تهیه برنامه عملیاتی مدون برای ذخیرگاه‌های زیست‌کره کشور

معاون سازمان حفاظت محیط زیست: ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره کشور دارای برنامه عملیاتی، اجرایی، اقدام و زمان‌بندی مدون شدند

حمید ظهرابی -معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست- اخیراً با بیان اینکه در حال حاضر ایران دارای ۱۳ ذخیره‌گاه زیست‌کره ثبت‌شده در برنامه انسان و کره مسکون یونسکو است، اعلام کرده در چارچوب بند «ظ» ماده ۳۸ قانون برنامه ششم و جلب مشارکت مردمی در حفاظت از تنوع زیستی کشور و بهره‌برداری مسوولانه از منابع به منظور انتفاع مردم محلی و با رویکرد توسعه اقتصاد مقاومتی، برنامه عملیاتی مدون برای ذخیرگاه‌های زیست‌کره کشورتهیه شده و امید است با عملیاتی شدن آن گام موثری در توسعه پایدار کشور و جلب مشارکت جوامع بومی و محلی در حفاظت از تنوع زیستی برداشته شود.به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، حمید ظهرابی با اشاره به مناطق هامون، گنو، حراء، ارژن و پریشان، دنا، تنگ صیاد و سبزکوه، ارسباران، ارومیه، میانکاله، کویر، توران، گلستان و کپه‌داغ گفته است: این ذخیره‌گاه‌ها طیف وسیعی از تنوع اکوسیستمی، ذخایر ژنتیکی و زیستگاه‌های تنوع جانوری، گیاهی، اقتصادی و اجتماعی را شامل شده و در واقع به عنوان یک بانک و نمونه‌ای از اکوسیستم‌های طبیعی کشور محسوب می‌شوند. ظهرابی با تاکید بر اینکه بدنه اصلی ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره کشور را مناطق چهارگانه تشکیل داده و سازمان حفاظت محیط زیست بر حفاظت از آن‌ها اهتمام داشته است، تصریح می‌کند: در عرصه‌های پیرامونی آنها که در واقع بخش دیگری از ذخیره‌گاه زیست‌کره را در برگرفته و در واقع تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم فعالیت‌های انسانی را بر مناطق داشته‌اند، برنامه مشخصی وجود نداشته و متأسفانه از تأسیس این ذخیره‌گاه از سال ۱۳۵۵ تاکنون به این مهم پرداخته نشده است. معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه می‌افزاید: براساس برنامه عملیاتی دوساله یادشده، اعتباری بالغ بر۸۹ میلیارد تومان درخواست شد که صرف ارتقای حفاظت، ایجاد زیرساخت‌های طبیعت‌گردی، احیای و بازسازی مناطق، مقابله با بیماری‌ها و آفات و جلب مشارکت جوامع بومی و محلی و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین حفاظتی خواهد شد. ظهرابی با بیان اینکه در بودجه سال ۱۳۹۸ برنامه مدیریت دو ذخیره‌گاه زیست‌کره، گلستان و دنا به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، می‌گوید: در این پیشنهاد برای سایر ذخیرگاه‌های زیست‌کره کشور برنامه‌ریزی شده است. گفتنی است ذخیره‌گاه زیست‌کره مناطق حفاظت‌‌شده طبیعی-زیستی بین‌المللی هستند که علاوه بر حفاظت، دستاوردهایی مانند ارائه سایت‌های مطالعاتی کم‌نظیر به دانشمندان و تجربه مهارت انسان در پشتیبانی از توسعه پایدار را نمایان می‌کنند. اعلام ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره برای جلوگیری از تغییرات برگشت‌ناپذیر و بهره‌برداری ناپایدار از منابع طبیعی، در عین نیاز به بهره‌برداری از طبیعت (باتوجه به رشد روزافزون جمعیت) شکل گرفته‌ و به یکی از تقسیم بندی‌های مهم حفاظتی جهان تبدیل شده‌ است. این مناطق حفاظت‌شده از طرف یونسکو تحت پوشش دفتر شورای هماهنگی بین‌المللی برنامه انسان و کره مسکون (MAB) قرار دارند. از آغاز اجرای آن (دهه ۱۹۶۰ میلادی) تاکنون ۵۵۳ ذخیره گاه زیست‌کره در ۱۰۷ کشور جهان به ثبت رسیده‌است.  در سال ۱۹۷۱ سازمان جهانی یونسکو با توجه به نیاز کشورهای در حال توسعه و توسعه‌ یافته، برنامه‌ای تحت عنوان انسان و زیست‌کره (MAB) در سطح جهانی به مرحله انجام درآورد، جلسات شورای هماهنگی هر دو سال یکبار و اجلاس‌ عمومی و منطقه‌ای نیز در فاصله دو سال به طور مرتب تشکیل می‌ شود.

پیش‌نویس آیین‌نامه مدیریت پایدار

 معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در بخش دیگری از صحبت هایش خود با تاکید بر مدیریت یکپارچه کوهستان و ضرورت حفظ پایداری اکوسیستم کوهستان گفته است: تشکیل کارگروه مدیریت و بهره‌برداری پایدار کوهستان در دستورکار قرار گرفته است و متن پیشنهادی برای تصویب هیئت دولت با همکاری دستگاه‌های ذیربط تهیه شد. ظهرابی با بیان اینکه کوهستان زیست‌بوم ارزشمندی است که واجد ارزش‌های زیستی متعدد است، می‌افزاید: منابع آب کشور وابسته به این اکوسیستم و بسیاری از فعالیت‌های توسعه‌ای وابسته یا متاثر از کوهستان است. این مقام مسوول در سازمان محیط زیست با تاکید بر مدیریت یکپارچه کوهستان و ضرورت حفظ پایداری اکوسیستم کوهستان می‌گوید:  تشکیل کارگروه مدیریت وبهره برداری پایدار کوهستان در دستورکار قرار گرفته است و متن پیشنهادی برای تصویب هیئت دولت با همکاری دستگاه‌های ذی ربط تهیه شد.

تهیه متن آیین‌نامه

محمد مدادی مدیر کل دفتر موزه ملی و ذخایر ژنتیکی نیز در این باره گفت: پس از برگزاری جلسات متعدد با  حضور نمایندگان ارگان‌های مرتبط، آخرین جلسه بررسی و تدوین آیین نامه کارگروه ملی کوهستان در تاریخ 12شهریور98 باحضور معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی در پردیسان تشکیل و متن آیین نامه به منظور ارایه به هیئت دولت آماده شد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، در این آیین نامه وظایف تمام ارگان‌های مرتبط تعریف و نحوه اداره کارگروه در سطح ملی و نیز در ساختارهای متناظر استانی تبیین شده است. این پیش نویس به‌زودی برای طی مراحل تصویب به هیات دولت ارائه خواهد شد.

ثبت ذخیره‌گاه‌ها در یونسکو

ذخیره گاه‌های زیست کره پل ارتباطی میان مردم و محیط زیست به شمار می‌آیند که در این میان ایران با دارا بودن 13 ذخیره گاه ثبت شده در یونسکو جزو کشورهای پیشتاز در این زمینه محسوب می‌شود و تاکنون هیچ ذخیره گاه کشور از این فهرست خارج نشده است. به گزارش ایرنا، ایران با تنوع اقلیمی و زیستی کم‌نظیر خود از سال‌ها پیش جهت حفاظت از منابع طبیعی، تنوع زیستی و چشم اندازه‌های بی بدیل خود تقسیم بندی‌های متفاوتی از حفاظت مانند پارک‌های ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاه‌های حیات وحش، مناطق حفاظت شده و مناطق شکار ممنوع را به مرحله اجرا گذارده است. علاوه بر مناطق تحت مدیریت یادشده در سال 1976، 9 منطقه تحت مدیریت خود را به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره معرفی و ثبت کرد که اکنون به 13 ذخیرگاه افزایش یافته است. ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره مسکون، مناطقی هستند که برای جلوگیری از تغییرات برگشت‌ناپذیر و بهره‌برداری ناپایدار از منابع طبیعی شکل گرفته‌اند.