایگزین طرح تنفس جنگل‌ها اجرایی می‌شود، رضا بیانی، مدیرکل سابق دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها که هم اکنون قائم مقام معاونت جنگل‌ها است به ایسنا گفته که طرح تنفس همچنان ادامه دارد و در تعدادی از ۱۰۴ حوزه آبخیز انجام خواهد شد.
قائم مقام معاونت جنگل طرح تنفس جنگل‌ها گفته است علت اصلی تاخیر در اجرای بحث تفصیلی مدیریت پایدار و کمبود اعتبارات بود چرا که «باید اعتبارات را به بخش حفاظت اختصاص می‌دادیم بنابراین دچار کمبود اعتبارات شدیم». به گفته او اکنون این طرح با روال عادی در حال انجام است. بیانی درباره تاخیر در اجرای طرح تنفس جنگل‌ها چنین توضیحی به ایسنا داده است:‌ «در زمینه تاخیر در اجرای طرح تنفس جنگل‌ها سه بخش مطالعه انجام شده است. در سال ۱۳۹۶ حدود ۱۰۰ قرارداد با شرکت‌های طرف قرارداد تمام شد و ما از سال ۱۳۹۶ بیش از ۳۳ قرارداد حفاظتی برقرار کردیم که در این قراردادها مجریان موظف بودند تا به بهترین نحو از جنگل‌های هیرکانی محافظت کنند. ما نمی‌توانستیم جنگل‌ها را رها کنیم بنابراین طرحی در اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۰ طرحی به نام طرح‌های فنی حفاظتی و یا عملیات اجتناب‌ناپذیر در جنگل تدوین کردیم که این طرح تا زمانی که طرح تفصیلی اجرا و تمام شود، پایدار است و تا سال ۱۴۰۱ تمام قراردادها به اتمام می‌رسد.» او ادامه می‌دهد: «در همین حین بر اساس بند ۳ ماده ۳۸ قانون ششم برنامه توسعه در سازمان جنگل‌ها تصمیم گرفته شد تا طرح جایگزینی تدوین کنیم و ما بر اساس شیوه مدیریت پایدار جنگل – که در راس شاخص‌ها و نشانگرها است – در ۱۰۴ حوزه آبخیز یعنی در تمام جنگل‌های شمال ۹۸ درصد این طرح‌ها به پایان رسیده است و ما در این ۱۰۴ حوزه طرح فرادست جنگل‌های شمال، به غیر از طرح‌های حفاظتی، طرح‌های نیمه‌تفصیلی را نیز داریم.
بر اساس توضیح قائم مقام معاونت جنگل از سال گذشته در حوزه‌های پایلوت با ادارات چهارگانه شمال کشور قراردادهایی منعقد و امسال نیز اعتبارات افزوده شد و می‌توان تقریبا تمام حوزه‌ها را پوشش داد. «در همین راستا عملیات اجتناب‌ناپذیر همچون مرمت راه‌های جنگلی، غنی‌سازی، فنس‌کشی در جنگل، عملیات بهداشتی و پرورشی و عملیات حفاظتی انجام شد و مسائل فنی و حفاظتی را تجمیع کردیم که به تایید کمیته فنی و شورای جنگل‌ها و مراتع و آبخیز سازمان جنگل‌ها رسید و به ادارات کل ابلاغ شد.» او درباره دلیل تاخیر اجرای طرح تنفس جنگل‌ها اظهار کرد: «علت اصلی تاخیر اجرای طرح تنفس جنگل‌ها بحث تفصیلی مدیریت پایدار و کمبود اعتبارات بود چرا که باید اعتبارات را به بخش حفاظت اختصاص می‌دادیم بنابراین دچار کمبود اعتبارات شدیم اما حالا این طرح با روال عادی در حال انجام است و امسال برای طرح های تفصیلی بیش از ۸۰میلیارد تومان اعتبار اختصاص داده شده است و حتما طرح تنفس در تعدادی از ۱۰۴ حوزه انجام می‌شود.» بیانی ادامه داد: «بخش دیگر این تاخیر در اجرا ایجاد تغییر در طرح بود که قراردادهای ما در سال ۱۳۹۶ به اتمام نرسید و ما در این سال قراردادها را لغو کردیم و این قضیه هم با توجه به شرایط و توان اکولوژیک جنگل‌ها منطقی بود چرا که توان اکولوژیک جنگل‌ها به آن حد نرسیده بود که بتوانیم از جنگل‌های شمال چوب صنعتی برداشت کنیم اما امروزه با ارزیابی‌های انجام شده دریافتیم که شرایط بهتر است.» او درباره مراحل اجرایی طرح تنفس جنگل‌ها عنوان کرد: «در طرح تنفس جنگل‌ها، تهیه شرح خدمات و ارائه دستورالعمل و شیوه نامه‌ها برای اجرای طرح بسیار زمان‌بر بود اما شرح خدمات نیمه تفصیلی انجام و قرارداد با مشاوران بسته شد که در مرحله تلفیق است. در سطح چهار حوزه و برنامه‌های اجرایی در حوزه‌های مختلف قرارداد بسته شد تا این طرح اجرا شود.» بنابراین بر اساس گفته‌های قائم مقام معاونت جنگل فعالیت‌های «اجتناب‌ناپذیر» همچون مرمت جاده، فنس‌کشی، احیا و غنی‌سازی متوقف نشده است و به‌طور دائم در جنگل‌های هیرکانی اجرا می‌شوند. او درست به همین جمله مخالفان طرح اشاره کرده و می‌گوید: «این جنگل‌ها به حال خود رها نشده‌اند و طرح‌های حفاظتی در حال اجرا هستند.» بر این اساس ۳۰ قرارداد حفاظتی بسته شده و از تیرماه به استان‌ها و ادارات کل ابلاغ شده است و اجرا می‌شود. او همچنین درباره مراحل اجرایی طرح تنفس جنگل‌ها گفت: «لایه‌های اطلاعاتی مختلفی همچون میزان بارندگی، خاک‌شناسی، زمین‌شناسی، سیل، آب‌های زیرزمینی، لایه پوشش گیاهی، لایه مناطق بحرانی، لایه آتش‌سوزی، لایه حفاظت در قسمت‌هایی که باید حفاظتی باشد را بررسی می‌کنیم که نقشه‌های هر یک از این لایه‌های اطلاعاتی تهیه شده است تا به مرحله تلفیق برسد.» به گفته او خروجی تمامی فعالیت‌هایی که باید انجام شود به دست آمده است و باید برنامه‌ها اجرا شود که در این زمینه قراردادها بسته شده و امسال نیز قراردادهای بیشتری منعقد می‌شود تا در تمام حوزه‌ها برنامه‌های اجرایی در جریان باشند.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشترین بازنشر