این بار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به صراحت از قصور در مدیریت منابع آبی کشور و بروز شرایط بحرانی امروز آب گفت. علی سلاجقه این موضوع را در روزهای پس از اعتراضات اصفهان، چهارمحال و بختیاری و -پیش‌تر- خوزستان، در نخستین همایش ملی مدیریت کیفیت آب و سومین همایش ملی مدیریت مصرف آب مطرح کرد. او دیروز در این همایش آنلاین در سخنانی گفت: «در مدیریت منابع آبی کشور کوتاهی و قصور کرده‌ایم و شاید به اندیشه اندیشمندان و تذکر دانشمندان و محققان در این زمینه کم‌توجهی شده و برای جبران و جلوگیری از بدتر شدن وضعیت باید نگاهی جامع و علمی به مدیریت منابع آب داشته باشیم.» معاون رئیس جمهوری در این نشست از دلایل شرایط کنونی منابع‌ آبی کشور هم سخن گفت؛ «بخشی به دلیل تغییر اقلیم و بخشی به دلیل مصرف خارج عرف این منابع». او البته اضافه کرد که «در همه دنیا این شرایط وجود دارد و فقط مختص کشور ما نیست». به دنبال صحبت از قصور در مدیریت منابع آبی کشور، سلاجقه توضیح داد: «اگر به دانش بومی ایران نگاه کنیم می‌بینیم که مدیریت و بهره‌برداری از منابع آبی موضوع بسیار اساسی و از گنجینه‌های گرانبهایی بود که با برنامه‌ریزی و اصولی مصرف می‌شد که می‌تواند نه فقط مورد استفاده ایران بلکه کشورهای دیگر هم مورد استفاده قرار گیرد اما متاسفانه امروزه نحوه برداشت و مدیریت آب چه در بخش طبیعی و چه فعالیت‌های انسانی، مشکلاتی را برای کشور در زمینه منابع آبی ایجاد کرده است.»
او حرف‌هایش را اینطور ادامه داد: «باید نگاه جامع به مدیریت منابع آب در حوضه آبخیز در قالب برنامه استراتژیک حوضه آبخیز مد نظر قرار می‌گرفت و تخصیص آب در بخش‌های مختلف مبتنی بر اکوسیستم و خدمات حوضه آبخیز انجام می‌شد،‌ شاید اگر این اتفاق می‌افتاد اکنون وضعیت آبی کشور بهتر بود.» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، تغییر اقلیم را واقعیتی انکارناپذیر دانست که در دنیا اتفاق افتاده و به دنبال آن تنوع زیستی نیز تحت تاثیر قرار گرفته و دچار تغییر و دگردیسی شده. او اضافه کرد: «اگر به تبعات این مساله در ایران و دنیا نگاه کنیم می‌بینیم که باید به سمت تغییر رویکرد و فرهنگ در مصرف منابع آبی حرکت کنیم و به عنصر آب در تغییر اقلیم که عنصر اصلی آن است توجه ویژه‌ای شود.»
سلاجقه ادامه داد: «در واقع حرکت نادرست در بخش‌های تغییر کاربری اراضی، مصرف آب در صنایع، مصارف خانگی و شرب کشور را امروز با مشکلاتی در زمینه تامین منابع آب روبه‌رو کرده که اگر در این بخش‌ها درست و علمی پیش می‌رفتیم شاید امروز چنین مشکلاتی نداشتیم.» او تاکید کرد: «با توجه به اهمیت موضوع آب و نحوه تخصیص آن به بخش‌های مختلف شاید ایجاب می‌کرد که تخصیص آب در سازمان محیط زیست مدیریت شود که امیدواریم همه دستگاه‌های مرتبط دست به دست هم دهند تا منابع آبی به بهترین شکل مدیریت شود و در بهترین شرایط قرار گیرد.»
سلاجقه در ادامه صریح‌تر از وضعیت منابع آبی کشور گفت: «اکنون دیگر آبی وجود ندارد، کمبود آب داریم و باید آب موجود هم به شکلی کاملا عادلانه به بخش‌های مختلف تخصیص یابد و درست مورد استفاده قرار گیرد.»
او اضافه کرد: «علاوه بر اینکه کمیت آب دچار تغییر شده کیفیت هم دچار تغییر شده، دبی رودخانه‌ها و چشمه‌ها کاهش یافته از این رو عناصری که در آب وجود دارد به غلظت رسیده‌اند که این مساله شرایط زیست را برای آبزیان با مشکل مواجه کرده و بحث خفگی آبزیان هم در همین راستا و به علت کاهش اکسیژن رخ می‌دهد، متاسفانه در شرایطی که کمیت آب کشور تحت تاثیر قرار گرفته موضوع کیفیت آب به فراموشی سپرده شده در حالی که یکی از دغدغه‌های اصلی است و باید با جدیت به آن پرداخته شود و آب قابل استحصال به بهترین شکل مورد استفاده قرار گیرد تا کمترین هدر رفت را داشته باشیم.» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه بخش کشاورزی بیشترین بخش را در مصرف آب جهان به خود اختصاص داده، گفت: «بیش از ۷۲ درصد در این بخش مصرف می‌شود که با بهینه‌سازی سیستم آبیاری و استفاده از پساب می‌توان در این زمینه صرفه‌جویی کرد.» او با ابراز تاسف از اینکه سیستم‌های فاضلاب شهری در بیشتر نقاط کشور تکمیل نشده، ادامه داد: «با توجه به اهمیت بازچرخانی آب و استفاده مجدد از آن باید این بخش هرچه زودتر تکمیل شود، از سوی دیگر سیستم‌های آبرسانی دچار فرسودگی شده‌اند و این مساله نشت و هدر رفت آب را زیاد می‌کند.» به گفته معاون رئیس جمهوری بر اساس استانداردهای جهانی ۵ تا ۸ درصد هدر رفت آب ناشی از فرسودگی لوله‌ها داریم که «رقم بسیار بالایی است». از سوی دیگر بر اساس مطالعات سازمان حفاظت محیط زیست، تخلیه و رهاسازی فاضلاب‌های خام سهم اول آلودگی محیط زیست و منابع آبی را به خود اختصاص داده است، به طوری که «۴۰ تا ۴۵ درصد جمعیت کشور شبکه فاضلاب ندارند.» سلاجقه با بیان این آمار ادامه داد: «اگر فاضلاب این درصد را تصفیه کنیم ۳.۸ تا ۴.۵ میلیارد متر مکعب آب تصفیه شده وارد چرخه مصرف دوباره می‌شود که معادل یک دوم آب شرب کشور است که با توجه به شرایط موجود منابع آبی کشور باید با جدیت مد نظر قرار گیرد.» به گفته او برقراری تعادل بین برداشت و میزان داشته‌ها باعث شده دشت‌های ممنوعه کشور افزایش یابد و به دنبال آن فرونشست زمین به عنوان یکی از معضلات جدی باعث شد که خیلی از زیرساخت‌های کشور تحت تاثیر قرار گیرد. «برای کاهش و مقابله با این شرایط باید فکری برای حقابه‌های محیط زیستی کشور کنیم چون با ادامه این روند زیرساخت‌های کشور با مشکلات زیادی مواجه می‌شود.» معاون رئیس جمهوری ادامه داد: «کل حجم پساب تولیدی تصفیه خانه‌های شهری 1255 میلیون متر مکعب است که چیزی حدود ۳۶۴ میلیون متر مکعب در آبیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد که رها می‌شوند.» او با تاکید بر اینکه باید مدیریت صحیحی بر منابع آبی کشور داشته باشیم، عنوان کرد: «خیلی از خطاهای گذشته را نباید تکرار کنیم و راه‌های رفته که نتیجه‌بخش نبودند را دوباره نرویم چون هم برای کشور هزینه می‌شود و اینکه بسیاری از منابع آبی دیگر خود را از دست می‌دهیم. باید مبتنی بر داشته‌های حوضه آبخیز و توان محیط زیست برنامه‌ریزی کنیم با شرایط کنونی ناچاریم مبتنی بر حوضه آبریز کشور برنامه‌ریزی کنیم و ورودی و خروجی منابع را در نظر بگیریم.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد که باید موضوع آب، قیمت گذاری اقتصادی شود؛ کاری که در بیشتر کشورهای دنیا انجام می‌شود. «آب باید به عنوان یک کالای اقتصادی استراتژیک در دستور کار سازمان‌ها و نهادهای مرتبط قرار گیرد، سازمان حفاظت محیط زیست با توجه به اسناد بالادستی و وظایف ذاتی خود موضوع پایش کمی و کیفی منابع آبی کشور را در دستور کار قرار داده است، در بعد وظایف حاکمیتی خود را ملزم می‌داند بیشتر از گذشته نسبت به پایش منابع آبی کشور اقدام کند و خود را بیش از پیش مکلف به اجرای قانون در این زمینه می‌داند.»