‌تجهیزات موجود در میانکاله جوابگوی آتش‌سوزی نیست

اخیراً رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بهشهر با بیان اینکه تجهیزات موجود در پناهگاه ۶۸ هزار هکتاری میانکاله جوابگوی حریق نیست، گفته است در حال حاضر تمام تجهیزات موجود در این منطقه حفاظت‌شده بین‌المللی دو دستگاه تراکتور، یک خودروی آتش نشانی قدیمی و یک رودفایر (دستگاه آتش‌نشانی قابل نصب پشت خودروهای صحرایی) است که عملاً در شرایط اضطراری به کار نمی‌آیند و نمی‌توانند کمک‌کننده باشند. خودروی آتش نشانی موجود در میانکاله که این مقام محیط زیست شهرستان بهشهر به آن اشاره دارد نیز دو سال پیش از درآمد فروش انارهای میانکاله خریداری شد یعنی به این صورت که یک کامیون قدیمی است که به تانکر و سیستم آتش نشانی مجهز شده است و از محل اعتبارات دولتی برای میانکاله تأمین نشده است.

نیاز به ایستگاه آتشنشانی

آن‌طور که زمان‌رضا احمدی به ایرنا گفته استقرار ایستگاه آتش نشانی در میانکاله یک ضرورت است چراکه آتش نشانی امری تخصصی است و به نیروی کافی هم نیاز دارد. وی می گوید: در میانکاله با چند محیطبان باید هم از منطقه حفاظت کنیم و هم در هنگام آتش سوزی‌ها برای مهار آتش و نجات تالاب اقدام کنیم. اما راه‌اندازی ایستگاه آتش نشانی در میانکاله تا حد بسیار زیادی این مشکل را برطرف می‌کند. احمدی با اشاره به پیگیری‌های مکرر این اداره و اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران برای اختصاص یک دستگاه لودر به تالاب بین‌المللی میانکاله تصریح می کند امسال نیز پیگیر هستیم که یک دستگاه لودر برای میانکاله تأمین شود. کمترین امکاناتی که برای میانکاله باید در نظر گرفته و تأمین شود، دو دستگاه لودر، ایجاد ایستگاه آتش نشانی با تجهیزات کامل و نیروی انسانی ماهر است. اما در حال حاضر همان یک دستگاه لودر نیز می‌تواند کمک حال این زیستگاه ارزشمند باشد. به گفته وی با توجه به طول ۶۰ کیلومتری منطقه، اگر ۲ دستگاه لودر برای میانکاله در نظر گرفته شود، می‌توانیم یک لودر را در قسمت ورودی تالاب و دیگری را در کیلومتر ۳۰ قرار دهیم تا در صورت بروز حادثه، به سرعت برای ایجاد آتش‌بر و مهار آتش در هر نقطه‌ای از تالاب اقدام شود.

کمبود نیروی انسانی

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بهشهردر ادامه تصریح می کند ریشه همه آتش سوزی‌های رخ داده در میانکاله عامل انسانی است که این موضوع نشان می‌دهد باز هم چنین حوادثی در میانکاله رخ خواهد داد. بسیاری از آتش سوزی‌ها غیرعمد هستند و برخی موارد نیز به صورت عمدی برای گسترش مساحت مرتع یا دور کردن محیطبانان از منطقه مد نظر شکارچیان انجام می‌شوند. با توجه به کمبود نیرو در مواقع اضطراری نیز، ناچاریم که عمده نیروها را برای مهار آتش به کار بگیریم.

احمدی درباره تعداد محیطبانان تالاب ۶۸ هزار هکتاری میانکاله می گوید: مجموعاً در داخل شبه جزیره، تالاب و خلیج میانکاله ۲۰ محیط بان داریم که در دو شیفت مشغول حفاظت از این زیستگاه هستند. به عبارتی دیگر در هر شیفت ۱۰ محیطبان از این محدوده حفاظت می‌کنند که در زمان وقوع آتشسوزی معمولاً یک نفر در قسمت ورودی می‌ماند و بقیه برای مهار آتش اعزام می‌شوند. ۴ نقطه حفاظتی در داخل شبه جزیره و ۲ نقطه دیگر نیز در ضلع جنوبی تالاب و خلیج داریم که پاسگاه‌های میانکاله برای حضور محیطبانان به شمار می‌آیند.

به گفته این مسئول در هر آتش سوزی بخش زیادی از پوشش گیاهی منطقه از بین می‌رود که در تمشکزارها رویش پس از چند ماه از سر گرفته می‌شود و ترمیم به صورت طبیعی صورت می‌گیرد، اما در انارستان میانکاله خسارت بر جا می‌ماند و دست‌کم ۱۰ سال زمان نیاز است تا درختان سوخته احیا شوند. ضمن اینکه از دست رفتن برخی گونه‌های جانوری را نیز باید به این خسارات افزود.

تأکید قانون؛ تکلیف دولت

درحالی که اهمیت منطقه‌ای مانند میانکاله بر همه آشکار است و حتی قانون نیز تکلیف را برای تأمین زیرساخت‌های حفاظتی از عرصه‌های حفاظت شده و منابع طبیعی روشن کرده است، آتش در میانکاله هنوز تا زمان رسیدن ماشین‌آلات از امیرآباد و بهشهر، به شکل سنتی و با بیل و کلنگ خاموش می‌شود. قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌های کشور که ۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و پس از تأیید شورای نگهبان، در تاریخ ۳۰ اردیبهشت همان سال به دولت ابلاغ شد، صراحتاً در ماده ۵ تأکید دارد که «دولت مکلف است اعتبارات مورد نیاز برای اجرای طرح‌های لازم جهت تحقق اهداف این قانون را در بودجه‌های سنواتی سالیانه دستگاه‌های ذیربط پیش‌بینی کند.»

با این حساب اعتبار لازم برای تأمین تجهیزات مورد نیاز منطقه‌ای مانند میانکاله باید در بودجه سالانه تعریف شده باشد و پس از درخواست اداره حفاظت محیط زیست شهرستان و اداره کل مربوطه در استان، به نتیجه برسد. اما تا کنون نتیجه مثبتی به دست نیامد. عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی نیز معتقد است که فرآیندهای قانونی برای تأمین این تجهیزات به طور کامل مشخص است و دولت باید برای اجرای این قانونی زودتر عمل کند تا کمتر شاهد سوختن عرصه‌های حفاظت شده و منابع طبیعی باشیم.

علی‌محمد شاعری به مکلف شدن دولت برای اجرای طرح جامع اطفا حریق در تمام عرصه‌های منابع طبیعی و حفاظت شده اشاره کرد به خبرنگار ایرنا می گوید: در برنامه ششم بر دولت تکلیف شده که طرحی جامع ویژه مهار آتش سوزی در این مناطق را ارائه و اجرا کند. اما این تکلیف قانونی تا کنون انجام نشد. به گفته وی ما در کشوری خشک و نیمه خشک قرار داریم و امسال نیزبه علت بارندگی‌های زیاد، پوشش گیاهی افزایش یافته و احتمال آتش سوزی بیشتر شده است. بنابراین لازم است دولت با حساسیت بیشتر با بسیج همه امکانات برای تدوین و اجرای طرح جامع اطفا حریق اقدام کند.

ضرورت تشکیل یگان اطفا حریق

آن‌طور که نماینده مردم بهشهر، نکا و گلوگاه در مجلس می گوید، دولت مکلف شده که یگان ویژه‌ای برای اطفا حریق در مناطق حفاظت شده و عرصه‌های منابع طبیعی تشکیل دهد. به دلیل بی‌توجهی به این موضوع می‌بینیم که متأسفانه در بیشتر مناطق حفاظت شده دولت آمادگی لازم برای مقابله و پیشگیری با آتش سوزی را ندارد و سالانه حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی و حفاظت شده کشور از بین می‌رود. یکی از این عرصه‌ها هم که هر سال دچار حریق می‌شود منطقه میانکاله است. به گفته وی دولت هر چه سریع‌تر باید لایحه تشکیل یگان ویژه اطفای حریق در عرصه‌های منابع طبیعی و مناطق حفاظت شده را ارائه کند. در این لایحه باید تجهیزات، اعتبارات و نیروی انسانی لازم پیش‌بینی شود.