در 19 ماه گذشته 71 طرح صنعتی، معدنی و تجاری در هیأت سرمایه‌گذاری خارجی مصوب شده است
هیچ؛ سهم کرمان از 12 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری خارجی

بیش از 12 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه‌های صنعت، معدن و تجارت در سطح کشور در حالی مصوب شده که یک ریال هم از این سرمایه‌گذاری‌ها در کرمان اتفاق نیفتاده است.
فرش قرمزی که مقامات مختلف استان ازجمله استاندار می‌خواستند برای حضور سرمایه‌گذاران در کرمان پهن کنند، حداقل برای سرمایه‌گذاران خارجی چندان جذاب نبوده و در 19 ماه گذشته حتی یک سرمایه‌گذار خارجی در حوزه صنعت، معدن و تجارت برای سرمایه‌گذاری در کرمان پا به این استان نگذاشته است.
این موضوع را می‌توان از دو گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت فهمید. در آخرین گزارش ماهانه این وزارتخانه، طرح‌های صنعتی، معدنی و تجاری مصوب در هیأت سرمایه‌گذاری خارجی در هفت‌ماهه اول سال 95 و در آخرین گزارش سالانه، طرح‌های صنعتی، معدنی و تجاری مصوب در هیأت سرمایه‌گذاری خارجی در سال 94 آمده است که بر اساس این دو گزارش می‌بینیم علی‌رغم مصوب شدن 12 هزار و 647 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری خارجی از ابتدای سال 94 تا پایان آبان 95 برای 18 استان، هیچ طرحی برای استان کرمان مصوب نشده است و سهم کرمان از این سرمایه‌گذاری‌ها، صفر ریال! بوده است. به‌عبارت‌دیگر با حساب قیمت دلار در روز گذشته که سه هزار و 928 تومان بود، در سال 94 حدود 6 هزار و 996 میلیارد تومان (به‌طور دقیق‌تر یک میلیارد و 781 میلیون و 257 هزار دلار) سرمایه‌گذاری خارجی در 15 استان و در هفت‌ماهه نخست سال 95 حدود پنج هزار و 651 میلیارد تومان (به‌طور دقیق‌تر یک میلیارد و 438 میلیون و 850 هزار دلار) سرمایه‌گذاری خارجی در 13 استان صورت گرفته است که نامی از کرمان در میان این استان‌ها دیده نمی‌شود.
دیدارهای بی‌نتیجه
در حالی سهم استان کرمان از سرمایه‌گذاری‌های خارجی در حوزه صنعت، معدن و تجارت در 19 ماه گذشته صفر بوده که در سه سال گذشته استاندار کرمان و معاونانش و همچنین هیأت رییسه اتاق بازرگانی کرمان با سفرا و هیأت های اقتصادی کشورهای مختلف داشته‌اند. دیدارهایی که در آن برافزایش روابط اقتصادی تأکید شده بود، اما حالا با آمار و ارقامی که در گزارش‌های وزارت صنعت آمده، مشخص می‌شود که تاکنون این دیدارها منجر به سرمایه‌گذاری در استان نشده است. اسفندماه 92 بود که سفیر چین در ایران با رزم حسینی، استاندار دیدار کرد. در این دیدار استاندار کرمان گفت: «فرصت‌های سرمایه‌گذاری کرمان با چین رقمی برابر با 10 میلیارد دلار است که بررسی می‌شود.» سرمایه‌گذاران چینی تنها در هفت ماه ابتدای سال جاری بالغ‌بر 862 میلیون دلار در قالب پنج طرح در سه استان آذربایجان غربی، زنجان و خراسان رضوی سرمایه‌گذاری کرده اند. خرداد 94 هم رزم حسینی با سفیر آلمان دیدار کرد که در این دیدار هم بر همکاری اقتصادی کرمان و آلمان تأکید شد اما این همکاری تاکنون شکل نگرفته است. این در حالی است که سرمایه‌گذاران آلمانی بالغ‌بر 254 میلیون دلار در قالب پنج طرح (یک طرح مشترک با ایتالیا) در استان‌های تهران، اصفهان، قزوین و مرکزی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. مسئولان کرمانی همچنین در دو سال گذشته با سفرای هند، ویتنام، نروژ، ژاپن، ایتالیا، آفریقای جنوبی و افغانستان هم دیدار کردند که علی‌رغم تأکید بر همکاری اقتصادی، در عمل چیزی عاید کرمان نشده است. این در حالی است که سرمایه‌گذاران ایتالیایی در یک طرح مشترک با آلمانی‌ها به ارزش پنج میلیون دلار در اصفهان سرمایه‌گذاری کرده‌اند و سرمایه‌گذاران افغان هم در استان‌های یزد، خراسان رضوی، قزوین، سیستان و بلوچستان و مرکزی، هشت طرح سرمایه‌گذاری به ارزش 19 میلیون دلار دارند.

کدام کشورها در ایران سرمایه‌گذاری کردند؟
در هفت‌ماهه اول سال 95، 16 کشور آلمان، عراق، ترکیه، افغانستان، انگلستان، مالزی، هلند، اوکراین، چین، جمهوری آذربایجان، فرانسه، امارات، ایتالیا، کانادا، کویت و اتریش در 13 استان قزوین، همدان، البرز، یزد، مرکزی، گلستان، خراسان رضوی، آذربایجان غربی، زنجان، سیستان و بلوچستان، اصفهان، فارس و تهران طرح سرمایه‌گذاری دارند.
از نظر مبلغ سرمایه‌گذاری، چین با 862 میلیون دلار بیشترین سرمایه‌گذاری را داشته و کشورهای آلمان با 254 میلیون دلار و انگلستان با 209 میلیون دلار در رتبه‌های بعدی هستند. در سال 94 هم 17 کشور چین، عراق، ایرلند، فرانسه، اتریش، ژاپن، کره، امارات، آلمان، هند، ترکیه، هلند، افغانستان، ایتالیا، کانادا، بوسنی و هرزگوین و تونس در 15 استان گیلان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، مرکزی، اصفهان، قم، البرز، تهران، سمنان، فارس، آذربایجان غربی، زنجان، خوزستان، سیستان و بلوچستان و یزد طرح سرمایه‌گذاری داشتند.
احداث پارک صنعتی تا تولید جوراب
شاید به نظرتان بیاید که سرمایه‌گذاران خارجی حتماً باید برای طرح‌های بزرگ در کشور سرمایه‌گذاری کنند، اما با نگاهی به طرح‌های سرمایه‌گذاری در هفت‌ماهه اول 95 می‌بینیم که طرح‌های تقریباً کوچک هم در آن وجود دارند. یکی از بزرگ‌ترین طرح‌ها مربوط به یک شرکت چینی است. این شرکت چینی با مبلغ 700 میلیون دلار در استان آذربایجان غربی یک پارک صنعتی احداث می‌کند.
خرید کارخانجات، خطوط تولید و علائم و نام‌های شرکت بهداد شیمی توسط شرکتی آلمانی به ارزش 173 میلیون دلار در قزوین و خرید 60 درصد سهام شرکت تولید تجهیزات سنگین هپکو به ارزش 112 میلیون دلار در استان مرکزی توسط یک شرکت انگلیسی از دیگر طرح‌های بزرگ است. طرح تولید LED و LCD در البرز توسط شرکت ترکیه‌ای و طرح تولید و مونتاژ خودروهای MG در آذربایجان غربی توسط شرکت چینی در گزارش وزارت صنعت دیده می‌شود. یک شرکت ترکیه‌ای هم مجوز سرمایه‌گذاری برای تولید جوراب در استان مرکزی را خردادماه سال جاری دریافت کرده است.

آذربایجان غربی و فارس پذیرای
بیشترین سرمایه‌گذاری
در هفت‌ماهه ابتدای سال 95 بیشترین طرح سرمایه‌گذاری در استان آذربایجان غربی به ارزش دو هزار و 868 میلیارد تومان بوده است. این مبلغ برای پنج طرح سرمایه‌گذاری می‌شود. پس از آذربایجان غربی، استان قزوین با چهار طرح و 847 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در رده دوم است و استان مرکزی هم پذیرای 757 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در قالب پنج طرح است. در سال 94 هم استان فارس پذیرای چهار هزار و 273 میلیارد تومان طرح سرمایه‌گذاری در قالب یک طرح (تولید انواع سیلیکون جامد، پنل خورشیدی تک کریستالی، سلول خورشیدی فتوولتاییک و …) بود. استان سیستان و بلوچستان با سرمایه‌گذاری یک هزار و 126 میلیارد تومان در طرح احداث مجتمع کارخانجات فولادسازی در رده دوم و استان البرز با سرمایه‌گذاری 542 میلیارد تومانی در قالب پنج طرح، در رده‌های دوم و سوم ازنظر بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی مصوب در استان‌ها قرار داشتند.

سایت مرکز خدمات سرمایه‌گذاری خارجی کرمان، بالا نمی‌آید!

سرمایه‌گذاران خارجی که قصد دارند در ایران سرمایه‌گذاری کنند باید از طریق سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران اقدام کنند. بدین‌صورت که سرمایه‌گذار طرح و درخواست خود را به این سازمان ارائه می‌کند و این سازمان حداکثر 15 روز بعد، درخواست موردنظر را به هیأت سرمایه‌گذاری خارجی می‌فرستد و در آن هیأت درخواست موردنظر بررسی می‌شود و ظرف 30 روز این هیأت پیش‌نویس مجوز را برای سرمایه‌گذار می‌فرستد و درنهایت اگر مشکلی وجود نداشته باشد، وزیر اقتصاد با مجوز را صادر می‌کند. سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، در هر استان یک نمایندگی دارد که رییس آن مرکز استاندار هر استان است. کار این مرکز مشاوره به سرمایه‌گذاران، هماهنگی با سازمان مرکز، رفع مشکلات سرمایه‌گذاران پس از اخذ مجوز از طریق ایجاد هماهنگی با دستگاه‌های ذی‌ربط پس از صدور مجوز و همچنین جمع‌آوری فرصت‌های سرمایه‌گذاری و معرفی آن‌هاست. آدرس سایت مرکز خدمات سرمایه‌گذاری خارجی همه استان‌ها در سایت سازمان سرمایه‌گذاری وجود دارد. نکته جالب اما این است که سایت مرکز کرمان اصلاً بالا نمی‌آید. این در حالی است که سایت استان‌هایی همچون یزد و اصفهان طراحی جالبی دارند. مثلاً سایت مرکز اصفهان از همان ابتدا به زبان انگلیسی بالا می‌آید و یزدی‌ها شعار «یزد؛ سرزمین فرصت‌های سرمایه‌گذاری» را در ابتدای ورود به سایت نشان می‌دهند. اگرچه بالا نیامدن سایت کرمان و طراحی زیبای سایت برخی استان‌ها بیانگر عملکرد آن استان‌ها در جذب سرمایه‌گذار خارجی نیست اما نشان‌دهنده توجه هر استان به جزئیات این مقوله است.