گفت و گوی «پیام ما» با ابراهیم رنجبر پزشک درمانگر ایدز
«آچ آی وی» مثبت‌ها را نباید طرد کنیم

دکتر«ابراهیم رنجبر»از سال 1387 در حوزه «پیشگیری و مبارزه با بیماریهای مسری» فعالیت داشته و از سال 1391 به صورت اختصاصی فقط در حوزه برنامه «کنترل اچ آی وی /ایدز» معاونت بهداشتی دانشگاه و مرکز بهداشت شهرستان کرمان فعال است و به عنوان پزشک درمانگر ایدز و مسئول مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری مرجع کرمان فعالیت دارد.
ایدز واقعیتی است که دقیق نشدن به همه ی جوانب وجزئیات آن چیزی به جز آسیب به بار نخواهد آورد زیرا ندیدن، دلیلی بر نبودن نیست.به سراغ یکی از درمانگران ایدز رفته ایم تا در گفتگویی بر دانسته هایمان در مورد بیماری ایدز بیافزاییم وهمچنین مرکز «مشاوره بیماری های رفتاری» رادر کرمان معرفی کنیم.
حوزه فعالیت مرکزمشاوره بیماری های رفتاری کرمان در چه زمینه ای است؟
مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری در واقع مرکز آموزش، پیشگیری، تشخیص، کنترل و درمان ایدز می باشد و کلیه خدماتی که در این مرکز انجام می شود، به صورت رایگان بوده و مشخصات و اطلاعات مراجعین و نتایج آزمایش آنان نیز به صورت کاملا محرمانه در این مرکز باقی می ماند.
نظری وجود دارد که انتقال ایدزدر ایران با چند موج ایجاد شده است که انتقال توسط خون آلوده اولین ،تزریق دومین وسومین هم رابطه جنسی ناایمن است وخبری منتشر شده است مبنی بر اینکه موج سوم ایدزدر ایران وکرمان فراگیر شده است. نظرشما در این رابطه چیست؟
این یک واقعیت است، الگوی انتقال و ابتلا در ایران و کرمان به این شکل است، اما هنوز نه در ایران و نه در کرمان به صورت فراگیر نمی باشد! اما آنچه که در حال حاضر در حال اتفاق افتادن است کاهش نسبت ابتلا یا انتقال از راه تزریق مشترک وافزایش ابتلا از راه جنسی است. موج سوم، همه فعالان جنسی را در بر می گیرد اما بیشتر مبتلایان را گروه سنی 25 تا 35 سال تشکیل می دهند.البته قابل ذکر است که آگاهی کامل بهداشتی از بیماریهای منتقله از راه تماسهای جنسی مثل ایدز، هپاتیت‌بی، هپاتیت سی، سوزاک، سیفیلیس، زگیل‌های تناسلی و… برای پیشگیری از ابتلا به این بیماریها در هربار تماس جنسی، می تواند احتمال ابتلا به این بیماریها از جمله ایدز را بسیارکاهش دهد.
البته شایان ذکر است که موج چهارم یعنی انتقال از مادر مبتلا به نوزاد طی بارداری، حین زایمان و دوران شیردهی است و جامعه جهانی نگران این موضوع می باشد که به راحتی با تشخیص به موقع خانم باردار و مراقبتهای ویژه مادر طی دوران بارداری و هنگام زایمان و شروع درمان پیشگیری قبل از هفته 12 بارداری برای مادر و بلافاصله پس از تولد برای نوزاد، تا حدود خیلی زیاد از ابتلا نوزاد پیشگیری می شود.
به نظرشما دلیل پنهان کاری مبتلایان به ایدز چیست؟
ترس از طرد شدن از خانواده وجامعه واز دست دادن شغل و زندگی خود و ترس از محرومیت از همه خدمات.متاسفانه بخاطر انگ و تبعیضی که نسبت به بیماری ایدز در جامعه وجود دارد، هنوز افرادی هستند که حاضر به پذیرش افراد مبتلا نیستند. از همسر و والدین گرفته تا صاحب کار و حتی مراکز ارائه دهنده خدمات درمانی.ما نمی توانیم یک فرد را به صرف ابتلا به ویروس اچ ای وی و بیماری ایدز، متهم به بدنامی، جرم و یا هر نسبت ناروای دیگر بکنیم. همه آنان بیمار هستند و باید مثل یک بیمار هم از طرف خانواده وهم محل کار و جامعه با آنان برخورد شود و به هیچ عنوان نباید آنان را طرد کرد. آنان مانند سایر افراد جامعه حق زندگی و دریافت خدمات را دارند. راه انتقال ویروس اچ آی وی مشخص و پیشگیری از ابتلا به آن هم در خانواده و هم در جامعه بسیار ساده است.
اگر ما ارتباط جنسی سالم و ایمن داشته باشیم، از هرگونه تزریق مشترک پرهیز کنیم، وسایل نوک تیز و برنده مشترک استفاده نکنیم و از پاشیده شدن خون و ترشحات بدن بیمار به داخل چشم و گوش و دهان و بینی خود و یا زخم باز بدن خود جلوگیری کنیم نباید نگران ابتلا ویروس «اچ ای وی» باشیم.
این ویروس به هیچ عنوان بخاطر هم خانه بودن، همسفره بودن، همکار بودن، و همکلاس بودن و کنار هم زندگی کردن به دیگران انتقال پیدا نمی کند. افراد «اچ آی وی مثبت» از خانواده و دوستان ما هستند، آنان را نباید طرد کنیم!
آیا کسی که به ایدزمبتلا است میتواند ازخدماتی که دامنه ی خطر بالایی دارند مثل دندانپزشکی بهره ببرد؟
بله. افراد مبتلا به ایدز هیچگونه محدویت یا ممنوعیتی برای دریافت خدمات پزشکی و دندانپزشکی ندارند. همکاران ما نباید به خاطر ترس از ابتلا خودشون یا سایر مراجعین، آنان را از خدمات محروم کنند. اگرهمه دست اندرکاران ارائه خدمات بهداشتی و درمانی- دولتی و خصوصی در هنگام ارائه خدمات به افرادی که به مطب، بیمارستان و یا مرکز بهداشتی درمانی آنان مراجعه می کنند و یا افرادی که با وسایل بیماران سر و کار دارند، استانداردهایی را که آموزش دیده اند رعایت کنند، هیچ نیازی به ترس و واهمه نخواهد بود.
در ضمن مثبت بودن یا منفی بودن افراد از نظر« اچ آی وی» از ظاهر افراد مشخص نمی شود که ما بخواهیم تفکیک کنیم و هرکسی که به ما مراجعه میکند ممکن است به هر عفونتی ازجمله «اچ آی وی»، «هپاتیت بی»، و یا «هپاتیت سی» مبتلا باشد!
اگر ما افراد اچ آی وی مثبت را از محل کار خود طرد نمایم و آنان را نپذیریم، نه تنها موارد ابتلا و شیوع بیماری ایدز را در جامعه کاهش نمی دهیم بلکه با تاثیر منفی رفتار ما بر روح و روان آنها و درنتیجه عدم مراجعه آنان به مرکز مراقبت و یا خروج آنها از چرخه مراقبت و درمان ایدز و رها شدن آنان در جامعه، باعث افزایش شیوع این بیماری خواهیم شد.
دانشگاه علوم پزشکی کرمان پیشنهاد شهر کرمان را برای شهر دوستدار پیشگیری ایدزداده است در این رابطه برایمان توضیح دهید
«کرمان شهر دوستدار پیشگیری از ایدز» یک برنامه جامع و گسترده مراقبت ایدز می باشد که نه تنها مجموعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمان را درگیر می کند بلکه تمام احاد جامعه شهری کرمان را در بر می گیرد و این، تلاش همگانی مردم و مسئولین را می طلبد،
هدف این برنامه افزایش شناسایی موارد مثبت اچ آی وی/ایدز در شهر کرمان و افزایش موارد تحت درمان افراد مبتلا و تقویت پای بندی به درمان آنان با هدف کلی تر کاهش موارد جدید و در نتیجه کنترل و کاهش شیوع بیماری ایدز در شهر کرمان است.
در طول فعاالیت خود در این حوزه بیشترین مشکل وآسیبی که مبتلایان درگیر آن هستند چیست؟
وجود انگ و تبعیض و در نتیجه طرد شدن و نداشتن حامی بخصوص حامی درمان. نداشتن سرپناه، درآمد و این که بضاعت مالی برای تغذیه مناسب و دریافت خدمات درمانی خارج از توان و تعهد مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری و دانشگاه علوم پزشکی را ندارند.
پیشنهادشما در زمینه کمک به مبتلایان و حفاظت ازجامعه در مقابل این بیماری چیست؟
افزایش اطلاع رسانی و ارتقا سطح آگاهی مردم در مورد این بیماری و راههای انتقال و همچنین راههای پیشگیری از ابتلا به آن افزایش آگاهی مردم از وجود یک مرکز تشخیص و مراقبت اچ آی وی ایدز رایگان و محرمانه در شهر کرمان به نام مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری به منظور تشخیص عفونت در مراحل اولیه و جلوگیری از ورود به مرحله پیشرفته ایدز و افزایش طول عمر مبتلایان با درمان به موقع، افزایش آگاهی مردم ازاین موضوع که در صورت مواجهه با یک رفتار پرخطر مثل ورود سرسوزنهای آلوده به بدن یا هرگونه تزریق مشترک، ارتباط جنسی غیر ایمن ، استفاده از وسایل نوک تیز و برنده مشترک، پاشیده شدن خون و ترشحات بدن بیمار به داخل چشم و گوش و دهان و بینی خود و یا زخم باز بدن، 72 ساعت فرصت دارند جهت جلوگیری از ابتلا به ویروس اچ آی وی ودریافت داروی پیشگیری به مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری واقع در خیابان احمدی غربی روبرو کوچه 25 مراجعه فرمایند.

دکتر«ابراهیم رنجبر»از سال 1387 در حوزه «پیشگیری و مبارزه با بیماریهای مسری» فعالیت داشته و از سال 1391 به صورت اختصاصی فقط در حوزه برنامه «کنترل اچ آی وی /ایدز» معاونت بهداشتی دانشگاه و مرکز بهداشت شهرستان کرمان فعال است و به عنوان پزشک درمانگر ایدز و مسئول مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری مرجع کرمان فعالیت دارد.
ایدز واقعیتی است که دقیق نشدن به همه ی جوانب وجزئیات آن چیزی به جز آسیب به بار نخواهد آورد زیرا ندیدن، دلیلی بر نبودن نیست.به سراغ یکی از درمانگران ایدز رفته ایم تا در گفتگویی بر دانسته هایمان در مورد بیماری ایدز بیافزاییم وهمچنین مرکز «مشاوره بیماری های رفتاری» رادر کرمان معرفی کنیم.
حوزه فعالیت مرکزمشاوره بیماری های رفتاری کرمان در چه زمینه ای است؟
مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری در واقع مرکز آموزش، پیشگیری، تشخیص، کنترل و درمان ایدز می باشد و کلیه خدماتی که در این مرکز انجام می شود، به صورت رایگان بوده و مشخصات و اطلاعات مراجعین و نتایج آزمایش آنان نیز به صورت کاملا محرمانه در این مرکز باقی می ماند.
نظری وجود دارد که انتقال ایدزدر ایران با چند موج ایجاد شده است که انتقال توسط خون آلوده اولین ،تزریق دومین وسومین هم رابطه جنسی ناایمن است وخبری منتشر شده است مبنی بر اینکه موج سوم ایدزدر ایران وکرمان فراگیر شده است. نظرشما در این رابطه چیست؟
این یک واقعیت است، الگوی انتقال و ابتلا در ایران و کرمان به این شکل است، اما هنوز نه در ایران و نه در کرمان به صورت فراگیر نمی باشد! اما آنچه که در حال حاضر در حال اتفاق افتادن است کاهش نسبت ابتلا یا انتقال از راه تزریق مشترک وافزایش ابتلا از راه جنسی است. موج سوم، همه فعالان جنسی را در بر می گیرد اما بیشتر مبتلایان را گروه سنی 25 تا 35 سال تشکیل می دهند.البته قابل ذکر است که آگاهی کامل بهداشتی از بیماریهای منتقله از راه تماسهای جنسی مثل ایدز، هپاتیت‌بی، هپاتیت سی، سوزاک، سیفیلیس، زگیل‌های تناسلی و… برای پیشگیری از ابتلا به این بیماریها در هربار تماس جنسی، می تواند احتمال ابتلا به این بیماریها از جمله ایدز را بسیارکاهش دهد.
البته شایان ذکر است که موج چهارم یعنی انتقال از مادر مبتلا به نوزاد طی بارداری، حین زایمان و دوران شیردهی است و جامعه جهانی نگران این موضوع می باشد که به راحتی با تشخیص به موقع خانم باردار و مراقبتهای ویژه مادر طی دوران بارداری و هنگام زایمان و شروع درمان پیشگیری قبل از هفته 12 بارداری برای مادر و بلافاصله پس از تولد برای نوزاد، تا حدود خیلی زیاد از ابتلا نوزاد پیشگیری می شود.
به نظرشما دلیل پنهان کاری مبتلایان به ایدز چیست؟
ترس از طرد شدن از خانواده وجامعه واز دست دادن شغل و زندگی خود و ترس از محرومیت از همه خدمات.متاسفانه بخاطر انگ و تبعیضی که نسبت به بیماری ایدز در جامعه وجود دارد، هنوز افرادی هستند که حاضر به پذیرش افراد مبتلا نیستند. از همسر و والدین گرفته تا صاحب کار و حتی مراکز ارائه دهنده خدمات درمانی.ما نمی توانیم یک فرد را به صرف ابتلا به ویروس اچ ای وی و بیماری ایدز، متهم به بدنامی، جرم و یا هر نسبت ناروای دیگر بکنیم. همه آنان بیمار هستند و باید مثل یک بیمار هم از طرف خانواده وهم محل کار و جامعه با آنان برخورد شود و به هیچ عنوان نباید آنان را طرد کرد. آنان مانند سایر افراد جامعه حق زندگی و دریافت خدمات را دارند. راه انتقال ویروس اچ آی وی مشخص و پیشگیری از ابتلا به آن هم در خانواده و هم در جامعه بسیار ساده است.
اگر ما ارتباط جنسی سالم و ایمن داشته باشیم، از هرگونه تزریق مشترک پرهیز کنیم، وسایل نوک تیز و برنده مشترک استفاده نکنیم و از پاشیده شدن خون و ترشحات بدن بیمار به داخل چشم و گوش و دهان و بینی خود و یا زخم باز بدن خود جلوگیری کنیم نباید نگران ابتلا ویروس «اچ ای وی» باشیم.
این ویروس به هیچ عنوان بخاطر هم خانه بودن، همسفره بودن، همکار بودن، و همکلاس بودن و کنار هم زندگی کردن به دیگران انتقال پیدا نمی کند. افراد «اچ آی وی مثبت» از خانواده و دوستان ما هستند، آنان را نباید طرد کنیم!
آیا کسی که به ایدزمبتلا است میتواند ازخدماتی که دامنه ی خطر بالایی دارند مثل دندانپزشکی بهره ببرد؟
بله. افراد مبتلا به ایدز هیچگونه محدویت یا ممنوعیتی برای دریافت خدمات پزشکی و دندانپزشکی ندارند. همکاران ما نباید به خاطر ترس از ابتلا خودشون یا سایر مراجعین، آنان را از خدمات محروم کنند. اگرهمه دست اندرکاران ارائه خدمات بهداشتی و درمانی- دولتی و خصوصی در هنگام ارائه خدمات به افرادی که به مطب، بیمارستان و یا مرکز بهداشتی درمانی آنان مراجعه می کنند و یا افرادی که با وسایل بیماران سر و کار دارند، استانداردهایی را که آموزش دیده اند رعایت کنند، هیچ نیازی به ترس و واهمه نخواهد بود.
در ضمن مثبت بودن یا منفی بودن افراد از نظر« اچ آی وی» از ظاهر افراد مشخص نمی شود که ما بخواهیم تفکیک کنیم و هرکسی که به ما مراجعه میکند ممکن است به هر عفونتی ازجمله «اچ آی وی»، «هپاتیت بی»، و یا «هپاتیت سی» مبتلا باشد!
اگر ما افراد اچ آی وی مثبت را از محل کار خود طرد نمایم و آنان را نپذیریم، نه تنها موارد ابتلا و شیوع بیماری ایدز را در جامعه کاهش نمی دهیم بلکه با تاثیر منفی رفتار ما بر روح و روان آنها و درنتیجه عدم مراجعه آنان به مرکز مراقبت و یا خروج آنها از چرخه مراقبت و درمان ایدز و رها شدن آنان در جامعه، باعث افزایش شیوع این بیماری خواهیم شد.
دانشگاه علوم پزشکی کرمان پیشنهاد شهر کرمان را برای شهر دوستدار پیشگیری ایدزداده است در این رابطه برایمان توضیح دهید
«کرمان شهر دوستدار پیشگیری از ایدز» یک برنامه جامع و گسترده مراقبت ایدز می باشد که نه تنها مجموعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمان را درگیر می کند بلکه تمام احاد جامعه شهری کرمان را در بر می گیرد و این، تلاش همگانی مردم و مسئولین را می طلبد،
هدف این برنامه افزایش شناسایی موارد مثبت اچ آی وی/ایدز در شهر کرمان و افزایش موارد تحت درمان افراد مبتلا و تقویت پای بندی به درمان آنان با هدف کلی تر کاهش موارد جدید و در نتیجه کنترل و کاهش شیوع بیماری ایدز در شهر کرمان است.
در طول فعاالیت خود در این حوزه بیشترین مشکل وآسیبی که مبتلایان درگیر آن هستند چیست؟
وجود انگ و تبعیض و در نتیجه طرد شدن و نداشتن حامی بخصوص حامی درمان. نداشتن سرپناه، درآمد و این که بضاعت مالی برای تغذیه مناسب و دریافت خدمات درمانی خارج از توان و تعهد مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری و دانشگاه علوم پزشکی را ندارند.
پیشنهادشما در زمینه کمک به مبتلایان و حفاظت ازجامعه در مقابل این بیماری چیست؟
افزایش اطلاع رسانی و ارتقا سطح آگاهی مردم در مورد این بیماری و راههای انتقال و همچنین راههای پیشگیری از ابتلا به آن افزایش آگاهی مردم از وجود یک مرکز تشخیص و مراقبت اچ آی وی ایدز رایگان و محرمانه در شهر کرمان به نام مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری به منظور تشخیص عفونت در مراحل اولیه و جلوگیری از ورود به مرحله پیشرفته ایدز و افزایش طول عمر مبتلایان با درمان به موقع، افزایش آگاهی مردم ازاین موضوع که در صورت مواجهه با یک رفتار پرخطر مثل ورود سرسوزنهای آلوده به بدن یا هرگونه تزریق مشترک، ارتباط جنسی غیر ایمن ، استفاده از وسایل نوک تیز و برنده مشترک، پاشیده شدن خون و ترشحات بدن بیمار به داخل چشم و گوش و دهان و بینی خود و یا زخم باز بدن، 72 ساعت فرصت دارند جهت جلوگیری از ابتلا به ویروس اچ آی وی ودریافت داروی پیشگیری به مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری واقع در خیابان احمدی غربی روبرو کوچه 25 مراجعه فرمایند.