برای نخستین بار در کشور یک کودک با استفاده از سلول‌های بنیادی بند ناف در کرمان درمان شد
معجزه خون بند ناف
یک کودک 10 ساله که به تالاسمی ماژور مبتلا بوده با استفاده از خون بند ناف خواهرش درمان شده است
پیام ما- برای نخستین بار در کشور، یک کودک با استفاده از سلول‌های بنیادی بند ناف در کرمان درمان شد.
رییس جهاد دانشگاهی استان این خبر را داده است. آن‌طور که باشگاه خبرنگاران جوان نوشته، به گفته رضا کامیاب مقدس، این کودک ده‌ساله که احمدرضا تاجیک نام دارد مبتلا به تالاسمی ماژور (فرد مبتلا دچار کم‌خونی شدیدی خواهد شد این بیماری در چند ماه اول نشانه‌های واضحی ندارد و از حدود شش‌ماهگی نشانه‌های بیماری آشکار می‌گردد. گلبول‌های قرمز این بیماران هم ازلحاظ مرفولوژی تغییر می‌کند و هم طول عمر بسیار کوتاهی خواهند داشت) بوده که با استفاده از خون بند ناف خواهرش درمان شد. این در حالی است که در حال حاضر تنها راه درمان قطعی بیماران، پیوند مغز استخوان است که شرایط خاصی ازجمله سازگاری HLA (نشانگرهایی هستند که بر روی اکثر سلول‌های بدن فرد وجود دارند. سیستم ایمنی بدن با استفاده از این نشانگر می‌تواند تشخیص دهند کدام سلول به بدن فرد تعلق دارد و کدام ندارد. مطابقت نزدیک بین نشانگرهای HLA در فرد دهنده و گیرنده موجب کاهش خطر حمله سلول‌های ایمنی فرد دهنده به شخص گیرنده و درنتیجه افزایش نتیجه پیوند خواهد شد) دارد. آمار منتشرشده نشان می‌دهد که هرساله حدود 30 هزار بیمار با بیماری‌هایی که با پیوند سلول‌های بنیادی مغز استخوان، قابل‌درمان هستند شناسایی می‌شوند و حدود 75 درصد این بیماران قادر به یافتن یک داوطلب مناسب برای اهداء مغز استخوان نیستند. از سوی دیگر جستجوی مراکز ثبت اهداکنندگان مغز استخوان زمان بسیاری به خود اختصاص می‌دهد و موجب پیشرفت بیماری می‌شود. همچنین علاوه بر هزینه‌های زیاد پیوند مغز استخوان، احتمال بازگشت بیماری هم وجود دارد. اما حالا یک پسر 10 ساله با استفاده از خون بند ناف خواهرش از تالاسمی ماژور رهایی یافته که نشان‌دهنده بااهمیت بودن استفاده از سلول‌های بنیادی بند ناف است. اگر شما هم مثل ما با خواندن چند خط بالا ذوق‌زده شدید و دوست دارید بدانید که ماجرای استفاده از خون بند ناف چیست، این مطلب را از دست ندهید.
می‌توانید خون بند ناف را اهدا کنید
طبق گفته دکتر مرتضی ضرابی، مدیرعامل بانک خون بند ناف پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی کشور، خون موجود در بند ناف یکی از منابع سلول‌های بنیادی است و اولین پیوند موفق سلول‌های بنیادی خون بند ناف در سال 1988 در فرانسه انجام شد و تاکنون حدود 30 هزار پیوند سلول‌های بنیادی خون بند ناف انجام‌شده است. وی بابیان اینکه خون بند ناف طی فرایند جمع‌آوری، فریز و درنهایت ذخیره‌سازی در بانک‌های ذخیره بند ناف ذخیره و نگهداری می‌شوند، ادامه داد: «افراد می‌توانند خون بند ناف را برای خود استفاده و یا به دیگران اهدا کنند.»
فقط یک‌بار از خون بند ناف می‌توان استفاده کرد
ضرابی با اشاره به اینکه 3 نوع بانک خون بند ناف وجود دارد که بانک ذخیره رویان از نوع بریت می‌باشد، تصریح کرد: «در بانک خون بند ناف رویان 35 هزار نمونه وجود دارد که در کوتاه‌ترین زمان نمونه لازم برای پیوند را می‌توان پیدا کرد.» آن‌طور که ایسنا نوشته، مدیرعامل بانک خون بند ناف پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی گفت: «خون بند ناف ذخیره‌سازی شده را فقط یک‌بار می‌توان استفاده کرد و تعداد بانک‌های خون در ایران محدود می‌باشد ضمن آنکه هم‌اکنون بنیاد رویان در کشور عراق مشغول به فعالیت شده و نمونه‌ها از سایر کشورها به داخل کشور انتقال داده‌شده و در کشور ذخیره‌شده و به دنبال آن هستیم که در همان کشورها کار ذخیره‌سازی را انجام دهیم.» وی افزود: «بین بانک‌های بند ناف جهان شبکه ارتباطی وجود دارد و اگر کشوری به نمونه‌ای از خون بند ناف نیاز داشته باشد می‌تواند به آن کشور با هزینه بین 35 تا 40 هزار یورو انتقال داده شود.»
درمان 80 بیماری با سلول‌های بنیادی
ضرابی با بیا اینکه 80 بیماری به‌وسیله سلول‌های بنیادی قابل‌درمان می‌باشد که در رأس بیماری‌های قابل‌درمان به‌وسیله خون بند ناف، بیماری‌های خونی می‌باشند، ابراز کرد: «بزرگ‌ترین طرح استفاده از سلول‌های بند ناف بیماری «پی. سی» است که روی بیش از 100 بیمار نمونه انجام خواهد شد و این‌یک طرح ملی و جهانی است.» مدیرعامل بانک خون بند ناف پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی گفت: «امکان ذخیره‌سازی خون بند ناف در ایران کاملاً وجود دارد و جای هیچ‌گونه نگرانی از اینکه نمونه دچار مشکل شود، نیست و امکان نگهداری نمونه‌ها تا 20 سال وجود دارد.»
سلول بنیادی چیست؟
طبق تعریفی که در سایت بانک سلول‌های بنیادی خود بند ناف آمده، سلول بنیادی، سلولی است که دارای 2 ویژگی مهم توانایی تکثیر یا خود نوزائی و تمایز یا تبدیل به انواع سلول‌های بدن می‌باشد. با توجه به انواع سلول بنیادی که می‌تواند سلول بنیادی جنینی بوده یعنی به تمام سلول‌های بدن تبدیل شود و یا سلول بنیادی بالغین که به رده خاصی از سلول‌ها همانند سلول خونی، قلبی، عصبی و غضروفی تبدیل گردد؛ این سلول‌ها تقسیم‌بندی می‌شوند. سلول‌های بنیادی در بافت‌های مختلف بدن وجود دارند و در ترمیم بافت‌های مختلف بدن به دنبال آسیب و جراحت مؤثر بوده و می‌توانند در بافت‌های آسیب‌دیده‌ای که بخش عمده سلول‌های آن‌ها از بین رفته است، جایگزین سلول‌های آسیب‌دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت کمک نمایند.
هزینه نگهداری خون بند ناف
قطعاً مهم‌ترین دغدغه هر پدر و مادری که می‌خواهند خون بند ناف فرزند تازه متولدشده‌شان را نگهدارند، هزینه آن است. این هزینه از ابتدای سال 95 در شهرهایی که دفتر نمایندگی دارند (در استان کرمان شهرهای کرمان، جیرفت و رفسنجان) بدون انجام آزمایش HLA (آزمایش HLA، آزمایش تعیین شاخص‌های ژنتیک سلول می‌باشد. در زمان انجام پیوند سلول‌های بنیادی تطابق ژنتیکی با HLA فرد دهنده و گیرنده ضروری است. همچنین درصورتی‌که به هر دلیلی آغشتگی خون مادر و نوزاد اتفاق بیفتد با آزمایش HLA این موضوع تائید می‌شود. درصورتی‌که آزمایش HLA در زمان عقد قرارداد درخواست نشود باید در زمان دیگر با نمونه‌گیری از کودک انجام شود.) یک‌میلیون و 800 هزار تومان و با انجام آزمایش HLA دو میلیون و 200 هزار تومان است. به این ارقام، 220 هزار تومان حق‌الزحمه دفتر نمایندگی را هم باید اضافه کنید. همچنین از سال دوم باید مبلغ 116 هزار و 100 تومان با احتساب نه درصد مالیات بر ارزش‌افزوده بابت هزینه شارژ سالیانه و نگهداری نمونه خون بند ناف در بانک خون بند ناف رویان بپردازید.
بیماری‌هایی که با خون بند ناف درمان شده‌اند
امروز ثابت‌شده است بیماری‌های آلزایمر، دیابت، پارکینسون، صدمات نخاعی، سکته‌های قلبی و مغزی، بیماری‌های کبدی، دیستروفی عضلانی، بیماری‌های ارثی مثل سندروم لش نیهان، هیپوپلازی غضروف، اختلالات پلاسماسل مثل مولتی پل میلوما، لوسمی پلاسماسل، نقص ارثی پلاکتی مثل ترومبوسیتوپنی مادرزادی، اختلالات سیستم ایمنی مادرزادی مثل سندروم کاستمن، نقص چسبندگی لکوسیتی، سندروم دی جرج، ناهنجاری‌های ارثی گلبول‌های قرمز مثل بتا، تالاسمی ماژور، کم‌خونی سلولی داسی شکل، بیماری‌های نقص در تولید لنفوسیت‌ها مثل لنفوم غیر هوچکین، لنفوم هوچکین، لوسمی مزمن مثل CML، لوسمی حاد مثل AML، ALL، لوسمی تمایز نیافته حاد و اختلالات سلول‌های بنیادی مثل کم‌خونی آپلاستیک، کم‌خونی فانکونی، هموگلوبینوری حمله‌ای شبانه (PNH) با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف درمان می‌شوند. البته در حال حاضر در کشورمان فقط بیماری‌هایی که منشأ خونی دارند ازجمله تالاسمی، سرطان خون و کم‌خونی‌ها با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف قابل‌درمان هستند.