شاخص دسترسی ایرانیها به توالت عمومی پایینتر از میانگین جهانی است
چالش توالت عمومی برای گردشگری
کمبود، نامناسب و مدرن نبودن توالتهای عمومی یکی از مهمترین چالشهای ایران در حوزه گردشگری خارجی و حتی داخلی است
۱۸ تیر ۱۴۰۲، ۲۲:۲۴
چند وقت پیش بود که تصویری از وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در بازدید از یک سرویس بهداشتی عمومی در حاشیه سفر به اردبیل دست به دست شد. «عزتالله ضرغامی» یکشنبه (18 تیر) هم در گفتوگویی با «ایلنا» از اهمیت سرویس بهداشتی صحبت و تاکید کرد که «فکر میکنم قبل از اینکه برای مردم کنسرت، حجاب و محدودیتهای این چنینی مطرح شود، سرویس بهداشتی اولویت است. یعنی میگویند شما که نمیتوانید سرویس بهداشتی را درست کنید، بقیه حرفهایتان هم مثل این است. سعی میکنیم با تلاش وضعیت بهداشتی را قابل قبول کنیم و بعد با طرح جامعی که ما داریم و طرح تیپی که برای سرویسهای بهداشتی با همکاری استانداریها و شهرداریها آماده کردیم، بتوانیم طرحی را که داریم در کشور تعمیم دهیم و سرویسهای جدید را ایجاد کنیم.» اینکه اهمیت موضوعی مانند سرویس بهداشتی میتواند چالشهای دیگر را در حوزه مسئولیتهای وزارتخانه از میراث فرهنگی گرفته تا صنایعدستی و گردشگری به حاشیه ببرد یا خیر، باید جداگانه بررسی شود، اما سوال اصلی شاید اینجاست که گردشگری ایران از نظر دسترسی به سرویسهای بهداشتی و توالت عمومی چه شرایطی دارد؟
آمارهای جهانی نشان میدهد هر فرد سالم روزی 6 تا 8 بار به دستشویی میرود یعنی سالی ۲۵۰۰ بار و تقریبا 3 سال از عمر انسان در توالت سپری میشود در حالی که ۴۰ درصد جمعیت دنیا یعنی بیش از ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر سرویس بهداشتی را نمیشناسند. اهمیت سرویس بهداشتی در سلامت انسان آنقدر است که سازمان ملل از سال ۲۰۱۳ مناسبتی جهانی با عنوان «روز توالت» تعیین کرده؛ 19 نوامبر برای تأکید بر حق انسانی دفع بهداشتی برای همه.
هر سال حدود ۲۷۰ میلیارد دلار برای درمان بیماریهای مربوط به بهداشت آب و فاضلاب در دنیا هزینه میشود و این 2 برابر بودجهای است که نهادهای بینالمللی برای کمکهای عمرانی به کشورهای نیازمند اختصاص میدهند. این در حالی است که هر یک دلار سرمایهگذاری برای احداث توالت بهداشتی، 2.5 دلار بازدهی دارد. این بازدهی در روستاها و مناطق دورافتاده به ۵ دلار میرسد، زیرا به کاهش چشمگیر هزینههای پزشکی و افزایش بهرهوری میانجامد.
سازمان جهانی توالت هم به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی جهانی مستقر در سنگاپور با ۱۵۱ عضو در ۵۳ کشور برای بهبود شرایط بهداشتی و توالتها در سراسر جهان تلاش میکند.
یک کارشناس گردشگری: کمبود و مناسب نبودن توالت در ایران به قدری در حوزه گردشگری نمود دارد که برای نمونه تورهای خارجی به گردشگران توصیه میکنند پیش از ورود به ایران با خود قرص ضد ادرار همراه داشته باشند یا بهشان توضیح داده میشود که از ضعفهای زیرساختی کشور ما سرویس بهداشتی است و آن را در سفر مد نظر داشته باشند
شاخصهای دسترسی به توالت
طبق آمارهای «سازمان بهداشت جهانی» 100 درصد کشورهای آمریکا، پالائو، سنگاپور، مالتا، عربستان سعودی، استرالیا، ژاپن، موناکو، کرهجنوبی، اتریش، کویت، ازبکستان و قبرس به سرویسهای بهداشتی مناسب دسترسی دارند. این شاخص در کشورهایی بزرگ اروپایی، بحرین، اردن، مصر، قطر و امارات 91 تا 99 درصد و ایران با دسترسی 90 درصدی در جایگاه هفتاد و هشتم در میان کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است. هرچند آنطور که آمار وزارت بهداشت نشان میدهد دسترسی به توالت عمومی در مناطق شهری بیش از ۹۵ درصد، اما در مناطق روستایی ۶۵ تا ۷۰ درصد است. این عدد در مجموع سطح شهر، روستا و بینراهی بین ۷۲ تا ۷۴ درصد است.
یک ضعف در دید خارجیها
چند سال پیش بود که با امضای برجام، راهنمایان گردشگری کشورهای مختلف به ایران دعوت شدند. پیش از این سفر بود که هیئتی برای بررسی شرایط به ایران آمدند. بعد از آن، سازمان جهانی گردشگری علاوه بر بسیاری از مشکلات موجود در حوزه گردشگری، به سه چالش اصلی در گردشگری ایران اشاره کردند: «اطفای حریق هتلها»، «پارکینگ عمومی» و «نبود سرویس بهداشتی مناسب» که باید برای حضور گردشگران خارجی از سوی ایران رفع شود.
«فرشته بهجت»، دبیر تدوین استاندارد ملی توالت عمومی ایران به «پیام ما» میگوید که ماجرای پژوهشهای 8 ساله او درباره توالتهای عمومی از همین جا شروع شده است: «در سالهای اخیر با افزایش جمعیت به بیش از 80 میلیون نفر در ایران نیاز به توالت بیشتر در فضاهای عمومی محسوس، اما وضعیت اکثر سرویسهای بهداشتی درون شهری و برونشهری اسفبار است. آمار دقیقی از دسترسی به توالت عمومی نمیتوان داد، زیرا وضعیت از هر استان به استان دیگر متفاوت است و حتی مرکز استانها با شهرستانها و روستاها هم وضعیت متفاوتی دارند. اما به طور کلی در شاخصهای گردشگری میتوان به استاندارد دسترسی به توالت عمومی در هر حداکثر 400 متر در سایتهای گردشگری، هر 25 کیلومتر در جادهها و به ازای هر 550 زن و هر 1100 مرد اشاره کرد.»
چند سال پیش بود که با امضای برجام راهنمایان گردشگری کشورهای مختلف به ایران دعوت شدند. بعد از این سفر بود که سازمان جهانی گردشگری علاوه بر بسیاری از مشکلات موجود در حوزه گردشگری، به سه چالش اصلی در گردشگری ایران اشاره کردند: «اطفای حریق هتلها»، «پارکینگ عمومی» و «نبود توالت عمومی استاندارد و مدرن»
بهجت که سالهاست روی موضوع کمیت و کیفیت توالتهای عمومی پژوهش میکند، تأکید میکند بد بودن توالت، با وجود نداشتن آن فرقی ندارد و به همین دلیل، کیفیت هم اهمیت زیادی دارد: «نکته دیگری که نباید فراموش کرد دسترسی توانخواهان به توالتهای مناسب است. به طور کلی نبود سرویسهای بهداشتی مدرن و استاندارد، نداشتن امکانات خاص برای توانخواهان، سالمندان و کودکان در اماکن گردشگری، اقامتی و بینراهی گره ناگشوده و از مشکلات مردم ایران است که با توجه به گستره فرهنگ گردشگران ملل مختلف و نیز رویکرد کشور ما به صنعت گردشگری، برای رونق این صنعت باید سرویسهای بهداشتی دارای استانداردهای جهانی ساخته شود.
او که به دلیل پیشینه پژوهشهای خود و همچنین تلاشهایی که در این حوزه داشته، مسئول تدوین استاندارد ملی توالت عمومی ایران شده است، توانسته این استاندارد را برای استفاده 5 نهاد میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، اوقاف، بهزیستی، بهداری و شهرداری تدوین کند؛ استانداردی که 17 اردیبهشت امسال به تصویب رسید و به زودی منتشر میشود.
به گفته او، روند تدوین استاندارد توالت عمومی نشان داد یکی دیگر از مهمترین چالشهای این بخش در حوزه گردشگری نداشتن یک متولی مشخص است: «مسئولیت توالتهای عمومی در اماکن گردشگری مذهبی با اوقاف، در پارکها شهرداری است و در جادهها میراث سازنده و اداره راه نگهدارنده است. همین موضوع نشان میدهد توالتهای عمومی یک متولی ندارد.»
ضربه به گردشگری داخلی و خارجی
وجود سرویسهای بهداشتی استاندارد و مدرن از شاخصهای مهم و موثر در صنعت گردشگری دنیاست که در کشور ما مغفول مانده در حالی که به جز اهمیت این زیرساخت در گردشگری، یکی از اهداف توسعه پایدار حصول اطمینان از دسترسی همه افراد به سرویسهای بهداشتی در همه جا تا سال 2030 است.
«رضا شاهحسینی»، کارشناس گردشگری هم بر این موضوع تاکید میکند: «توالت به قدری مهم است که در دنیا یک روز جهانی برای آن در نظر گرفته شده، اما در ایران علاوه بر کمبود سرویسهای بهداشتی مناسبسازی هم نشدهاند و برای توانخواهان، سالمندان و کودکان قابل استفاده نیستند.»
شاهحسینی ادامه میدهد: «کمبود و مناسب نبودن توالت در ایران به قدری در حوزه گردشگری نمود دارد که برای نمونه تورهای خارجی به گردشگران توصیه میکنند پیش از ورود به ایران با خود قرص ضد ادرار همراه داشته باشند یا بهشان توضیح داده میشود که از ضعفهای زیرساختی کشور ما سرویس بهداشتی است و آن را در سفر مد نظر داشته باشند.»
علاوه بر گردشگری خارجی، از نگاه این کارشناس، گردشگری داخلی هم از این کمبود تأثیر گرفته است و موجب شده بسیاری از خانوادههای دارای سالمند یا فرد توانخواه یا کودک خود را از سفر محروم کنند یا خود همین افراد هم تمایلی به سفر نداشته باشند.
**
نخستین بار سرویسهای بهداشتی عمومی سال ۱۸۵۰ میلادی یعنی سال ۱۲۲۹ شمسی در لندن و با توجه به افزایش جمعیت این شهر ساخته شد و در ایران هم اگر چه از سالهای دور، ساخت سرویسهای بهداشتی در مکانهای عمومی مثل پارکها رایج بود، اما از اوایل دهه 1380 به شکل جدیتر در دستور کار شهرداریها قرار گرفت و حالا گرچه در اروپا فاصله استاندارد سرویسهای بهداشتی در جادهها 15 کیلومتر در نظر گرفته شده، اما در ایران هنوز با شاخص استاندارد هر 25 کیلومتر هم فاصله زیادی داریم. جاگیری نامناسب، رعایت نکردن مسائل بهداشتی در تاسیس و نگهداری، نورگیری نامناسب، غیرقابل استفاده بودن سرویسها به ویژه در قسمتهای خلوت شهر موجب شده سرویسهای موجود هم با چالشهای فراوانی روبهرو باشند.
مصوبهای برای بهبود وضعیت
سال 1386 مصوبهای درباره الگوی نمونه واحدهای خدماتی و سرویسهای بهداشتی بین راهی از سوی سازمان میراث فرهنگی به هیات دولت ارائه و تصویب شد و سازمانهای مختلف ملکف به اجرای اقداماتی در این زمینه شدند. رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور در اواخر همان سال وعده ساخت هزار مجتمع گردشگری را داد و گفت که تا قبل از سال 1390 در هر 25 کیلومتر از راههای کشور یک سرویس بهداشتی ساخته میشود. وزارت جهاد کشاورزی و مسکن و شهرسازی نیز مکلف شدند با معرفی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به واگذاری زمین به متقاضیان ساخت سرویسهای بهداشتی اقدام کنند.
همچنین بر اساس بندهای دیگر این مصوبه، وزارت نیرو مکلف شد پس از اعلام نقاط ازسوی سازمان میراث فرهنگی، برای تامین آب و برق تمامی سرویسهای بهداشتی یادشده بااستفاده ازمنابع داخلی اقدام و وزارت راه نیز مکلف شد، مسیرهای دسترسی به واحدهای موضوع این مصوبه را پس از اعلام نقاط از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایجاد کند. حالا هم وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی یک مسئول برای رسیدگی به این موضوع تعیین کرده که البته تماس «پیام ما» با او برای پیگیری مصوبه و بررسی وضعیت حال حاضر، بینتیجه ماند.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید