«فرزانه صادق مالواجرد» چه سیاست‌هایی را دنبال می‌کرد و منتقدانش چه می‌گفتند؟ سه هفته پیش بود که او در گفت‌وگویی ویدئویی با «خبرگزاری دانشجو» شرکت کرد و چالش کلامی‌اش با کارشناس برنامه دست به دست چرخید.
مجری برنامه با لحنی کنایه‌آمیز خطاب به مالواجرد که تلاش می‌کرد از لزوم کاهش تراکم جمعیتی تهران دفاع کند، گفت: «حرف شما را محترمانه آقای کرباسچی و به نحوی آقای آخوندی هم زدند. شما تصمیمتان اخراج مردم از تهران است.» دبیر وقت شورای‌عالی شهرسازی و معماری اما به صراحت گفت: «من دارم سیاست‌های کلی نظام را می‌گویم. سند آمایش را می‌گویم.» اما «مجری/کارشناس» برنامه این بار با گفتن اینکه «سیاست‌های کلی نظام، توسعه جمعیت است» تلاش کرد او را مخالف سیاست افزایش جمعیت معرفی کند که بار دیگر مالواجرد پاسخ داد: «سند آمایش می‌گوید تمرکز را از کلانشهرها بردار و ببر در شهرهای میانی. جمعیت شهر تهران نباید بالاتر برود.»
«خبرگزاری دانشجو» پیش از این برنامه هم به مناسبت‌های مختلف تلاش می کرد معاون شهرسازی وزیر راه را با دولت ابراهیم رئیسی ناهمسو معرفی کند. چنانکه در یکی از گزارش‌های خبری‌اش نوشته بود: «صادق مالواجرد در پاسخ به سوالی بر اینکه آیا شما در مقابل رویکرد دولت مبنی بر بازکردن محدوده‌های شهر‌ها و ساخت واحد‌های یک طبقه ایستاده‌اید، گفت: من کارشناس شهرسازی هستم و قطعا اجازه نخواهم داد، بدون کار کارشناسی یک وجب اراضی خارج بافت با بافت الحاق شود. ما در هر جلسه شورای عالی ۲ یا ۳ مصوبه اختصاصی برای الحاق داریم و این بدین معنی نیست که مقابل الحاق ایستاده‌ایم.»

عجیب نیست که زاکانی از تغییر معاون شهرسازی و معماری وزارت راه خشنود باشد چرا که احتمالا این تغییر راه را برای تثبیت سیاست بارگذاری‌های جدید در شهر تهران می‌گشاید

فرزانه صادق مالواجرد ۱۵ تیرماه پارسال در نامه‌ای به شهردار تهران نوشته بود: «برابر مقررات طرح تفصیلی تهران، مصوب شورای‌عالی شهرسازی و معماری، هرگونه پیشنهاد در مورد ضوابط خاص احداث بنا در محدوده بافت فرسوده شهر تهران پس از تصویب کمیسیون ماده ۵ باید به تصویب شورای‌عالی شهرسازی و معماری برسد.

لذا هرگونه اقدام اجرایی بر اساس مصوبه کمیسیون ماده ۵ تا قبل از تصویب شورای‌عالی شهرسازی و معماری فاقد وجهه قانونی بوده و مسئولیت تبعات آن به عهده شهرداری خواهد بود.» نامه ای که به صراحت سیاست شهرداری تهران در زمینه صدور پروانه های جدید را به چالش کشیده بود. اما شهردار تهران بارها از این سیاست دفاع کرده است.

زاکانی پس از انتشار این نامه و بالاگرفتن انتقادها، خردادماه امسال در نشستی خبری به شورای‌عالی شهرسازی و معماری حمله کرد: «عده ای شهر را به سمت فرسودگی بردند، اما ما معتقد به نوسازی و پایدارسازی هستیم تا زمینه خطر آفرینی برای شهر را به حداقل برسانیم. سیاست هایی که ایجاد شده باعث شده از دهه ۹۰ شاهد شروع کاهش رشد پروانه‌ها باشیم که تا سال ۱۴۰۰ کاهش پیدا کرده و در سال ۱۴۰۱ موفق شدیم یک شرایط جدیدی برای تهران رقم بزنیم و این از جهت ایجاد رفاه برای ساکنین تهران مهم است؛ تهرانی که یک میلیون مسکن کم دارد، در حالی که ۱۶ درصد جمعیت کشور در تهران قرار دارند و باید تاکید جدی در خصوص موضوع ساخت و ساز در تهران داشته باشیم. یکی از ابزارهای جدی ما در قرارگاه مسکن، کمیسیون ماده پنج است.»
زاکانی گفته بود «پیش از آمدن ما به مدیریت شهری در شورای عالی شهرسازی برای اینکه تهران را دور بزنند، قاعده جدیدی گذاشته و قفل جدیدی به شهر زدند. اینها متهم هستند که وضع کشور را به این سمت برده‌اند و باید به کار آنها رسیدگی شود در واقع باید نزد افکار عمومی پرونده آنها رسیدگی شود.»
عجیب نیست که زاکانی از تغییر معاون شهرسازی و معماری وزارت راه خشنود باشد چرا که احتمالا این تغییر راه را برای تثبیت سیاست بارگذاری‌های جدید در شهر تهران می‌گشاید.
«خسرو دانشجو» برادر کامران و فرهاد دانشجو هرچند دانش آموخته رشته معماری و استاد دانشگاه تربیت مدرس است اما او بیشتر به عنوان چهره‌ای سیاسی شناخته می‌شود. او در دوره های دوم و سوم شورای شهر تهران عضو این شورا بوده و از حامیان اصلی شهردار شدن محمود احمدی‌نژاد به شمار می‌رود.

«خسرو دانشجو» سال ۹۶ در مصاحبه با روزنامه شرق این حمایت را تایید کرده بود: «خودتان را بگذارید جای من. می‌روید سراغ کسانی که نمی‌شناسید و مجهول‌اند یا کسانی که می‌شناسید؟ من هم آقای احمدی‌نژاد را به‌عنوان یک گزینه پیشنهاد کردم. 15 نفر عضو بودیم. براساس نظاماتی که برای انتخاب شهردار وضع شد، این‌طور طراحی شد که هرکسی پیشنهادی دارد مطرح کند. من هم پیشنهادم آقای احمدی‌نژاد بود. یک نفر دیگر را هم پیشنهاد دادم.
آقای احمدی‌نژاد برای شهرداری تهران، به علت روحیاتی که در ایشان سراغ داشتم و حسب رشته تخصصی خود من که معماری شهرسازی است و حجم کاری که در شهر تهران بر زمین مانده، فکر می‌کنم گزینه مناسبی بود و به‌هیچ‌وجه برای انتخاب شهردار و برای پیشنهادی که کردم پشیمان نیستم.» دانشجو ریاست واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد را هم در کارنامه‌اش دارد. او اکنون مسئولیت حراست از اصول شهرسازی و معماری در کشور را بر عهده گرفته است.
آیا سیاست‌های سختگیرانه «مالواجرد» برای رعایت اسناد بالادستی آمایش سرزمین قرار است با «سیاست‌‌های سهل‌گیرانه» جایگزین شود؟ رویکرد «خسرو دانشجو» در ماه‌های پیش رو روشن خواهد کرد که شورای‌عالی شهرسازی و معماری حافظ اسناد آمایش سرزمین خواهد بود یا آنکه به کارگزار کسانی تبدیل می‌شود که فقط به بارگذاری‌های بدون ضابطه در کلانشهرها می‌اندیشند.