نابودی ریه‌های شهر با تصرف کوه‌ها

فعال محیط زیست: هم‌اکنون استان‌های مختلف کشور از جمله مازندران و حاشیه دماوند درگیر کوه خواری هستند

تصرف کوه‌ها و تغییر کاربری آن‌ها، مشکل دیگری است که چند سالی است به جان عرصه‌های طبیعی کشور افتاده است.

فاطمه کاظمی فعال محیط زیست در گفت‌وگو با پیام ما عنوان کرد: «کشور ما چند سالی است که درگیر پدیده جدید به نام کوه خواری شده است اما حدود پنج سالی است که این واژه مکرر شنیده می‌شود.

کوه خواری یعنی همین موضوع که عده‌ای سودجو با تخریب و تغییر کاربری کوه آن را به باغات، مناطق مسکونی و … تبدیل می‌کنند. در بعضی مناطق نیز کوه را برای ایجاد سازه جدیدی تخریب می‌کنند. متولی این پدیده جدید سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیز داری است اما این سازمان هم آمار دقیقی از این پدیده نوظهور ندارد.

کوه خواری عملا جرم محسوب می‌شود، چراکه طبق قانون اساسی کشورمان، کوه، جنگل، دریا جزو منابع ملی هستند و هیچ فردی حق تعرض به آنها را ندارد. اما متاسفانه خیلی از این‌ها با اموری همچون لابی‌گری و دور زدن قانون مجوز می‌گیرند و در حقیقت باید گفت فعالیت این افراد غیرمجاز و دارای صورت قانونی است.

هم‌اکنون استان‌های مختلف کشور از جمله مازندران، حاشیه دماوند درگیر این پدیده هستند. در حال حاضر قسمتی از کوه دماوند را تراشیده و محله جدیدی را به وجود آورده‌اند. مساله اینجاست که تا منابع طبیعی بخواهد اثبات کند که این عرصه‌ها جزو منابع ملی است، عده‌ای مجوز آن را به دست آورده و کوه خواری اتفاق افتاده است.»

نفس شهر گرفته است

سال ۹۳ برای نخستین‌بار واژه کوه‌خواری به ادبیات کشور اضافه شد. اما پیش از آن سال‌ها بود که کوه‌های بسیاری آماج حمله بودند، ولی کسی از آنها نمی‌گفت. نه از تکه‌تکه شدن‌شان صحبت می‌شد و نه برداشت از آنها برای کسی مهم بود. همان ‌سال قباد افشار، رییس وقت سازمان امور اراضی کشور از کوه‌خواری به عنوان پدیده‌ای جدید نام برد وگفت: «تغییر کاربری کوه‌ها و تپه‌ها در برنامه زمین‌خواران قرار گرفته است و در اطراف کلانشهرها دیده می‌شود که کوه‌ها را به عرصه‌های مسکونی و دیگر کاربری‌ها تبدیل می‌کنند.» او همان زمان هشدار داد که تمام مناطق استان‌های تهران، مازندران، گیلان، البرز، قزوین، گلستان و حاشیه شهرهای بزرگ مانند اصفهان، مشهد، شیراز و تبریز در معرض تهدید و تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی و پدیده کوه‌خواری قرار دارند.

آنطور که روزنامه تعادل می‌نویسد سازمان امور اراضی کشور می‌گوید، کوه‌خواری تعریف حقوقی، فنی و تخصصی مشخصی ندارد و حتی برای زمین‌خواری هم مفهوم و تعریف دقیق حقوقی و فنی نداریم تا بتوانیم دسته‌بندی کنیم و بگوییم زمین‌خواری از این ارتفاع از سطح دریاست و بعد از آن می‌شود کوه‌خواری و به همین دلیل هم در سازمان امور اراضی این بخش نه متولی مشخصی دارد و نه آمار دقیقی از تعداد کوه‌های ویران‌شده وجود دارد. اوضاع در سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری که متولی این بخش است هم متفاوت است و این سازمان هم آمار دقیقی ندارد.

اما کوه خواری تبعات و پیامدهایی برای شهر دارد که تاثیر آن در آینده مشخص می‌شود. زیرا با تجاوزی که صورت می‌گیرد یک اکوسیستم نابود می‌شود و خسارات جبران‌ناپذیری به وجود می‌آید.

نسیم طواف زاده، کارشناس محیط زیست درباره این پیامدها صحبت کرد و گفت: یکی از اتفاقاتی که می‌افتد این است که مسیر مراتع حاشیه شهرها را از دست می‌دهیم. شاید این مراتع به لحاظ چرا اهمیت نداشته باشند اما به لحاظ تولید اکسیژن و برقراری تعادل در هوای شهر بسیار مهم‌اند. از سوی دیگر ساخت و ساز‌های بلندمرتبه در کوهپایه‌ها می‌تواند کریدورهای هوایی را تحت تاثیر قرار دهد. این موضوع بر جهت بادهای غالب، آلودگی هوا و تغییرات جوی این مناطق تاثیرگذار است.