راه گذر از بحران

یدالله اسلامی

در اینکه شرایط بحرانی است تردیدی نیست. بازی با واژه‌ها و تعاریف هم این امر را دگرگون نخواهد کرد. همه از نارسایی‌ها و تنگناها و دشواری‌ها و کاستی‌ها سخن گفته‌اند  اما راه حل چیست؟

۱- پذیرش بحران: برای حل یک مشکل بایستی نخست وجود مشکل را پذیرفت و دست از فرافکنی و انکار برداشت. انکار بحران گره‌ای از مشکل باز نخواهد کرد. مردم همه از اینکه بحران‌ها فراگیر و همه گستر هستند با خبر هستند و این امر را پذیرفته‌اند و انکار این بحران‌ها از سوی اداره کنندگان کشور بیشتر به بی‌اعتمادی منجر می‌شود تا باور به نبودن بحران .

۲- مسوولیت پذیری: نمی‌توان در این شرایط دشوار شانه از زیر بار مسوولیت خالی کرد. تناسب قدرت و مسوولیت موضوع مهمی است که سالها به فراموشی سپرده شده است. نمی‌توان با نسبت دادن نارسایی‌ها به دیگران و نپذیرفتن سهم در بروز نارسایی‌ها اقدام مناسبی برای حل مشکل انجام داد .

۳- اعتماد سازی: از نارسایی‌های اجتماعی و سیاسی کنونی بحران اعتماد مردم و حاکمیت است. گسترده این بی‌اعتمادی به کاستی اعتماد بین مردم هم منجر شده است. یافتن راه‌های اجرایی در راستای زمینه‌سازی افزایش اعتماد همگانی گام نخستی است که بایستی به سرعت و دقت برداشته شود.

۴-گفت‌وگوی ملی: ایجاد فضای مناسب برای گفت‌وگوهای بدون واسطه بین کنشگران سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و دست اندرکاران اداره کشور و تدوین برنامه‌های راهبردی متکی برخرد جمعی برای گذر از بحران امری اساسی است.

۵- همبستگی ملی: توجه به  همه موارد پیش گفته زمینه‌ساز همبستگی ملی است. همه مواردی که به این همدلی و هماهنگی آسیب وارد کرده است بایستی به سرعت و به روشنی حل و فصل شود.در این سالها اقداماتی صورت گرفته است که به شدت زمینه همبستگی اجتماعی را دچار خدشه کرده است.

 اگر موارد بالا به خوبی مورد بازخوانی قرار گیرد و به آن پرداخته شود می‌توان نسبت به اجرای برخی اقدامات مطالبی را مطرح کرد .حاکمیت بایستی به خواسته‌های مردمی توجه بیشتر داشته و در زمینه‎‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی گشایش‌هایی را ایجاد نماید .

الف- پاسخگویی: مقامات پاسخگویی را به عنوان راه‌کاری ساده و عملی مبنای رفتار خویش قرار دهند و این نشانه‌ای از مسوولیت پذیری و تلاش برای حل مشکلات پایه‌ای و اساسی خواهد بود.

ب- پذیرش اشتباه: برخی سیاستگذاری و تصمیم‌ها و اقدامات اشتباه بوده و آنچه امروز شاهد آن هستیم پیامد این اشتباهات است. بزرگترین اشتباه و خطا نپذیرفتن اشتباه است. گام درست در راه اصلاح کاستی‌ها پذیرش خطاهاست.

پ- شایسته سالاری: خانه تکانی نهادهای عمومی و دولتی و شایسته گزینی امری فوری و نیازی جدی است. همه ارکان قدرت بایستی چابک سازی شوند .بدون این اقدام نمی‌توان با شرایط دشوار رو به رو شده و یا از بحران گذر کرد .

ت- آزادی همه زندانیان سیاسی و عقیدتی و برداشتن حصرها و بندها و استفاده از توان ملی برای حل مشکلات فرصت سازی مهمی است که لازم است جایگزین فرصت سوزی‌های بی شمار گردد.

می‌شود با شکل‌دهی گروه‌های کاری و استفاده از کارشناسان حوزه‌های گوناگون و بهره‌گیری از توان نیروهای ملی و کارشناسان دلسوز  روش‌های اجرایی مناسب را طراحی و به مرحله اجرا گذاشت و این نیازی است که هر چه دیرتر به آن پرداخته شود زیان‌های انباشته آن بیشتر خواهد شد .تغییر در برخی سیاست‌های داخلی و خارجی و نحوه هزینه کرد منابع محدود مالی دیگر امری اجباری است نه اختیاری.