گزارش «پیام ما» از روش های پیشگیری از ایدز
روبان قرمز مرز نمی‌شناسد
روی مبل نشست و برای چندمین بار برگه ی آزمایش را نگاه کرد. با خود گفت دوباره باید آزمایش بدهم ؛حتما اشتباه شده است. دوبار، آزمایش را تکرار کرده بود. پس فردا نوبت عمل داشت و ایدز یکی از آزمایش های پیش از عمل بود، که می توانست زندگی او را تغییر دهد. وقتی از آزمایشگاه زنگ زدند که باید آزمایش تکرار شود به هر چیزی فکر کرد غیر از این که به ایدز مبتلا شده باشد.
اخبار رسیده نشان می دهد که تعداد مبتلایان به ایدز در ایران رو به افزایش است. این زنگ خطری است که همیشه به گوش می رسد، ولی اکنون واضح تر شنیده می شود.
۶۷ درصد انتقال ایدز طریق اعتیاد تزریقی
پروین افسر کازرونی، رییس اداره ی کنترل ایدز و بیماری های آمیزشی وزارت بهداشت در مورد آمار مبتلایان به ایدز به ایسنا گفت : «از سال ۶۷ تا اول مهرماه ۹۴، ۳۰ هزار و ۱۸۳ مورد شناسایی شده که ۶۷ درصد انتقال از طریق اعتیاد تزریقی و ۱۸ درصد از طریق جنسی صورت گرفته است. از میان کل مبتلایان به ایدز در سال ۹۳ نیز،۴۱ درصد از طریق اعتیاد تزریقی و ۳۶درصد از طریق روابط جنسی دچار شده اند. همچنین ۱۵ درصد از کل آمار افراد مبتلا به ایدز از سال ۶۷ تا ۹۴ را زنان و ۸۵ درصد را مردان تشکیل داده اند.»
درمان و مراقبت خطر انتقال چندین برابر
کاهش پیدا می کند
با وجود اطلاع رسانی ای که در رابطه با ایدز شده؛ آمار نشان می دهد تعداد مبتلایان به آن در ایران رو به افزایش است. ابراهیم رنجبر پزشک درمانگر ایدز و مسوول مرکز مشاوره ی بیماری های رفتاری شهرستان کرمان به «پیام ما» دراین رابطه گفت : «انگ و تبعیضی که در ارتباط با این بیماری وجود دارد، مانع از مراجعه ی افراد مشکوک، که رفتارهای پر خطر داشته اند برای شناسایی، مراقبت و درمان شده است . این افراد در جامعه حضور دارند و می توانند این بیماری را به دیگران انتقال دهند. عدم آگاهی کامل جامعه نسبت به راههای پیشگیری، انتقال و پیشگیری پس از تماس در صورت مراجعه طی۷۲ ساعت و وجود درمان نگهدارنده مادام العمر،باعث شده که این بیماری به سرعت رشد کند. این در صورتی ست که اگر این افراد تحت درمان و مراقبت قرار گیرند خطر انتقال چندین برابر کاهش پیدا می کند.»
رنجبر مسوول مرکز مشاوره بیماری های رفتاری کرمان ،اهداف کلی سازمان کنترل ایدز را درمان و مراقبت می داند که به سه قسمت تقسیم می شود: «الف.شناسایی حداقل۹۰ درصد موارد مثبت موجود در جامعه ب.اتصال حداقل۹۰ درصد موارد شناسایی شده به مرکز مشاوره بیماری های رفتار(مرکز مراقبت و درمان ایدز) ج.پایبندی به درمان حداقل۹۰ درصد افرادی که درمان برای آن ها شروع شده است.»
مراقبت از زنان آسیب پذیر
کازرونی رییس اداره ی کنترل ایدز در رابطه با مراقبت از زنان آسیب پذیر اظهار کرد: «یکی از اقدامات کلیدی سازمان کنترل، گسترش برنامه ی مراقبت از زنان آسیب پذیر به صورت آموزش، مشاوره و توانمندسازی است. این برنامه با همکاری معاونت امور زنان ریاست جمهوری در دست اجراست. در این برنامه ی استراتژیک وزارتخانه ها و سازمان های مختلفی همراهی می کنند. در مراکز سلامت جامع، تمام زنان باردار در زمینه ی ایدز آموزش می بینند و مورد ارزیابی قرار می گیرند و در صورت ابتلا، تشخیص و درمان دارویی آن ها آغازمی شود. با این اقدام، می توان انتقال ویروس را از ۳۰ تا ۴۰ درصد به کمتر از دو درصد کاهش داد.وی با بیان این که بحث پیشگیری و کنترل اچ آی وی (ایدز) نه به عنوان یک بیماری، بلکه به عنوان معضلی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی مطرح است، پیشگیری و کنترل آن را نیازمند همکاری سایر سازمان ها و بخش های مختلف جامعه عنوان کرد.»
بزرگترین ظلم
اکرم مادر دو کودک به سن ۸ و ۱۲ ساله است و خودش ۴۵ سال سن دارد.همسر او مبتلا به ایدز بوده و فوت کرده است. او به پیام ما گفت :«شوهرم معتاد بود؛ البته من تا سال آخر نمی دانستم که تزریق می کند. هیچ وقت خانه نبود. اکنون به همراه دو فرزندم پیش مادرم زندگی می کنم .هیچ خیری از شوهرم به ما نرسید،هر وقت هم که می آمد، دعوا راه می انداخت و می رفت .من خودم کار می کردم و خرج بچه هایم را در می آوردم . وقتی مُرد، خیلی مریض بود. ظاهرا آنفولانزا گرفته بود؛ اما کلیه هایش هم درگیر شده بودند.قبلا خودش به من گفته بود که ایدز گرفته است .می ترسیدم که ما راهم مبتلا کرده باشد .بعد از مرگش هر دو فرزندم را به آزمایشگاه بردم؛ خدا رو شکر سالم بودند. جرات این را نداشتم که خودم هم آزمایش بدهم.تا وقتی که جواب آزمایشم آمد، داشتم دیوانه می شدم .نمی دانم اگرمبتلا بودم ،بچه هایم چه می شدند.آن موقع کاملا حس آن زن های بیگناهی که ناخواسته مبتلا شده بودند را درک می کردم.این بزرگترین ظلم است که به گناه نکرده، تنبیه می شوند.هر روز خدا را شکر می کنم که این مصیبت را از سر گذراندم .
جلوگیری از انتقال ایدز به جنین
رنجبر پزشک درمانگر ایدز در مورد امکان کنترل انتقال ایدز از مادر باردار به جنین به «پیام ما» می گوید: «اگر مادر باردار اچ آ ى وی مثبت، در طی بارداری هیچ گونه مراقبت و درمانی برای اچ آ وی نگیرد، حدود۴۰ درصد احتمال ابتلای جنین وجود دارد.درصورت تشخیص بیماری قبل از هفته ی دوازدهم بارداری و مراقبت کامل و دریافت دارو، این احتمال حدود ۱ درصد خواهد بود.ما از سال ۸۹ تا امروز ۹ مورد نوزاد متولد از مادر باردار اچ آی وی مثبت داشته ایم، که هم مادر و هم نوزاد مراقبت کامل دریافت کرده اند و همه ی نوزادان منفی(سالم ) بودند.» او در ادامه گفت: «هر چه درمان دقیق تر و کامل تر باشد، یعنی مصرف روزانه و دقیق داروها طبق دستور پزشک باشد باعث کاهش ویروس در بدن بیماران شده و درصورت تماس این افراد با افراد سالم خطر انتقال کم می شود.»
بسته های آموزشی در مدارس
یکی ازجامعه های هدف برای آموزش در رابطه با کنترل و پیشگیری ایدز، کودکان و نوجوانان هستند.کازرونی رییس اداره ی کنترل ایدز ایران در این رابطه معتقد است: «جلب مشارکت بخش های مختلف، تاکید بر برنامه های پیشگیری و کنترل ایدز در گروه نوجوانان و جوانان به صورت آموزش در مدارس و خارج از مدارس در قالب بسته های آموزشی، که با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش شروع شده از نمونه کارهایی هستند که در دست اقدام است.» وی در ادامه ضمن اشاره به تدوین برنامه ی پیشگیری و کنترل ایدز در قالب چهارمین برنامه استراتژیک از سال۹۴ تا ۹۸ گفت: «این برنامه، پنج هدف نهایی برای رسیدن به کاهش شیوع ابتلا در گروه های مختلف دارد. قرار است شیوع ابتلا در جمعیت عمومی به کمتر از ۱۵درصد ، در سوء مصرف کنندگان تزریقی به کمتر از ۱۳ درصد و در مورد در معرض خطر انتقال جنسی به کمتر از پنج درصد برسد، همچنین بروز عفونت نیز به میزان ۲۰ درصد کاهش پیدا کند.»
این واقعیتی تلخ است که ایدز یک بیماری مسری است؛ اما باید مد نظر داشت که راه های سرایت آن محدود و قابل کنترل اند و آگاهی کامل از آن مورد نیازجامعه است.تا علاوه بر مراقبت، ترس بی مورد هم از بین برود.
نکته ی دیگر که لازم است مورد تامل قرار گیرد، نحوه‌ی برخورد با مبتلایان است. تا وقتی هنوز فرصت است کسی بیماری اش را پنهان نکند و برای درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری اقدام کند. نگاه ها را باید عوض کرد تا دنیا جای بهتری باشد؛حتی برای مبتلایان به ایدز.