گفتوگو با پیرمحمد ملازهی، کارشناس حوزه دیپلماسی
مهاجرستیزی بهنفع منافع ملی ایران نیست
ملازهی: بهنظر میرسد خط حاکم بر این جریان تلاش میکند برای تحتفشار قرار دادن طالبان از ایران و مناقشهٔ حقابهٔ هیرمند استفاده کند
۱۶ مهر ۱۴۰۲، ۱۱:۰۸
موج اخیر ضد مهاجران افغانستانی در ایران در دو هفتهٔ اخیر به اوج رسید و بازخوردهای زیادی در فضای رسانهای رسمی و غیررسمی کشور داشت. همزمان با آنچه در ایران روی میداد، کمی آنسوتر در کشور پاکستان پس از اعلام رسمی خبر تصمیم بر اخراج جمعیت مهاجر افغانستانی، دو موج در له و علیه این تصمیم هم به راه افتا
آیا معتقدید که این جریان بر ضد مهاجران افغانستانی یک جریان سازمانیافته است؟
ابعاد این موضوع هنوز روشن نیست. اما باید به این موضوع توجه کرد که شواهد شکبرانگیز است. همین نکته که در ایران و پاکستان بهطور همزمان موج ضدیت با پناهندگان یا مهاجران، چه قانونی و چه غیرقانونی به راه میافتد، میتواند مؤید این مسئله باشد که خط یا جریان یا سیستم امنیتیای، این موضوع را راهبری میکند. حتی اگر بخواهیم بپذیریم که اساساً موضوع یا نهاد امنیتیای بهعنوان طراح در بین نیست، اما بیتأثیر هم نیستند. پاکستان اعلام کرده است که یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر افغانستانی را اخراج میکند و حالا میبینیم که جریان فعلی تلاش میکند تا ایران را نیز مجاب به چنین تصمیمی کند. با این تفاوت که ایران میزبان افغانستانیهای بیشتری نسبت به پاکستان است. اینطور که بهنظر میرسد جریانی که در حال گسترش موج ضد مهاجران است، میخواهد این اتفاق را ایجاد کند که رابطهٔ ایران و طالبان در وضعیتی قرار بگیرد که اولاً با اخراج افغانستانیهای ایران طالبان تحتفشار قرار بگیرد و از سوی دیگر در تلافی این اتفاق مذاکرات حقابه را، حتی در همین وضعیت فعلی هم ادامه ندهد. این رفتارها حداقل در یک بازهٔ زمانی طولانی روابط را بسیار متخاصمانه میکند. دیدگاه ایران همواره، یعنی از زمان ورود نخستین مهاجران پس از اشغال افغانستان توسط شوروی سابق، دیدگاهی انسانی و براساس همسایگی و برادری بود. واقعیت این است که طی همهٔ این سالها با وجود مرز طولانی (حدود ۱۹۰۰ کیلومتر) درگیری نظامی میان ایران و افغانستان به اندازهٔ درگیری میان دو کشور پاکستان و افغانستان در همین بازهٔ زمانی کوتاه نبوده است.
افغانستانیها در توسعهٔ ایران نقش دارند. بخش خدمات و کشاورزی بهویژه از نیروی کار افغانستانی بهعنوان نیروی متخصصی استفاده میکند که کمترین هزینه را دارد
شما از دستگاههای امنیتی صحبت میکنید. آیا دقیقاً منظور شما «آیاسآی» (ISI سازمان امنیتی پاکستان) است؟
حقیقت این است که آیاسآی واقعاً دچار مشکل شده است. طالبان با حمایت ارتش پاکستان به قدرت رسید. پاکستان هم در این حمایت چند هدف برای خود تعریف کرده بود. مهمترین این هدفها استفاده از افغانستان برای دسترسی به آسیای مرکزی بوده است. هدف بعدی حفظ عمق استراتژیک در منطقه بهواسطهٔ نفوذ در افغانستان بود. اما طالبان در حال حاضر از این موضوع تمکین نمیکند. پاکستان حتی در ظرفیت مسلح علیه ارتش نیز با چالش روبهرو میشود. این تحلیل شخصی من است، اما فکر میکنم پاکستان با ایجاد این وضعیت میخواهد ایران را شریک کنترل کند. این اهرم بسیار خوبی است. ببینید راهبر این جریان هدفگذاری دقیقی انجام داده است؛ فرض کنید با اخراج مهاجران از ایران و پاکستان، حدود هشت میلیون افغانستانی دوباره وارد خاک افغانستان شوند، طالبان بهشدت تحتفشار قرار میگیرد. در شرایط فعلی افغانستان برای ساکنان فعلی با چالش شغل، غذا و حتی مسکن روبهروست. موضوع دیگری که برای پاکستان اهمیت دارد، مذاکراتی است که بین طالبان و ارتش آزادی بخش بلوچستان در جریان است. نزدیکی این دو جریان بهشدت پاکستان را دچار مشکل میکند. حتی اگر قبول کنیم پاکستان در این ماجرا نقشی ندارد، یعنی این یک جریان سیستماتیک نیست؛ پاکستان میتواند از آن بهنفع خود استفاده کند، اما به هیچ عنوان منافع ملی ایران و پاکستان در این زمینه با هم یکی نیست و دولت باید متوجه این موضوع باشد.
دولت باید چه تصمیمی اتخاذ کند، یا چه رفتاری داشته باشد؟
راه نخست و ساده این است که برای فروکش کردن جریان ضد مهاجر، عدهای را اخراج کند، عدهای را دستگیر کند یا رفتارهای قهری مانند اینها را نشان دهد. اما اساساً این رفتارها بهنفع منافع ملی نیست، بهویژه هم در حوزهٔ امنیت مرزهای شرقی و هم در مورد موضوع مهمی مانند حقابهٔ ایران از هیرمند. اما راه سخت این است که کاری را انجام دهد که باید از ابتدای ورود مهاجران افغانستانی به ایران، انجام میداد؛ یعنی در مرز آنها را ساماندهی کند و برایشان اوراق هویتی صادر کند. البته باید منصفانه این را هم در نظر بگیریم که این مرز هیچ مانع طبیعیای ندارد؛ یعنی شما با دشت وسیعی روبهرو هستید که عبور از آن آسان است. یک نکتهٔ دیگر که نه هموطنان ما باید فراموش کنند و نه دولت، این است که شما کشوری هستید که برای افغانستان مادر تمدنی به حساب میآیید. بنابراین، رفتار دیپلماتهای کشور ما باید با حفظ این شأن باشد. همچنین افغانستانیها در ایران در توسعه و آبادانی نقش دارند. بخش خدمات مانند ساختمانسازی ما و بخش کشاورزی ما بهویژه از نیروی کار افغانستانی بهعنوان نیروی متخصصی استفاده میکند که کمترین هزینه را دارد؛ یعنی نه شامل بیمه میشوند و بسیاری هزینههای دیگر را برای کارفرما دارند. نقش مهاجران در کشور به هیچ عنوان نباید فراموش شود. ایران میتواند هم از کمک تخصصی و هم اعتباری کمیساریای پناهندگان سازمان ملل متحد نیز در ساماندهی مهاجران به کشورش سود ببرد.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
مدیر قطب آب ژنو رفتار رژیم صهیونیستی در کرانهٔ باختری را «سلطهٔ آبی» نامید
«آب»، سلاحی علیه فلسطین
مرکز پژوهشهای مجلس از رشد ۵۰ درصدی بودجۀ بخش آب انتقاد کرد
جزیینگریهای غیرسودمند در بودجهٔ آب
سناریوهای آیندهٔ برداشت آب در جهان
تعطیلی مدارس «پنجابِ» پاکستان بهدلیل گرما
ارجاع گزارش آلایندگی پالایشگاه آبادان به قوه قضائیه
هشدار نارنجی برای پایتخت
دربارۀ جنگلهای ارسباران که بالگرد رئیسجمهوری در آنجا دچار حادثه شد
سقوط در شیب دره
تراژدی شهرهای غیرمقاوم
یک نماینده مجلس مطرح کرد
لزوم توسعه موزهها در برخی از مناطق کشور
برنامههای موزههای دفینه در هفته میراث فرهنگی
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- تعمیر رطوبت گیر پمپ باد
- دکوراسیون سبک مدرن: توصیه و ایده ها برای خانه شما
- بررسی سه محصول سرمایشی محبوب در فصل گرما
- بهترین تریدهای فارکس: 6 خفنترین تریدر تاریخ فارکس جهان!
- بازی ماکان آریا پارسا در قطب شمال در شعبه زعفرانیه پارس پندار نهاد + ویدیو
- چطور خودمان را برای پروازهای لحظه آخری آماده کنیم؟
- طریقه نصب دستگیره مخفی کابینت هوایی
- چالشهای رزرو هتل در جزایر جنوب کشور
- بهترین برند چرم ایران کدام برند است؟
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید