حدود شش ماه پیش معاون حقوق عامهٔ دادستانی کل کشور از رئیس دیوان عدالت اداری خواسته بود تا دستور توقف ساخت ۲۲ برج ۳۸ طبقه در حریم باغ گیاه‌شناسی ملی ایران را صادر کند. اکنون در تازه‌ترین اتفاق معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران در گفت‌وگو با «ایلنا» دربارهٔ این طرح موضع جدیدی گرفته است. «حمیدرضا صارمی» با تأکید بر اینکه پروانهٔ ساخت‌وساز در ضلع شمالی باغ گیاه‌شناسی حدود شش سال قبل از ثبت این باغ به عنوان میراث طبیعی ملی صادر شده، گفت: «مدیریت شهری فعلی، ریالی بابت بلندمرتبه‌سازی‌های بنیاد تعاون ارتش در حاشیهٔ باغ گیاه‌شناسی دریافت نکرده است و نخواهد کرد.»

 

پروژهٔ بلندمرتبه‌سازی بنیاد تعاون ارتش در ماه‌های اخیر ابهامات فراوانی داشته است. اکنون معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران می‌گوید صدور پروانهٔ ساخت‌وساز در اطراف باغ گیاه‌شناسی «کاملاً براساس ضوابط قانونی» انجام شده است و با توجه به این که باغ گیاه‌شناسی به‌عنوان میراث طبیعی ملی به ثبت رسیده، مقررات مصوب وزارت میراث فرهنگی و گردشگری از جمله حریم باغ نیز در آن رعایت شده است.  

 

صارمی افزود: دربارهٔ ساخت‌وسازهای اطراف باغ گیاه‌شناسی مصوبه‌ای در اواخر دههٔ ۸۰ به تصویب رسید که بعدها در طرح تفصیلی شهر تهران هم به رسمیت شناخته شد. ارتش جمهوری اسلامی ایران ۵۶۰ هکتار زمین در این محدوده داشته است که ۳۶۰ هکتار آن را براساس توافق با شهرداری تهران به توسعه سرانه‌های شهری اختصاص داده که به‌طور مثال، بخشی از این زمین‌ها به دریاچه شهدای خلیج فارس تبدیل شده است. در آن زمان، پروانهٔ انجام بلندمرتبه‌سازی در حدود ۱۶۰ هکتار از زمین‌های باقیمانده برای بنیاد تعاون ارتش صادر شد و این در حالی است که باغ گیاه‌شناسی در سال ۹۵ به عنوان میراث طبیعی ملی به ثبت رسید؛ یعنی پروانه بلندمرتبه‌سازی در این محدوده ۶ سال قبل از ثبت باغ گیاه‌شناسی به عنوان میراث ملی صادر شده است.

 

«محمد متینی‌زاده»، عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور پیش از این به «پیام ما» گفته بود که پیگیری‌هایی از طریق دادستانی، معاون اول رئیس جمهور و حتی شورای عالی امنیت ملی کشور برای توقف طرح انجام شده اما بی‌نتیجه مانده است. به گفتهٔ او «در حالی که همهٔ نهادهای علمی و اجرایی و حقوقی حاضر در کشور متفق‌القول می‌گویند این طرح باید متوقف و به جای دیگه منتقل شود. هیچ‌کدام از دستورها و برنامه‌هایی که پیشنهاد شد نتوانست برج‌سازی را متوقف کند.»

 

متینی‌زاده با اشاره به مخالفت کارشناسان با این طرح گفته بود: «بلند‌مرتبه‌سازی در طول زمان به باغ گیاه‌شناسی ملی ایران آسیب می‌زند و به زوال آن می‌انجامد.» اما معاون شهردار تهران نظر دیگری دارد. صارمی با تأکید بر اینکه پروانه‌های ساخت‌وساز سند اداری رسمی محسوب می‌شوند و شهرداری تهران امکان اصلاح و ابطال آنها را ندارد، عنوان کرد: «قبلاً گفته بودند که بلندمرتبه‌سازی در حاشیهٔ باغ گیاه‌شناسی باعث سایه‌اندازی روی باغ می‌شود و مشکلاتی را در زمینهٔ تأمین آب آن ایجاد می‌کند. این در حالی است که مرجع قضایی به موضوع رسیدگی کرده و در حکمی تأکید کرده است که ساخت‌وساز در این محدوده مشکلی را برای باغ گیاه‌شناسی ایجاد نخواهد کرد. البته بررسی‌های فنی همچنان ادامه دارد و اگر نظرات کارشناسی مبنی بر این باشد که ساخت‌وسازها برای باغ ضرر و زیان به همراه دارد و مرجع قضایی نیز چنین حکمی صادر کند، جلوی تداوم ساخت‌وساز را خواهیم گرفت.»

 

معاون شهردار تهران با بیان این که در حال حاضر بخشی از برج‌های مسکونی در ضلع شمالی باغ گیاه‌شناسی احداث شده است، خاطرنشان کرد: «این برج‌ها حدوداً ۳۰ طبقه هستند که البته طبقات منفی هم دارند. بی‌تردید شهرداری تهران تابع قانون و نظر رسمی مراجع قانونی خواهد بود. در روند فرآیند صدور پروانه در این محدوده، مقررات و ضوابط قانونی رعایت شده و با توجه به بررسی‌های کارشناسی، تا امروز تهدیدی برای باغ گیاه‌شناسی احصا نشده است. شهرداری در بررسی‌های فنی این ساخت‌وسازها حتما دقت نظر لازم را به خرج خواهد داد تا مشکلی برای باغ گیاه‌شناسی از نظر تامین آب و شرایط اکولوژیکی مورد نیاز گیاهان آن ایجاد نشود.»

 

معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران دربارهٔ میزان درآمد مدیریت شهری پایتخت از صدور پروانهٔ ساخت برای بلندمرتبه‌سازی‌های ضلع شمالی باغ گیاه‌شناسی، اظهار داشت: «مدیریت شهری فعلی، ریالی بابت بلندمرتبه‌سازی‌های بنیاد تعاون ارتش در حاشیهٔ باغ گیاه‌شناسی دریافت نکرده است و نخواهد کرد، چون پروانهٔ ساخت این ساختمان‌ها از گذشته صادر شده است. این طرح هیچ‌گونه منفعت مالی برای شهرداری به همراه ندارد، چراکه ارتش جمهوری اسلامی ایران برای دریافت پروانهٔ این ساخت‌وسازها، از قبل بخشی از زمین‌های متعلق به خود را برای توسعهٔ سرانه‌های شهری اختصاص داده و مدت‌ها است که توافقات لازم درباره این ساخت‌وسازها با شهرداری صورت گرفته است.»

 

صارمی مدعی شده تمام راهکارهای مورد نیاز برای وارد آمدن کمترین آسیب به گیاهان ارزشمند موجود در باغ گیاه‌شناسی در نظر گرفته خواهد شد: «مجوز این ساخت‌وسازها از گذشته صادر شده است و تعهداتی که شهرداری تهران از دوره‌های گذشته به ارتش داده است، شرایط را به شکل کنونی پیش برده است، ولی تلاش می‌کنیم ساخت‌وسازها با کمترین خسارت به باغ گیاه‌شناسی انجام شود.» دفاع تمام قد معاون شهردار تهران از ساخت و ساز در حریم باغ گیاه‌شناسی نشان می‌دهد که تلاش‌های فعالان اجتماعی و محیط زیست برای توقف این طرح فعلا راه به جایی نبرده است.