هر کدام از این ماشین‌ها قصه‌های شنیدنی دارند و بازماندگانِ تاریخ صنعت خودروسازی جهان محسوب می‌شوند، از بنز اتوبان کوریر گرفته که کارخانه بنز خواهانش است تا خودروی نیمه ضدگلوله‌ای که زمانی در رکاب مشهورترین چهره‌های تاریخ بوده است، چهره‌هایی که دیگر زنده نیستند.

 

۳۰ میلیون دلار آخرین پیشنهاد کارخانهٔ بنز به ایران

گرانترین خودروی به نمایش گذاشته‌شده در موزهٔ خودروهای تاریخی ایران، مرسدس بنز 500K است. خودرویی که حتی در موزهٔ مرسدس بنز آلمان هم وجود ندارد و آلمانی‌ها برای به‌دست آوردنش پیشنهاد قیمت ۳۰ میلیون دلاری داده‌اند؛ چرا که مرسدس بنز 500K یا اتوبان کوریر تنها نمونهٔ باقیمانده از این اتاق در جهان است. به‌گفتهٔ مدیر مرکز فرهنگی موزه‌ای خودروهای تاریخی ایران، موزهٔ بنز که یکی از بزرگترین موزه‌های خودرو در دنیاست، همهٔ تولیدات خود، به‌غیر از این مدل را دارد و برای آنکه این ماشین را به موزهٔ خود اضافه کند، نامه‌نگاری‌های با ایران انجام داده است.

 

خودروی احمدشاه ۱۰۱ساله شد

ویژه‌ترین خودروی موجود در سالن خودروهای آنتیک و قدیمی موزه، ۱۰۱ساله و متعلق به احمدشاه قاجار بوده است. زمانی که احمدشاه برای انعقاد قرارداد ۱۹۱۹ به انگلستان سفر می‌کند، در بازدید از کارخانهٔ رولز رویس، خودروی سیلور گوست را می‌خرد و با خودش به ایران می‌آورد. کسی نمی‌داند احمدشاه برای این خودرو چقدر می‌پردازد، اما حالا یکی از خودروهای شاخصی است که در ایران وجود دارد. اتاق این خودرو از چوب ساخته شده است و شیشهٔ جلوی آن برف‌پاک‌کن ندارد و راننده برای آنکه بتواند در روزهای برفی و بارانی رانندگی کند، شیشه‌های قسمت بالای ماشین را که از شیشه‌های قسمت پایین جدا است، به‌سمت جلو هل می‌داده و مجبور بوده سرمای زمستان و پاییز را تحمل کند تا بتواند ایمن رانندگی کند. این ماشین بدون سوئیچ و به‌وسیلهٔ هندل روشن می‌شده است. در دورهٔ پهلوی اول و دوم نیز از این خودرو استفاده می‌شده است.

 

مسن‌ترین خودروی ایران

البته خودروی سن‌بالاتری هم از کمپانی رولز رویس در ایران وجود دارد که ۱۰۴ساله است و چون نیاز به مرمت دارد در خزانهٔ موزهٔ خودروهای تاریخی ایران نگهداری می‌شود.

 

گران‌ترین خودرویی که توسط رضاشاه خریداری شد

خودروی شیک دیگری که در سالن خودروهای آنتیک و قدیمی موزه وجود دارد، یک لیموزین هفت‌نفرهٔ ساخت شرکت آمریکایی «پیرس ارو» است. این خودرو ۹۳ سال پیش توسط کلنل رضاقلی امیرخسروی، رئیس بانک پهلوی و نمایندهٔ انحصاری واردات اتومبیل‌های پیرس ارو سفارش داده شد و رضاشاه برای خرید آن ۳۰ هزار دلار می‌پردازد که در زمان خودش قیمت بالایی بوده و آنقدر ارزش خبری بالایی داشته که مجلهٔ نیویورکر آمریکا ستونی را با عنوان «گران‌ترین خودرو توسط شاه ایران خریداری شده است» به آن اختصاص می‌دهد. اتاق این ماشین هم چوبی است و به‌وسیلهٔ هندل روشن می‌شود. همهٔ قسمت‌های طلایی‌رنگ این خودرو با طلا آب‌کاری شده است، جنس صندلی‌های داخل خودرو نیز از چرم بوفالو است که رویشان برگ درخت زیتون با نخ ابریشم گلدوزی شده است. در دورهٔ پهلوی دوم تاج سلطنتی روی در خودرو نصب می‌شود که استثنائاً این قطعهٔ الحاقی به خودرو آب‌طلا ندارد.

 

هدیهٔ محمدرضا شاه پهلوی به همسرش

«کرایسلر کا ۳۰۰» هم یکی از همان خودروهایی است که فقط یک نمونه از آن تولید شده است، خودرویی که محمدرضاشاه برای هدیه به همسر دومش، ثریا، به شرکت کرایلسر سفارش می‌دهد. با آنکه موتور این خودرو ساخت آمریکا است، اما بدنهٔ آن را شرکت کاروزریا گیا ایتالیا طراحی کرده است. از ویژگی‌های جذاب این ماشین آب‌طلا بودن قسمت داشبورد خودرو است که روی آن یک مینی‌گرامافون هم تعبیه شده است. این خودرو فقط دو صندلی دارد و در قسمت عقب آن یک محفظهٔ چوبی برای قرار گرفتن یخچال جانمایی شده است که به‌دلیل مصرف زیاد برق برای آن دو باطری در نظر گرفتند.

 

این ماشین هفت متر است

«لینکون کانتیننتال» طویل‌ترین ماشین لوکسی است که در موزهٔ خودروهای تاریخی نگهداری می‌شود و زمانی متعلق به شمس پهلوی بوده است. این خودرو هم ساخت کشور آمریکا و زیرمجموعهٔ فوردموتور است و چیزی حدود هفت متر طول دارد. این فرم لیموزین، معروف به (town car) است. داخل خودرو میز بار دارد و جنس ظروف نقره و کریستال استفاده‌شده در آن کار دست هنرمندان هندی است. کول‌باکس، دستگاه رادیوپخش، میز پذیرایی و ضبط صوت امکانات ویژه‌ای هستند که برای این خودرو طراحی شده است. سقف خودرو از چرم ساخته شده است که با تودوزی صندلی‌ها هارمونی رنگ دارد. از این خودرو حدود ۱۷ هزار دستگاه تولید شده است.

 

ماشین نیمه‌ضدگلولهٔ شاه ایران 

ترس از نداشتن امنیت جانی بعد از کودتای ۲۸ مرداد موجب می‌شود، محمدرضاشاه پهلوی یک خودرو با شیشه‌ها و درهای ضدگلوله از شرکت رولز رویس بخرد. از رولز رویس فانتوم ۴، ۱۸ دستگاه در دنیا تولید می‌شود که چهار دستگاه آن را ملکهٔ انگلیس، پنج دستگاه را فرانسیسکو فرانکو پادشاه اسپانیا، دو دستگاه را فیصل دوم پادشاه عراق، یک دستگاه را امیرعبدالله ولیعهد عربستان و سه دستگاه را هم امیر کویت خریداری می‌کند. خودروی موجود در موزهٔ خودروهای تاریخی، براساس شماره شاسی، آخرین فانتوم۴ تولیدشده است. وزن این خودرو نزدیک به پنج تن است و ضخامت شیشه‌های ضدگلوله آن به سه سانتی‌متر می‌رسد. همچنین جنس امیلی، مجسمهٔ معروف جلوی کاپوت این بِرند از نقره است. این خودرو در سفر ملکهٔ انگلیس به ایران در اختیار او بوده است.

 

طراحی خاص سه غول خودروسازی برای رضا پهلوی

یکی دیگر از خودروهای ویژه که فقط یک دستگاه از آن تولید شده، MPV تهران است. اسمی که از حروف اختصاری ابتدای نام سه شرکت سازندهٔ آن به‌علاوهٔ شهر محل سفارش آن یعنی تهران گرفته شده است. خودرویی که برای رضا پهلوی فرزند بزرگ محمدرضا طراحی شده است. صدراعظم آلمانی غربی به سه شرکت خودروسازی مرسدس بنز، پورشه و فولکس واگن دستور می‌دهد تا با همکاری هم خودرویی را طراحی و تولید ‌کنند که از سه ویژگی شاخص برخوردار باشد: امنیت بالایی داشته باشد، ویژهٔ آموزش رانندگی باشد و مختص به یک نوجوان باشد. طراحی بدنه را مرسدس بنز، طراحی موتور و جانمایی آن در قسمت عقب خودرو را شرکت فولکس واگن و طراحی بخش‌های دیگر را شرکت پورشه به‌عهده می‌گیرد. جنس بدنهٔ خودرو از فایبرگلاس است و دو سوئیچ دارد. یک سوئیچ پاکوتاه نقره‌ای رنگ که با استفاده آن فقط سه دندهٔ خودرو آزاد می‌شود و بیشتر از ۳۰ کیلومتر حرکت نمی‌کند و یک سوئیچ پایه‌بلند طلایی‌رنگ که با استفاده آن هر چهار دندهٔ خودرو آزاد می‌شود و تا ۱۷۰ کیلومتر سرعت دارد.

 

لامبورگینی، هدیهٔ اشرف به ولیعهد

لامبورگینی کانتاش موجود در موزه، خودرویی است که اشرف پهلوی برای تولد ۱۶ سالگی ولیعهد از موناکو سفارش می‌دهد. از این خودرو ۱۳۳ دستگاه در دنیا تولید شده است که یک موتور ۱۲ سیلندر خورجینی در قسمت عقب دارد و ۳۱۰ کیلومتر بر ساعت سرعت این خودرو است و درهای آن به‌صورت قیچی‌شکل رو به بالا باز می‌شود.

تعداد ماشین‌ها و قصه‌هایی که دارند در موزهٔ خودروهای تاریخی بیش از این است. این موزه سال ۱۳۸۲ در کیلومتر ۱۱ جاده مخصوص تهران-کرج و نزدیک به تمام کارخانه‌های تولید خودرو ساخته شده و قرار است بعد از تقویت ارتباط با کمپانی‌های خودروساز داخلی، رونمایی برخی محصولات به‌جای هتل در این موزه که مرتبط‌‌ترین مکان با خودرو است، انجام شود.

به‌گفتهٔ «علی غلامی»، مدیر موزهٔ خودروهای تاریخی، تالار جدیدی تا دههٔ فجر با عنوان ایوان کالسکه به موزه اضافه می‌شود. همچنین برای اولین‌بار در ایران، درصدد اجرای طرحی هستند تا در فواصل سال امکان بازدید مردم از گنجینه نیز فراهم شود که قطعاً پروتکل‌های خاص خودش را خواهد داشت. دو نمونه از موزه‌های شاخص خودرو این کار را انجام دادند. تعداد خودروهای موجود در خزانه حداقل سه برابر خودروهای نمایش‌داده‌شده است و این کار در راستای التذاذ مخاطب انجام می‌شود تا مخاطب دوباره به موزهٔ خودروهای تاریخی برگردد و تعداد بازدیدکننده‌های وفادار افزایش یابد.