انتقاد به شیوه‌های ناآگاهانه کسب درآمد از غارها

معاون سازمان محیط زیست: برخی افراد ناآگاه به دنبال کسب درآمد از غارها 

با تغییر ساختار آن و نورپردازی در غارها هستند

به گفته کیومرث کلانتری -معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست- افرادی به دنبال کسب درآمد از غارها با تغییر ساختار آن هستند. از این‌رو وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست این است که ظرفیت غارها را در نظر گرفته و با توجه به آن برای غارها برنامه‌ریزی کند. این مقام مسوول تصریح می‌کند: غارها در گذشته محلی امن و مناسب برای زندگی انسان بودند و با اینکه برخی غارها در حال حاضر آثار طبیعی ملی به‌شمار می‌روند اما متاسفانه به دست افرادی ناآگاه افتاده‌ و نظارتی هم روی عملکرد آنها نمی‌شود. به گزارش ایرنا، وی در ادامه صحبت هایش که به مناسبت روز غار پاک که در کارگروه آموزشی محیط زیست غار برگزار شد، می‌افزاید: سوابق تمدن بشری از غارها آغاز شد و امروزه متخصصان امر می‌گویند برای سلامت خود محیط خواب خود را مانند غار کنید؛ تاریک، خنک و ساکت. اما متاسفانه با توجه به اهمیت غارها، اغلب در حال به هم‌ریختن اکوسیستم آن‌ها هستیم. معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست در ادامه تصریح می کند: بر غارها نظارت کافی نداریم و برخی برای سودجویی و درآمد بیشتر هر نوع نورپردازی را برای این محیط انجام می‌دهند که موجب بر هم زدن ساختار طبیعی غار می‌شود. کلانتری تاکید می‌کند: قطعا سازمان محیط‌زیست با بهره‌برداری مخالف نیست اما دیدگاه آن بهره‌برداری پایدار و اصولی است، باید بُرد ظرفیتی یک منطقه مشخص شود و سپس مورد بهره‌برداری قرار گیرد که در این مسیر وظیفه سازمان محیط زیست نظارت است. 

این مقام مسوول عنوان می‌کند: در کشور ما هزاران غار وجود دارد که جزو سرمایه‌های ملی و طبیعی ما به حساب می‌آیند و در واقع مواهبی هستند که برای داشتن آن‌ها هزینه‌ای صرف نشده است و فقط باید از آنها حفاظت کنیم. معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست تاکید می‌کند: تلاش کنیم محیط غارها را آلوده نکنیم و زیستمندان آن‌ را آزار ندهیم، حواسمان باشد ما ساکن زمین هستیم و تمام موجودات و زیستمندان در آن حق زندگی دارند و البته در این مسیر نیازمند داشتن قانون حفاظت از غارها هستیم. معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به اینکه رویکرد سازمان حفاظت محیط زیست بهره‌برداری پایدار و اصولی است، بیان می‌کند: هزاران غار در کشور داریم که جزو سرمایه‌های ملی – طبیعی محسوب می‌شوند. ما قطعا برای حفاظت از غارها نیازمند تدوین قانون هستیم. به گفته کلانتری محیط زیست دیگر فقط صرفا دو کلمه نیست و وزن آن برابر شده است با ایمنی و سلامت. وی در ادامه می‌گوید: هر چه قدر جمعیت افزایش پیدا کند محیط زیست با تهدید و مشکلات بیشتری مواجه می‌شود و فشار برای تامین غذا و منابع بیشتر خواهد شد. کلانتری با بیان اینکه کشور ما تنوع اقلیمی بالایی دارد اما آسیب‌پذیری زیست محیطی بالایی دارد، تصریح می‌کند: به‌طور متوسط سالانه به جمعیت کشور یک میلیون نفر افزوده می‌شود. وی با اشاره به اینکه مظلوم‌ترین اکوسیستم‌ها در کشور ما کوه‌ها و تالاب‌ها هستند، تاکید می‌کند: کسانی که به این اکوسیستم‌ها صدمه می‌زنند در واقع ارزش‌های اکولوژیک و اقتصادی آن را نمی‌دانند.

تصویب ۱۰ طرح برای حفاظت از غارها

چندی قبل و در ششم شهریورماه سال جاری، بیست و سومین جلسه کارگروه غارشناسی کشور با حضور نمایندگان دستگاه‌های ذیربط در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد و در آن با تصویب ۱۰ طرح، بر حفاظت هر چه بیشتر و دقیق‌تر غارها تاکید شد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست، در این جلسه که با حضور نمایندگان دستگاه‌های ذیربط از جمله وزارتخانه‌های کشور، نیرو و آموزش و پرورش و سازمان‌های حفاظت محیط زیست، زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، سازمان جنگل‌ها مراتع و آبخیزداری کشور و همچنین نمایندگان انجمن غار و غارشناسی برگزار شد؛ مشکلات رایج حفاظت از غارهای کشور با موضوع معضلات حفاظتی غارهای استان مرکزی و قزوین با استناد بر گزارش مطالعاتی انجام شده بر آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. اعضای کارگروه غارشناسی کشور در جلسه یادشده با تصویب ۱۰ تصمیم در موضوعات بهره‌برداری و حفاظتی غارها، به لزوم نظارت بر اقدامات حفاظتی غارها توسط جوامع محلی و مسئولان ذی‌ربط و همچنین لزوم حفظ حریم حفاظتی غارها در فعالیت‌های معدنی و ساخت و سازها و جلوگیری از انجام هرگونه فعالیت اکتشافی و معدنی در حریم غارها تاکید کردند. همچنین لزوم در نظر گرفتن موضوع حفاظت از غارها در ضوابط زیست محیطی معادن با توجه به ماده ۳ قانون حفاظت از خاک، مورد تاکید کارگروه غارشناسی قرار گرفت. ترغیب یا الزام سایت‌های ارائه دهنده‌ اطلاعات غارها به ارائه‌ مطالب آموزشی در خصوص حفاظت از غارها و لزوم آموزش و ترغیب دهیاری‌ها و جوامع محلی در نظارت و حفاظت از غارها به عنوان میراث طبیعی نیز از دیگر مصوبات این کارگروه بود. علاوه بر این، لزوم تدوین دستورالعمل ساماندهی بازدیدهای مختلف از غارها اعم از (عمومی، غارنوردی، تورهای گردشگری و بازدیدهای دانشجویی) نیز مورد اشاره قرار گرفت. تاکید بر اهمیت غارها به عنوان زیستگاه‌های منحصر به فرد گونه‌های جانوری کمیاب مانند خفاش‌ها، لزوم شناسایی و نظارت و حفاظت بیشتر از غارهایی که به عنوان زایشگاه این گونه‌ مفید و کمیاب جانوری مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز از دیگر مباحث علمی مطرح شده در کارگروه بود که اعضا ابراز امیدواری کردند با رویکرد ارتقاء دانش جامعه و حمایت مسئولانه برنامه‌ریزان، گام‌های موثری در مدیریت غارها و حفاظت از فون و فلورهای منحصر به فرد آن‌ها در دوره جدید فعالیت کارگروه برداشته شود.

غارها قربانی گردشگری بی‌ضابطه

چندی قبل نیز یک عضو موسس انجمن غار و غارشناسی ایران با تاکید بر اینکه نباید به غارها به عنوان یک بنگاه اقتصادی نگاه کرد، اعلام کرد: برخی از غارهای کشور ظرفیت گردشگری ندارند و برخی دیگر از جمله غار علیصدر با گردشگری غیراصولی رو به نابودی هستند. جواد نظام دوست با بیان اینکه هم اکنون حدود دو‌هزار و 500 غار در کشور وجود دارد، می‌افزاید: اگر بگوییم ۱۰‌هزار غار شناخته نشده در کشور وجود دارند که نیازمند اکتشاف، نقشه‌برداری و پژوهش‌های علمی هستند، اغراق نکرده‌ایم. او تصریح می‌کند: گردشگری غیراصولی در غارها سبب شده که وضعیت غارهای کشور مناسب نباشد. وی با بیان اینکه در حال حاضر ۱۳ غار در کشور برای گردشگری آماده شده است، تصریح می‌کند: از این تعداد تنها یک غار توانسته هزینه‌های لازم را از گردشگری تامین کند.