گفت‌و گوی اختصاصی با اعظم‌السادات جهادی اولین مدرس خلاقیت به کودکان در کرمان
فرزندان را ابزار فخر فروشی خود نکنید
به دلیل اینکه روز گذشته به مساله‌ی تلویزیون و وقت گذرانی بچه‌ها و جوانان در کنار این جعبه‌ی جادویی پرداختیم، تصمیم گرفتیم امروز به معرفی یکی از کارهایی بپردازیم که والدین می‌توانند به جای دودستی تقدیم کردن بچه‌ها به تلویزیون ایشان را با هنر سرگرم کنند و درهای بزرگ دنیای هنر را به روی جگرگوشه‌های خود بازکنند( به جای اینکه با برنامه‌های کم کیفیت چشمه‌ی خلاقیت کودک را بخشکانند) در نتیجه با اولین بانویی که کلاس‌های خلاقیت را برای کودکان دائر کرد چند دقیقه‌ای هم کلام شدیم.
“اعظم السادات جهادی” متولد کرمان و فارغ‌التحصیل کاردانی گرافیک و کارشناسی نقاشی از دانشگاه باهنر کرمان است وی نقاشی را ا زهمان اوائل کودکی آغاز کرده و به طور تخصصی بر روی آموزش هنرهای تجسمی، خلاقیت و برگزاری کلاس‌های خلاقیت در زمینه‌ی نقاشی و هنرهای تجسمی در کرمان فعالیت کرده است. وی بنیان‌گذار برگزاری کلاس‌های خلاقیت و نقاشی برای کودکان است و اولین شخصی‌است که در کرمان به طور تخصصی تمام تمرکز و زمان خود را برای کودکان و نوجوانان هزینه کرده‌است تا کودکان ۵ تا ۱۳ سال به طور جداگانه و در فضای مخصوص ایشان نقاشی، طراحی و آزاد فکر کردن را بیاموزند و خودشان را با بزرگسالان مقایسه نکنند و به طور کلی موقعیتی فراهم باشد که تمام خلاقیت کودک شکوفا بشود و ذهن‌وی آلوده‌ی اندیشه‌های سنتی که مدت‌هاست دست‌و پاگیر هنرمندان و کودکان علاقمند به هنر شده، نشود و تقریبا از ۱۲ سال پیش تا به امروز مشغول تربیت نسلی از نقاشان و هنرمندان بسیار خلاق در استان‌ کرمان بوده و از نمونه‌های موفق کلاس‌های خلاقیت وی می‌توان به این کودکان اشاره کرد:
کاوه غیبی برنده لوح زرین مسابقات بین‌المللی نقاشی کودکان جهان اسلام، سحر زارعی و پرنیان صاحب الزمانی در مسابقات بین‌المللی نقاشی کودکان در ژاپن هر کدام یک‌بار برنده‌ی مدال برنز شدند.
امیر خسرو عرب پور در مساباقت بین‌المللی نقاشی در اسلوونی یکی از جوایز برتر را به خود اختصاص داد.
هانیه صدرایی در مسابقه‌ی بین‌المللی نقاشی “من و اسباب‌بازی‌هایم” که از طرف کانون پرورش فرهنگی کودکان برگزار شد مقام نخست را از آن کرد و تعداد زیادی از هنرجویان کودک و نوجوان وی در مسابقات استانی و جشنواره‌های کشوری مقام‌هایی را کسب کردند که همه‌ی این‌ها مهر اثباتی است بر این مدعا که این متد آموزشی روشی است به غایت مفید و پرثمر
البته وی می‌گوید که : من هیچ وقت اصرار نکردم که بچه‌ها در مسابقات و جشنواره‌ها شرکت کنند و یا باید حتما برنده بشوند، من همیشه گفته‌ام که مهم این است که در این‌گونه مراسم شرکت کنند و اگر برنده شوند این معنی را ندارد که ایشان از همه برتر بوده‌اند و یا اگر هم برنده نشوند این پیام را در خود ندارد که کار شما بد بوده است صرفا بخش مهم این جشنواره‌ها این است که بتوانیم به جهان نشان بدهیم که بچه‌های ما این شجاعت و اعتماد به نفس را دارند که به عنوان نماینده‌ی استان ما در این مسابقات شرکت کنند و بتوانند خودشان را در کنار دیگر کودکان جهان محک بزنند و در عین حال ببینند که بچه‌های دیگر نقاط جهان هم تفاوت آنچنانی با ایشان ندارند و همه‌ی بچه‌ها می‌توانند که آثار خوبی را خلق کنند و جغرافیا هیچ ربطی به خلاقیت بچه‌ها ندارد.
اولین جمله‌ای که به بچه‌ها می‌گویید چیست؟
اینجا هیچ فرقی با خانه‌ی شما ندارد فکر کنید که توی اتاق خودتان نشسته‌اید و می‌خواهید نقاشی کنید اینجا شما نمره‌ای نمی‌گیرید و با کسی هم مقایسه نمی‌شوید، هرچیزی که دوست‌دارید را می‌توانید بکشید و سعی می‌کنم که به آنها یاد بدهم نقاشی را به خاطر خود نقاشی انجام بدهند. بچه‌ها بسیار صادق هستند و وقتی که خوب مطالعه می‌کنید در می‌یابید که اکثر آثار مهم نقاشی جهان تحت تاثیر نقاشی کودک بوده‌اند مثل آثار “پابلو پیکاسو”،”خوان میرو” و…
آموزش هنر در کرمان به دو صورت است که معمولا چیزی را پای تخته می‌کشند و یا مدلی را دربرابر کودک می‌گذارند و همه باید از روی آن بکشند که خوب بچه‌ها از هر لحاظ با یکدیگر متفاوت هستند از سن گرفته تا علایق و خانواده، پس نباید توقع داشت که همه با هم یک نگاه و زاویه‌ی دید را به موضوعی داشته باشند، بنابراین مدرس نقاشی و خلاقیت باید در کنار تدریس روانشناسی کودک را هم بداند، حتی دوقلوهای یکسانی که در کلاس من بودند وقتی که به کارهای ایشان نگاه می‌کردی تازه درمی‌یافتی که چقدر با هم متفاوت هستند و کارکردن با بچه‌ها به شدت سخت‌تر و پیچیده‌تر از کار‌کردن با بزرگ‌سالان است.
بیشترین تلاش من همیشه این بوده که بچه‌ها یاد بدهم که از کنار هر چیزی به راحتی عبور نکنند آنها باید بتوانند با هرچیزی که مواجه می‌شوند قبل از هرچیز آن‌را خوب ببینند و خوب درک کنند و تازه کار ایشان شروع می‌شود چرا که باید آن‌را به یاد بسپارند و بتوانند نقاشی آن را بکشند و یا هجمی از روی آن چیز بسازند و این قضیه محدودیتی هم ندارد می‌توانند یک گل را در نظر بگیرند و یا تکه‌ای ابر را.
آیا تا بحال مشکلی با والدین داشته‌اید؟
بدترین اتفاقی که اینجا می‌افتد این است که بچه‌ها را به کلاس می‌آورند و به محض تمام شدن تابستان آنها را از کلاس جدا می‌کنند، نقاشی یک تفریح نیست و بچه‌ها به آن به شکل یک تفریح و صرفا بهانه‌ای برای پر کردن وقت نگاه نمی‌کنند گاهی خود والدین معترف هستند که بچه‌ی ما با شوق و ذوق زیادی به این کلاس می‌آید، خوب این جدا کردن بچه از کلاس یعنی ۹ ماه کودک را از کلاس خودش و از دیگر هم‌کلاسی‌هایش عقب می‌اندازیم. هنر مساله‌ای جنبی نیست بلکه باید در مرکز اولویت‌های آموزشی قرار داشته باشد.
من احساس می‌کنم که والدین نیاز دارند که در زمینه‌ی هنر مطالعه کنند متاسفانه‌ برخی از والدین قواعدی را در ذهن خود ساخته‌اند و حاضر نیستند حداقل درباره‌ی این مسائل مطالعه‌ کنند، و مثلا بعد از یک‌ماه از بچه‌ی ۶ساله توقع دارند که نقاشی با رنگ و روغن را آغاز کند و از این بدتر اینکه فکر می‌کنند تکنیک ارزش اثر را بالا می‌برد و مثلا اگر کودکی با ماژیک نقاشی بکشد و از آن لذت ببرد برای ایشان کافی نیست و توقع دارند هرچه زودتر رنگ و روغن آغاز شود و یا موضوع را می‌خواهند به کودک تحمیل کنند و اصرار می‌کنند که نقاشی از طبیعت بکشد (درحالی که ذهن بچه اصلا آماده‌ی چنین کاری نیست) اما آنها می‌خواهند بچه را تبدیل به وسیله‌ی خودنمایی خود بکنند، درنتیجه تمام تلاش‌ خود را می‌کنند تا کودک را وادار کنند که نقاشی از طبیعت و یا چهره‌ای بکشد و آن را قاب بگیرند و به مهمانان خود بگویند که بچه‌ی ما این کار را کشیده‌است و به این وسیله کودک را تبدیل وسیله‌ای برای فخر فروشی خود بکنند و در نتیجه آرام آرام کودک را دلسرد می‌کنند و از هنر زده می‌شود چرا که تصور اشتباه آنان از هنر خلاقیت و استعداد کودک را به قهقرا می‌برد و من بارها دیده‌ام که کودکی ناراحت است و می‌گوید من این نقاشی‌ام را با ذوق فراوان به مادرم نشان داده‌ام اما وی گفته این چیز‌ها چه فایده دارد؟ چیزی را بکش که بتوانیم به دیوار آویزان کنیم.
سیستم آموزشی به اندازه‌ی کافی روی هنر متمرکز شده‌است؟
خیر به هیچ وجه معمولا روش بسیار مشکل دارد(روی تخته سیاه چیزی را می‌کشند و بچه‌ها را وادار می‌کنند آن را کپی کنند) و بچه‌ها تبدیل می‌شوند به عده‌ای انسان به دور از خلاقیت که همیشه‌منتظر هستند تا کسی مدلی و یا نمونه‌ای در مقابل ایشان بگذارد تا ایشان هم بتوانند از روی آن اثر نقاشی بکشند. سالانه تعداد زیادی از دانشجویان رشته‌ی نقاشی گرافیک و شاخه‌های مختلف هنر فارغ‌التحصیل می‌شوند آیا بهتر نیست که آموزش و پرورش از بین این افراد عده‌ای را گلچین کند تا آموزش هنر توسط افراد حرفه‌ای و علاقمند انجام بشود؟
و درعین حال هنر کمک بزرگی به معلمان می‌کند برای مثال ایشان می‌توانند با استفاده از نقاشی مسائل پیچیده‌ی درسی را به گونه‌ای به بچه‌ها بیاموزند که هیچ وقت هم فراموش‌شان نکنند.
متاسفانه مدارس می‌توانند در کم‌ترین زمان ممکن تمام آنچه که ما رشته‌ایم، پنبه کنند و مثلا می‌بینیم که پنج کودک همزمان مشغول کشیدن خرسی هستند کاملا شبیه به هم و وقتی که می‌پرسم چرا این را می‌کشید؟ می‌گویند معلم ما این را به ما یاد داده.
مدارس همانگونه که آزمایشگاه و یا کارگاه دارند باید کارگاه نقاشی و هنر هم داشته باشند و بچه‌ها باید بتوانند آزادانه خلاقیت خود را شکوفا کنند. بدبختانه خلاقیت و سلیقه هم باید پرورش پیدا کند و وقتی که کودک کتب کم کیفیت دکه‌ای را مطالعه کند و نقاشی‌های کلیشه‌ای این کتاب‌ها را نگاه کند و فیلم‌های ضعیف را نگاه کند نمی‌توان توقع داشت که خلاقیتی بزرگ انجام بدهد و یا حتی سلیقه‌ی خاصی داشته باشد.