پاکتراشی و تخریب جنگل به دست مجتمع مس سونگون ادامه دارد
دفن «قرهداغ» زیر مواد باطلۀ معدن مس
مجتمع مس سونگون برای توسعۀ معدن و تولید کنسانترۀ مس بیشازپیش به تخریب جنگل دامن زده است
![دفن «قرهداغ» زیر مواد باطلۀ معدن مس](https://payamema.ir/pubfiles/2023/05/3-1-4.jpg)
۹ خرداد ۱۴۰۲، ۰:۰۰
همین چند سال پیش یعنی ۱۸ اسفند ۱۳۹۹ بود که مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجانشرقی بهدنبال اجرای برنامههای توسعهای «مجتمع مس سونگون» از قطع ۲۳ هزار اصله درخت جنگلی در تخریب حدود ۳۰ هکتار از عرصههای جنگلی «قرهداغ» در آن سال خبر داد، خبری که شاید دل افکار عمومی بهخصوص فعالان محیط زیست را به درد آورد، اما مجتمع مس سونگون برای توسعۀ معدن و تولید کنسانترۀ مس با ظرفیت بیشتر، به تخریب جنگل دامن زد.
مجتمع مس سونگون بزرگترین مجموعۀ معدنی شمالغرب کشور در ۱۰۰ کیلومتری شمالشرق تبریز و ۲۵ کیلومتری ورزقان در قسمت جنوبی ذخیرهگاه زیستکره ارسباران و منطقۀ حفاظتشدۀ دیزمار، و نیز در همسایگی پارک ملی زاگاتای جمهوری آذربایجان و ارمنستان است. بهطوریکه با ۵ میلیارد تن ذخیرۀ شناساییشده، در محاصرۀ پنج معدن بزرگ و مهم مس جهان قرار گرفته است.
معدن مس سونگون تا سال ۱۴۰۱ تنها کارخانههای تولید کنسانترۀ مس با استفاده از روش فلوتاسیون (شناورسازی و بالابردن عیار مواد معدنی) فعال بود. طی ماههای اخیر و با سفر استانی ریاستجمهوری به آذربایجانشرقی و معدن مس سونگون، افتتاح پروژۀ تولید مس با روش هیپلیچینگ (اسیدشویی) که اجرای طرح آن از شهریور سال ۱۳۹۷ آغاز شده بود، کلید خورد؛ اما این پروژه هنوز بهصورت کامل تکمیل نشده و در حال حاضر با پیشرفت فیزیکی ۹۵ درصدی هنوز به بهرهبرداری نرسیده است. هدف از اجرای طرح هیپلیچینگ تولید ۴۰۰ هزار تنی مس کاتد در مجتمع مس سونگون بهمعنای صادرات شش میلیارد دلاری است، ضمن اینکه درآمد ۲۲ هزار میلیارد تومانی سالانۀ فعلی نیز به ۱۱۰ هزار میلیارد تومان افزایش مییابد.
تخریب جنگل با اهدافی چون جادهسازی، سولهسازی و درنهایت برای توسعۀ معدن علاوهبر تأثیر بر تنوع فون و فلور منطقه، با حضور و تردد ماشینآلات و انفجار برای بهرهبرداری، به ایجاد گردوغبار محلی و آلودگیهای صوتی منجر میشود
اکنون میزان تولید مس کاتد در مجتمع سونگون صفر است، اما قرار است این رقم در پایان سال ۱۴۰۶ به ۴۰۰ هزار تن کاتد برسد. برای این منظور باید بار ورودی فعلی ۱۴ میلیون تنی معدن سونگون که منجر به تولید ۳۳۰ هزار تن کنسانتره میشود، به ۵۶ تا ۶۰ میلیون تن برسد. این، بهمعنی تولید و درآمد بیشتر در ازای تخریب منابع طبیعی، بهویژه در مناطق مرتعی و جنگلی قرهداغ آذربایجان است.
اینها تنها بخشهایی از تنگنظری مدیران، سیاستگذاران و مسئولان استانی برای جنگلهای قرهداغ آذربایجان و نیز بیاعتنایی ادامهدار به مسائل محیط زیستی است، چرا که با توسعۀ معدن و افزایش تولید کنسانتره و استخراج مس و مولیبدن علاوهبر روش فلوتاسیون با اضافهشدن طرح هیپلیچینگ با هدف افزایش ظرفیت تولید، شاهد ازبینرفتن سریع جنگلهای قرهداغ خواهیم بود. این تخریب به روشهای خاص خود در مجموعۀ مس سونگون در حال وقوع است؛ پاکتراشی جنگل یا پیشروی بهصورت دفنکردن درختان جنگلی با ریختن مواد باطلۀ معدن از بالای درهها به دامنۀ جنگلی که در مسیر توسعۀ معدن قرار گرفتهاند.
تخریب جنگل با اهدافی چون جادهسازی، سولهسازی و درنهایت برای توسعۀ معدن علاوهبر تأثیر بر تنوع فون و فلور (پوشش جانوری و گیاهی) منطقه، با حضور و تردد ماشینآلات و انفجار برای بهرهبرداری، به ایجاد گردوغبار محلی و آلودگیهای صوتی منجر میشود. از سوی دیگر بهواسطۀ فرسایش خاک، آلودگی منابع هیدرولوژیکی رخ میدهد و در فرایند طرح هیپلیچینگ نفوذ اسید به آبهای سطحی و زیرزمینی محتمل است و همچنین آلودگی هوا در اثر بخارات سمی اسید، دور از انتظار نیست.
بهواسطۀ فرسایش خاک، آلودگی منابع هیدرولوژیکی رخ میدهد و در فرایند طرح «هیپلیچینگ»، نفوذ اسید به آبهای سطحی و زیرزمینی محتمل است و همچنین آلودگی هوا در اثر بخارات سمی اسید، دور از انتظار نیست
ازآنجاکه منابع آبی، پذیرندۀ تمامی آلایندههای محیط زیستی هستند و حیاتبشری همچون آب و جنگل به این منابع بستگی دارد، باید توجه به آلایندههای تولیدی معدن مس سونگون جزو اولویتهای اصلی سازمان حفاظت محیط زیست باشد، بهخصوص باید در برنامههای اصلی ادارهکل حفاظت محیط زیست استان آذربایجانشرقی و نیز ادارهکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قرار گیرد و مورد پایش دورهای باشد؛ چرا که درصورت ادامۀ روند تخریب جنگلها برای توسعۀ معدن خسارات جبرانناپذیری را شاهد خواهیم بود و این تفاوت، هنگام به شماره افتادن نفسها مشخص میشود.
جوامع محلی و نیز مدیران استانی باید آگاه باشند که توسعۀ اقتصادی و اشتغال نمیتواند جای یک اصله درخت جنگلی را پر کند، یا نمیتواند خسارتهای پنهانی را که در تغییر رنگ رودخانۀ «ایلقناچای» در سالهای اخیر در پاییندست معدن اتفاق افتاده است، جبران کند. همچنین، باید مسئولان امر، به این نتیجه برسند که اختصاص یک درصد از درآمد حاصل از فروش محصولات مجتمع مس سونگون به منابع محیط زیستی معدن حق قانونی طبیعت تخریبشدۀ قرهداغ است که باید آن را مطالبه کنند؛ چرا که احیای جنگلهای ازبینرفتۀ قرهداغ ضروری است و میتواند اثرات و آلایندههای وارده بر پیکرۀ طبیعت را کاهش داده یا از آن جلوگیری کند.
همچنین برای کاهش اثرات و آلایندگیهای معدن، این منابع باید با نظر کارشناسان و مشاوران محیط زیستی در خود معدن مصرف شود. از طرف دیگر اقداماتی چون احداث ایستگاههای اطفای حریق برای جنگلهای قرهداغ که از موارد ضروری برای حفظ این جنگلها در چند سال اخیر است، باید برای اداره کل محیط زیست در اولویت اول و برای مجتمع مس سونگون در اولویتهای بعدی باشد. مسائل محیط زیستی داخل خود معدن از قبیل احداث و تکمیل تصفیهخانۀ بهداشتی، احداث کانال کنترل زهابهای اسیدی حاصل از فرایند هیپلیچینگ در اطراف محل طرح برای مواقع بحرانی و غیرقابل پیشبینی، جنگلکاری بعد از برداشت و پایان عمر معدن و مراقبت از آن و پایشهای سد باطله، محل دامپ باطله و قرضه و پایش منابع آبهای سطحی و زیرزمینی به حد کافی میتواند دغدغهای برای مدیران معدن باشد.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست:
اگر آسیبی متوجه دیزمار باشد، مقاومت میکنیم
معدن مس سونگون در سالهای گذشته حواشی بسیاری را تجربه کرده است و حالا بار دیگر خبرهایی از توسعۀ جدید در آن به گوش میرسد؛ اما «حسن اکبری»، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست از ارائۀ درخواست جدید برای این توسعه بیاطلاع است. او به «پیام ما» میگوید: «در خاطرم نیست این واحد درخواست جدیدی به سازمان محیط زیست داده باشد. اما تاجاییکه در سالهای گذشته در یادم مانده، ما در منطقۀ حفاظتشده اجازۀ توسعه ندادهایم. این درحالیاست که درخواستها برای توسعه در این منطقه هم زیاد بوده است.»
اکبری در ادامه تأکید میکند که اگر بنا باشد که توسعۀ معدن سونگون در محدودۀ در اختیار این واحد انجام گیرد و حتی در محدودهای خارج از مناطق تحت حفاظت باشد، باز هم باید بررسیهای مختلف دربارۀ آن انجام گیرد. اکبری اضافه میکند: «تا آنجا که اطلاع دارم درخواستی در این دو حالت هم تاکنون به ما منتقل نشده و اگر نقطهای از عرصۀ جنگلی باشد و مسئولان منابع طبیعی بخواهند نظر ما را بپرسند حتماً بررسی خواهیم کرد.»
معاون سازمان حفاظت محیط زیست از سوی دیگر با اشاره به اینکه جنگل ارسباران یکی از مهمترین محدودههای گیاهی کشور است، اضافه میکند: «منطقۀ دیزمار ذخیرهگاه بسیار مهمی از بیمهرگان و گیاهان است. ازاینرو، اگر قرار باشد آسیبی متوجه این منطقه شود سازمان حفاظت محیط زیست مقاومت خواهد کرد.» او در آخر تأکید میکند: «اگر بخواهند عرصۀ جدید جنگلی را برای توسعۀ معدن اضافه کنند، کوتاه نمیآییم؛ اما همانطور که تأکید کردم اگر منطقۀ جدید در محدودۀ بهرهبرداری آنها هاشور خورده باشد یا در پروانه بهرهبرداری آنها شرطی گذاشته شده باشد، مسئله وارد حوزۀ حقوقی میشود و باید مورد بررسی قرار گیرد.»
برچسب ها:
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما
- حضور خوشبخت در نمایشگاه آگروفود ۱۴۰۳ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید