زنگ ورزش
یا آچار فرانسه مدارس؟

جایگاه وارزش سلامت وتندرستی امروزه بر هیچ کس پوشیده نیست و همه به فواید و محسنات ورزش آگاهی کامل دارند. ورزش از سنین نوزادی تا بزرگسالی همواره یکی از راههای کسب شادابی و سلامتی محسوب شده و میتواند هم باعث رشد و ترقی جسمی و فکری یک جامعه شود و هم در بعد قهرمانی،منجر به پیوند ملتها و جوامع بشری دنیا گردد.
در این جا بحث ما،ورزش قهرمانی و حرفه ای نیست، بحث ما ورزش خاصی نیست، بحث ما پرداختن به باشگاههای ورزشی و لیگ های مختلف نیست بلکه بحث و هدف ما ورزش پایه ای و زیر بنایی است چرا که معتقدم همه ی افراد اگر از همان سنین پاپین به ورزش روی آورند و روز خود را با حرکات و نرمشهای معمولی ورزشی آغاز و حتی به آن عادت کنند نه تنها روزی سرشار از شادی و طراوت برای خود خواهند ساخت بلکه بهتر و کامل تر با ورزش اخت شده و در کهن سالی نیز توانایی پرداختن به ورزش و داشتن بدنی سالم را تجربه می کنند. مراکز،ارگانها و مکانهای زیادی میتوانند در این کار با ارزش و مهم سهم داشته باشند اما بی شک مهمترین بخشی که در این کار تآثیر زیادی دارد، آموزش و پرورش است .
کودکان و نوجوانان ما،بیش از 7 ساعت از شبانه روز خود را در مدرسه میگذرانند و علاوه برفراگیری علم و دانش باید با ورزش و نقش آن در زندگی خودشان نیز آشنایی پیدا کنند و این هدف بزرگ ، نقش آموزش وپرورش را بیش از پیش پررنگ تر جلوه میدهد .اگر کودکان در همان سالهای اول ورود به مدرسه با ورزش و فواید آن آشنا شوند و بدن خود را با حرکات و نرمشهای ورزشی سالم نگه دارند مسلما» در آینده نیز میتوان از او انتظار قهرمانی و افتخار آفرینی داشت.
این هدف و خواسته تا چندین سال قبل یک اصل فراموش شده بود و به طور معمول از زنگ ورزش به عنوان آچار فرانسه آن مدرسه یاد میشد بطوریکه هر گاه یکی از معلمین و دبیران به هر دلیل از نظر درس و تدریس خود عقب می ماند، سریع و بدون هرگونه فکری،کلاس و زنگ ورزش را جایگزین اهمال و کوتاهی خود میکردند،البته گاهی هم فرصتی برای ورزش میماند که در آن صورت، یکی از مسئولین مدرسه توپی را که گاهی باد هم نداشت و چندین سال از عمر آن میگذشت وبه حد انقراض رسیده و مندرس شده بود، جلوی پای 30تا 40 دانش آموز می انداخت و آن طفلکان شاداب و سرزنده و عاشق شادی و بازی به دنبال آن توپ در حیاط سیمانی مدرسه میدویدند و همزمان بر سر توپ بیچاره، لگد میزدند و میخواستند آنرا مال خود کرده و به سوی دروازه ای که معمولا» دو تا کیف و یا دو پاره آجر بود، شوتی بزنند. در این بین بارها شاهد بودیم که بر سر تصاحب توپ ،درگیریهای بچه گانه نیز پیش می آمد و کار به کتک کاری و زخمی شدن یکی میکشید ،تازه اینجای کار بود که سرو کله یکی پیدا میشد که با زدن سوت ،بچه هارا متوجه حضور خود میکرد و ابراز وجود مینمود و تنبیه و نتیجه این کار هم چیزی نبود جز گرفتن و بایگانی توپ مندرس شده و التماسها و خواهش های بی فایده و بی ثمر بچه ها و پس از آن هم دیگر هیچ و هیچ و تکرار این جریان در روزهای بعد با همین منوال.
اما چند سالی است که این قصه ی واقعی! کمتر در مدارس ما تکرار میشود. حضور مربیان و معلمان مجرب تر از قبل در مدارس بخصوص در مدارس دولتی باعث شده تا بیهوده گذشتن زنگ ورزش بچه ها کم و به حداقل برسد هر چند هنوز هم در بعضی جاهها و مدارس غیردولتی روایت بالا ادامه دارد .
اجرا شدن دست و پا شکسته ی طرح آموزش مقدماتی ورزش های ژیمناستیک در پایه دوم ،طناب زنی در پایه چهارم و دومیدانی در پایه ششم ابتدایی و رشته های بسکتبال ، والیبال و هندبال در دوره اول متوسطه به نظر میرسید استارت برنامه ای اساسی و پایه یی در ورزش آموزشگاهها زده شده باشد اما در همان سالهای اولیه و با آغاز این طرح مشخص شد که نمی توان به این چنین برنامه هایی دل بست و امیدواربه آن بود، گواه این امر، حذف آموزش رشته شنا در پایه سوم ابتدایی بود که به علت گرانی استخرها و همکاری نکردن مسئولین و صاحبان استخرهای خصوصی ،خیلی زود تعطیل شد.
در سایر رشته ها هم به اذعان خود دبیران و معلمین ورزش به دلیل نبود سالن و تجهیزات معمولی ورزشی مانند تور والیبال، حلقه بسکتبال ،توپ و غیره و حتی بیمه نبودن تمامی دانش آموزان، عملا» کارآیی زیادی نداشته و ندارد.انجام و آموزش هر کدام از این رشته ها ،مستلزم ایجاد و فراهم کردن امکانات اولیه ی ورزشی است که به واقع نمی توان مدرسه ای را یافت که خودش این امکانات را در محیط فیزیکی مدرسه خود داشته باشد و یا توان اجاره سالنهایی با این تجهیزات برایش فراهم باشد.البته نا گفته نماند رشته هایی مانند طناب زنی و حلقه زنی که جز ساده ترین و راحت ترین ورزشها محسوب میشود که امکان انجام آنها با وسایل معمولی نیز امکان پذیر است، بهتر و کامل تر انجام شده است.
ماشاالله میرزا حسینی؛معاونت تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش استان کرمان در این باره میگوید: زنگ ورزش شاید تا چند سال قبل زنگ تفریح بود ولی الان با ایجاد طرح آموزش مقدماتی رشته های ورزشی و همچنین برنامه المپیاد ورزشی درون مدرسه ای و طرح حیاط پویا، اوضاع تا حدودی بهتر شده ولی متاسفانه خیلی از مدارس بخصوص مدارس غیر دولتی به علت نبود امکانات قادر به انجام این طرح ها نیستند که در این زمینه باید از خود والدین و مسئولین و همچنین افراد خیر کمک خواست.
وی در مورد جزییات اجرای طرح المپیاد درون مدرسه ای و حیاط پویا در مدارس گفت: دومین سال متوالی است که اجرای این طرح ها در شصت در صد مدارس استان از اول آبان آغاز شده که طی آن دانش آموزان در طرح المپیاد در رشته هایی که مهارت دارند با همکلاسیها و دوستان خود به رقابت می پردازند. در طرح حیاط پویا، کف حیاط مدارس ابتدایی با شکلهایی طراحی میشود تا موجبات سرگرمی و بازیهای محلی و قدیمی مانند منچ و مارو پله را برای بچه ها فراهم میکند تا باعث ایجاد شادابی و تکاپو برای آنها گردد.
میرزا حسینی در مورد مشکلات و کمبود های حوزه تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش معتقد است که نبود مربیهای کار بلد و ماهر خصوصا» در مدارس غیر دولتی و کمبود بودجه و سالنهای غیر ورزشی کار مارا سخت تر کرده است متآسفانه در بحث بکار گیری مربی و نیروهای متخصص ورزشی فقط موضوع گزینش مطرح میشود و در مورد تخصص ،کمتر سوابق و عملکرد آنها سنجش میشود که این معضل در بکارگیری نیروهای آزاد در مدارس غیر دولتی بیشتر بچشم می آید که امیدواریم با همت دوستان و همکاران این مشکل برطرف گردد اما خوشبختانه در بخش دولتی از سال 89 بحث تخصصی آنها نیز در نظر گرفته شده بطوریکه هم اکنون از حدود 1400 معلمی که در مدارس دولتی قعالیت دارند حدود 1100 نفر آنها از کانال تخصصی ورزش نیز عبور کرده اند.
در هر حال آنچه که مشخص و معلوم است، اینکه ورزش در مدارس هنوز به جایگاه اصلی خود دست نیافته و نتوانسته پایگاه اصولی و ابتدایی برای کودکان و نوجوانان ما ایجاد نماید. هنوز خیلی کارهاست که میتوان بر اساس آن راهکاری مناسب و نقشه ای اصولی جهت دست یابی به این هدف بزرگ انجام داد و هم سلامت جسمی و هم سلامت روانی کودکانمان را که سر شار از هیجان و شوق وشور هستند، فراهم نماییم .