«فرزانه ابراهیمزاده»، پژوهشگر، در گفتوگو با «پیام ما»:
جواهرات ملی، گنج تاریخ است
فرزانه ابراهیمزاده: تکتک جواهرات خزانۀ جواهرات ملی بخشی از گنجینهای است که در طول تاریخ به ما رسیده و متعلق به همه است
![جواهرات ملی، گنج تاریخ است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/جواهرات-ملی.jpg)
۲۰ خرداد ۱۴۰۳، ۲۲:۵۸
|پیام ما| خزانۀ جواهرات ملی پس از حدود چهار سال تعطیلی از امروز (دوشنبه 21 خرداد) بازگشایی میشود؛ روابطعمومی بانک مرکزی در اطلاعیهای که ۱۶ خرداد منتشر شد، اعلام کرد که «پیرو درخواست بازدید علاقهمندان و باتوجهبه پایان عملیات عمرانی، خزانۀ جواهرات ملی از روز دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۳ طبق روال گذشته برای بازدید عموم بازگشایی میشود. بازدید از خزانۀ جواهرات ملی در روزهای شنبه تا سهشنبه از ساعت ۱۳:۰۰ تا ۱۵:۳۰ امکانپذیر است.» خزانۀ جواهرات ملی از اسفند ۱۳۹۸ با همهگیری ویروس کرونا تعطیل شد، اما بعد از پایان همهگیری هم درهای این خزانه بهروی علاقهمندان باز نشده بود که همین موضوع گلایههای زیادی را به همراه داشت.
گفته میشود پادشاهان ایرانی تا پیشاز دورۀ صفوی کاری برای جمعآوری، حفظ و نگهداری جواهرات و سنگهای زینتی نکرده بودند تا اینکه نوبت به پادشاهان صفوی رسید تا با فرستادن نمایندگانی به کشورهای مجاور، جواهرات موجود را خریداری، جمعآوری و حفظ کنند. گرچه پس از حملۀ افغانها به ایران مقداری از این جواهرات به افغانستان فرستاده شد، اما با همت نادرشاه بخش زیادی از آنها به ایران بازگردانده شد. در دورۀ قاجار، «فتحعلیشاه» که علاقۀ فراوانی به جواهرات و تجملات درباری داشت، کوشش بسیاری در نگاهداری و ضبط آنها کرد و «تخت نادری»، «تخت طاووس» و «تاج کیانی» بهدستور او ساخته شد.
از جمله جواهرات مشهور این گنجینه میتوان به «الماس دریاینور»، «جقۀ نادری»، «تاج شهبانو»، «تاج کیانی»، «کرۀ جواهرنشان»، «تختطاووس» (قاجاری) (تخت خورشید) و تخت نادری اشاره کرد.
در زمان «ناصرالدینشاه» هم ۴۸ تکه الماس درشت زرد توسط او خریداری و به مجموعه اضافه شد. با روی کار آمدن «رضاشاه پهلوی»، جواهرات سلطنتی به زیرزمین «کاخ مرمر» منتقل شد. در سال ۱۳۱۶ به موجب قانون مصوب ۲۵ آبان و پس از تکمیل ساختمان بانک ملی ایران، قسمت عمدۀ این جواهرات به موزۀ جواهرات بانک ملی منتقل و پشتوانۀ اسکناس و بعد از آن بهعنوان وثیقۀ اسناد بدهی دولت تعیین شد. این خزانه که این روزها با تغییر قانون دیگر پشتوانۀ اسکناس محسوب نمیشوند، در ساختمان بانک مرکزی ایران قرار دارد و بهصورت موزه نیز استفاده میشود. بسیاری از جواهرات سلطنتی ایران از دورۀ صفوی، دورۀ افشار، قاجار و پهلوی در این موزه به نمایش گذاشته شده است.
بازدید عمومی و تعطیلی
اولین بازدید عمومی از جواهرات ملی ایران سال ۱۳۲۲ انجام شد. بعد از آن در سال ۱۳۳۴ بهفرمان محمدرضاشاه پهلوی، پروژۀ ساخت خزانۀ فعلی جواهرات ملی آغاز به کار کرد و در سال ۱۳۳۹ افتتاح شد. خزانۀ جواهرات بانک مرکزی، همزمان با همهگیری ویروس کرونا تعطیل شده بود که ادامهدارشدن این تعطیلی به انتقال این گنجینه به خزانۀ جدید بانک مرکزی در تپههای عباسآباد تهران که در حال ساخت است، ارتباط داده شد. حالا بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعلام کرده است «خزانۀ جواهرات ملی» پس از حدود چهار سال تعطیلی بار دیگر برای بازدید عموم بازگشایی میشود. دراینمدت، خزانۀ جواهرات ملی فقط بهمدتمحدود یک هفته و به مناسبت دهۀ فجر (از ۱۲ تا ۱۹ بهمن ۱۴۰۱) باز شده بود.
از جمله جواهرات مشهور این گنجینه میتوان به «الماس دریای نور»، «جقۀ نادری»، «تاج شهبانو»، «تاج کیانی»، «کرۀ جواهرنشان»، «تختطاووس» و «تخت نادری» اشاره کرد.
یک پژوهشگر تاریخ در گفتوگو با «پیام ما» بابیاناینکه سال ۱۳۳۹ با تصویب قانون تشکیل بانک مرکزی قرار شد این گنجینه پشتوانۀ چاپ اسکناس باشد، اظهار میکند: «در تاریخ در کشورهای دیگر رسم است یک چیزی را پشتوانۀ پول ملی کنند. در ایران هم بههمینرسم، گنجینۀ جواهرات پشتوانۀ چاپ اسکناس شد. هرچند بعد از مدتی این قانون برداشته شد.»
یک پژوهشگر تاریخ: گنجینۀ بیمانند جواهرات ملی، مجموعهای از گرانبهاترین جواهرات جهان است که در قرون و اعصار مختلف گردآوری شده است. این مجموعه بسیار نفیس است و بسیاری از جواهرات موجود در آن در دنیا نظیر ندارد
«فرزانه ابراهیمزاده» گنجینۀ جواهرات ملی را شامل جواهراتی توصیف میکند که در طول تاریخ ایران توسط پادشاهان گردآوری شده است و بخش دیگر آن شامل جواهراتی است که در دست خود شاهان قرار داشته.
او به ذکر یک پیشینه اشاره میکند و میگویند: «فتحعلیشاه برخی از این جواهرات را به سر و گردن خود آویزان میکرده است بهطوریکه «گریبایدوف» (دیپلمات روس)، در سفر به ایران اولین چیزی که توصیف میکند ایناستکه شاه ایران جواهرات بسیاری داشته است. در همین دوران است که تختطاووس بهدستور فتحعلیشاه در اصفهان ساخته و بسیاری از جواهرات در آن جاسازی میشود.»
گنجینۀ بیمانند
گنجینۀ بیمانند «خزانۀ جواهرات ملی»، مجموعهای از گرانبهاترین جواهرات جهان است که در قرون و اعصار مختلف گردآوری شده است. ابراهیمزاده دراینباره تأکید میکند، این مجموعه بسیار نفیس است و بسیاری از جواهرات موجود در آن در دنیا نظیر ندارد: «بههمیندلیلاست زمانیکه قانون خزانۀ بانک ملی تصویب شد، قوانین مهمی برای حفاظت از این جواهرات گذاشتند. زیرا تکتک این جواهرات بخشی از گنجینهای است که در طول تاریخ به ما رسیده و متعلق به همه است.»
این پژوهشگر تاریخ ادامه میدهد: «در زمان قاجار این جواهرات دست شاه بود و شاه آن را به یکی از کسانی که امین بودند میسپرد. این جواهرات بهصورت مداوم بررسی میشد که چیزی از آن کموکسر نشده باشد. در زمان پهلوی باتوجهبهاینکه قانون بانک و خزانۀ جواهرات ملی تصویب شد، استفاده از این جواهرات بهراحتی نبود و اگر شاه، ملکه یا شاهزادگان میخواستند از آنها استفاده کنند، باید طبق قانون خاصی آنها را قرض میگرفتند. براساس قانون پنج فرد حقیقی و حقوقی شامل رئیس کل بانک مرکزی، وزیر اقتصادودارایی، رئیس سازمان برنامهوبودجه، رئیس بانک ملی و رئیس خزانه باید حضور میداشتند و صورتجلسه را امضا میکردند و اگر حتی یک نفر از این افراد حاضر نبودند، این جواهرات قرض داده نمیشد.»
او ادامه میدهد: «باتوجه به همین قانون هم بود که زمان انقلاب، شاه وقتی برای دریافت برخی از این جواهرات مراجعه کرد هر روز یکی از این افراد نمیآمدند تا امکان خروج جواهرات پیش نیاید. شاه عصبانی میشود، اما رئیس بانک ملی یادآوری میکند که این قانون تصویب شده است و نمیتوان از آن عدول کرد. حتی زمانی که در جشن تاجگذاری تاج ملکه درحال طراحی بود، بیرون طراحی، اما جواهرات داخل خزانه جایگذاری شد.»
ابراهیمزاده در پایان صحبتهای خود بااشارهبه ساخت خزانۀ جدید در تپههای عباسآباد میگوید: «هنوز این خزانه ساخته نشده و البته درصورت ساخت هم جابهجایی این جواهرات کار بسیار سختی است. گنجینۀ جواهرات یکی از محدودترین موزههای ایران است؛ اما امیدوارم بعد از بازگشایی ببینیم که شایعات این مدت دربارۀ بازنشدن خزان و یا ازبینرفتن برخی از جواهرات درست نباشد و گنجینه را همانطور که بود ببینیم.»
جواهرات ملی ایران به مجموعهای از جواهرات سلطنتی گفته میشود که طی صدها سال توسط پادشاهان مختلف ایران جمعآوری شده و درحالحاضر در موزۀ جواهرات ملی ایران وابسته به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نگهداری میشوند. آغاز جمعآوری این جواهرات بهصورت جدی به دوران صفویه بازمیگردد و پس از آن گاهی پادشاهانی قطعاتی را به آن افزودهاند و گاهی در هنگام تغییر حکومتها، بخشهایی از آن به تاراج رفته است. این مجموعه یکی از بزرگترین مجموعههای جواهر در جهان است که تاکنون هیچ کارشناسی نتوانسته روی آن قیمت بگذارد.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
![سرمایهگذاری در معدن بازنده](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/3-16-jpg.webp)
سرمایهگذاری در معدن بازنده
مطالب مرتبط
![مناظره دونفره قطعی نیست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/دور-دوم-انتخابات.jpg)
مفتاح خبر داد؛
مناظره دونفره قطعی نیست
![چهاردهمین دوره انتخابات به دور دوم کشیده شد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/دور-دوم.jpg)
چهاردهمین دوره انتخابات به دور دوم کشیده شد
![تداوم بارش باران از امروز تا پایان چهارشنبه](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/رگبار-باران.jpg)
تداوم بارش باران از امروز تا پایان چهارشنبه
![توزیع۲۰۰۰ خودروی حمل زباله در روستاها از هفته آینده](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
معاون امور دهیاریهای سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور گفت:
توزیع۲۰۰۰ خودروی حمل زباله در روستاها از هفته آینده
![تصویربرداری از آراء و انتشار آن ممنوع است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/اطلاعیه-شماره-16.jpg)
اطلاعیه شماره ۱۶ ستاد انتخابات کشور
تصویربرداری از آراء و انتشار آن ممنوع است
![حضور در انتخابات حق مردم است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/ظریف.jpg)
ظریف:
حضور در انتخابات حق مردم است
![مردم برای حضور در انتخابات هیچ تردیدی به خود راه ندهند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/رهبری-2.jpg)
رهبر انقلاب رأس ساعت ۸ صبح با حضور در حسینیه امام خمینی(ره) رأی خود را در صندوق انداختند؛
مردم برای حضور در انتخابات هیچ تردیدی به خود راه ندهند
![اصل کارت ملی یا شناسنامه برای رای دادن الزامی است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/انتخابات.jpg)
اطلاعیه شماره ۱۲ ستاد انتخابات کشور
اصل کارت ملی یا شناسنامه برای رای دادن الزامی است
![واکنشهای بینالمللی به کودتا در بولیوی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/3631E76C-7179-4985-8487-5D6C3436251F.jpeg)
واکنشهای بینالمللی به کودتا در بولیوی
![پاسخهای محیط زیستی «قالیباف»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/قالیباف.jpg)
ستاد انتخاباتی محمدباقر قالیباف به پرسشهای «پیام ما» پاسخ داد
پاسخهای محیط زیستی «قالیباف»
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما
- حضور خوشبخت در نمایشگاه آگروفود ۱۴۰۳
- سیگما، پلتفرم اختصاصی و آنلاین خرید و فروش محصولات کرمان موتور بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی](https://payamema.ir/pubfiles/2021/08/2-6.jpg)
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید