ابطال سند بخشی از پارک ملی گلستان پرونده پیچیده این منطقه را بار دیگر گشود

پای اسناد قدیمی در میان است 

معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست در گفت‌وگو با «پیام ما»: دادگاه تجدید نظر استان به نفع منابع طبیعی رای داده است ولی ما مستنداتی داریم که نشان می‌دهد این زمین قبل از انقلاب به نام پارک ملی خریداری شده است

خبرنگار: مرضیه قاضی زاده | بخشی از سند پارک ملی گلستان به عنوان تنها پارکی که دارای سند شش دانگ به نام سازمان محیط زیست بود ابطال شده است. پلاک 162 منطقه میرزابایلو مهمترین زیستگاه آهو در پارک ملی گلستان بوده و تایید این خبر پس از سه‌ سال، نگرانی‌هایی به دنبال داشته است. معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست می‌گوید از سال 94 که این پرونده تشکیل شد، بین منابع طبیعی و محیط زیست اختلاف افتاده و دادگاه تجدید نظر به نفع منابع طبیعی رای داده است. او اکنون از مستنداتی می‌گوید که نشان می‌دهد این زمین قبل از انقلاب به نام پارک خریداری شده است. از سوی دیگر در حالی که مسئولان محیط زیست معتقدند که این تغییر مالکیت بر حفاظت منطقه اثری ندارد اما بعضی از فعالان محیط زیست این اتفاق را مقدمه واگذاری پارک ملی گلستان و آغاز تخلفات می‌دانند.

ابطال بخشی از سند پارک ملی گلستان -قدیمی‌ترین پارک ملی ایران- با طرح دعوی اداره کل منابع طبیعی خراسان شمالی از سه روز پیش خبرساز شد. این اتفاق در سال 1397 در زمان مدیریت امیر عبدوس در اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان رخ داده است. بعضی فعالان محیط زیست با چیدن حواشی سال 97 و انتشار فایل صوتی موسوم به صحبت‌های عبدوس مبنی بر فشارهایی برای استقلال پارک ملی گلستان، این اتفاق را یک گام در راستای این جدایی می‌داند.

حال آنکه در آذر همان سال بحث‌های مربوط به هیات امنایی‌ شدن و بعد‌ها شورای راهبری مطرح و در همان روزها نیز با مخالفت عده‌ای از فعالان محیط زیستی منطقه مواجه شد. مخالفان شورای راهبری معتقد بودند که این شورا صرفا سرپوشی برای ساکت نگه‌داشتن جوامع محلی است. حال پس از گذشت سه سال از این حواشی خبر ابطال پلاک 162 منطقه میرزابایلو در شرقی‌ترین نقطه پارک ملی گلستان تایید شده است.

حسن وحید، مدیر کل منابع طبیعی خراسان شمالی از ابطال این سند ابراز بی‌اطلاعی می کند و به «پیام ما» می‌گوید: «من فقط همین قدر می‌دانم که پارک ملی گلستان سندی دارد که برای قبل از انقلاب است.» مهدی تیموری، رییس پارک ملی گلستان اما ابطال سند پارک ملی گلستان را تایید می‌کند. او به «پیام ما» توضیح می‌دهد:«این یک جریان حقوقی و درخصوص پرونده‌ای بین منابع طبیعی و محیط زیست بوده که به دادگاه کشیده شده و دادگاه حکم داده که عرصه ملی است، ولی گفتند اینجا جزء سندهای منابع طبیعی است.» تیموری همچنین می‌گوید این پرونده کماکان در جریان است و قرار شده گروهی کارشناس از تهران برای بررسی این موضوع به پارک ملی گلستان بیایند.

با این وجود مدیر کل منابع طبیعی خراسان شمالی از این موضوع بی‌‌‌اطلاعی است اما می‌گوید:«ما با سازمان محیط زیست هیچ مسئله‌ای در بحث مدیریتی نداریم و هیچ تفاوتی هم ندارد که زمین در مالکیت چه کسی است، چرا که اراضی تحت مدیریت محیط زیست است.»

ماجرا در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و هنوز مشخص نیست سندی که در سال 97 باطل شده چرا اکنون رسانه‌ای شده است. اگر کماکان پرونده در جریان است، چرا مدیر کل منابع طبیعی خراسان شمالی از این موضوع ابراز بی‌اطلاعی می‌کند؟

 این زمین قبل از انقلاب به نام پارک خریداری شد

رئیس پارک ملی گلستان می‌گوید درست است که سند به نام منابع طبیعی است اما پلاک 162 جزو مناطق چهارگانه محیط زیست است و محیط زیست بر آن نظارت دارد. کیومرث کلانتری، معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست که ابتدا ابطال پارک ملی گلستان را رد کرده و گفته بود که پارک ملی گلستان تنها منطقه‌ای است که به صورت یکپارچه سند به نام محیط زیست دارد، این بار به «پیام ما» می‌گوید: «گفته می‌شود این سند بین سال های 94 تا 97 باطل شده است. در آن سال یک‌بار به نفع سازمان محیط زیست و یک بار هم به نفع جنگل‌ها و مراتع رای صادر شد.»

تیموری در توضیح بیشتر این ابطال سند می گوید: «از همان سال 94 که این پرونده تشکیل شد، بین منابع طبیعی و محیط زیست اختلاف بود. دادگاه تجدید نظر استان به نفع منابع طبیعی رای داده است ولی ما هم‌اکنون مستنداتی داریم که این زمین قبل از انقلاب به نام پارک خریداری شده است.»

 

این موضوع ربطی به زمان مدیریت آقای عبدوس ندارد

معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست حاشیه‌های مطرح شده درباره عبدوس، مدیرکل وقت محیط زیست گلستان را رد می‌کند و می‌گوید: «این یک کار سیستمی است و فردی نیست. ما موظفیم هر جایی که املاکی در اختیار دولت است تا آخرین مراحل پیگیری کنیم ولی این موضوعات مدارک و مستندات می‌خواهد و دادگاه بر اساس مستندات رای صادر می‌کند.» به گفته او چندین دفترچه شش دانگ پلمب‌شده مربوط به عرصه‌ها جمع‌آوری و تحویل مقامات قضایی شده و در حال بررسی است. کلانتری می‌گوید:«حدنگاری‌ها در حال انجام است و برای این موضوع اعتباراتی اختصاص داده شده است تا عرصه‌ها به طور دقیق و براساس نقشه‌های کاداستر اجرایی شود.» او تاکید می‌کند که «چه سند در داخل پارک ملی باشد و چه در داخل منطقه حفاظت شده  باز هم منطقه در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست است و قابل واگذاری به غیر نیست.» از سوی دیگر در حالی مسئولان محیط زیست از بی‌اثری ابطال مالکیت بر حفاظت منطقه می‌گویند که بعضی از فعالان محیط زیست این اتفاقات را مقدمه واگذاری پارک ملی گلستان و آغاز تخلفات می‌دانند.

شورای راهبری  تا به حال هیچ خروجی نداشته است

الهه موسوی، رئیس هیات مدیره انجمن حافظان زمین هیرکانی معتقد است این روند مدیریت یک‌پارچه را زیر سوال می‌برد. او به «پیام ما» می‌گوید: «این مدل، با «اصل مدیریت یکپارچه مناطق» که الگوی پذیرفته‌شده سازمان در تمام نقاط کشور است تناقض دارد. ضمن اینکه با توجه به عملکردی که منابع طبیعی خراسان شمالی در حوزه‌های تحت حفاظت خودش مخصوصا در حوزه شکار دارد، مشخص است که سرنوشت پارک ملی گلستان در آن بخشی که سپرده شده چه خواهد بود. از سوی دیگر این استان تجربه کافی در حوزه مدیریت پارک ملی گلستان و توان فنی و کارشناسی لازم را ندارد. بیش از ۶۰ سال است که این پارک ملی توسط اداره محیط‌زیست گلستان مدیریت می‌شود و با وجود کمبود شدید نیرو و بودجه، نسبت به دیگر مناطق چهارگانه کشور نمره نسبتا مقبولی هم دارد.»

موسوی ادامه می‌دهد: «روزی که این دوستان اعلام کردند قرار است پارک ملی گلستان را شورایی اداره کنیم و قرار است پارک مستقل اداره شود،  امروز را پیش‌بینی می‌کردیم. خیلی از کارشناسان اعلام خطر کردند و گفتند این مقدمه تجزیه پارک است. امروز مشخص شد که هشدارهای سه سال پیش ما درست بود.»

موسوی یکی از دو نفری است که در انتخابات شبکه تشکل‌های محیط زیستی استان گلستان برای «شورای راهبری پارک ملی گلستان» انتخاب شده و بعد از آن، بدون برگزاری انتخابات مجدد یا مشورت با شبکه، کنار گذاشته شده است. شورای راهبری متشکل از استانداران، روسای دادگستری و نمایندگان تشکل‌های زیست محیطی دو استان گلستان و خراسان شمالی، نمایندگان شهرستان‌های حوزه تقسیمات سیاسی پارک ملی گلستان در مجلس و تعدادی از معتمدان است. او گله می‌کند که «سازمان محیط زیست، من را بدون مشورت با شبکه از شورا حذف کرد و این یعنی در نتیجه انتخاباتی که طبق مصوبه وزارت کشور برگزار شده بود، دست بردند.»

رئیس هیات مدیره «انجمن حافظان زمین هیرکانی» که از منتقدان این شورا است، می‌گوید: «شورای راهبری تا به حال هیچ خروجی نداشته است. حتی در جلساتی که این اواخر تشکیل دادند از دیگر نماینده «تشکل‌های محیط زیستی استان» نیز دعوت نکردند.»

این تعارضات در حالی مطرح می شود که رییس پارک ملی گلستان شورای راهبردی را یک راهکار خردمندانه می‌داند و از الگو شدن این طرح در سایر مناطق همچون میانکاله و گلستان می‌گوید. تیموری می‌گوید: «اگر در کنار من سه کارشناس خبره استان که قبلا سابقه خدمت در پارک را داشته باشند، بد است؟ اگر سمن‌های گلستان و استان خراسان شمالی، دو استاندار و مدیرکل محیط زیست در کنار من باشند کجا بد است؟ کجا انسان از مشورت‌کردن ضرر دیده است؟»