چطور مدل اقتصادی «دونات» به پایداری شهرها کمک میکند؟
۸ اردیبهشت ۱۴۰۳، ۱۸:۲۹
|پیام ما| در سال ۲۰۲۰ و در بحبوحه موج اول قرنطینهها پس از همهگیری کووید، شهرداری آمستردام برای عبور از این بحران، استراتژی خود را اعلام کرد؛ پذیرش مفهوم «اقتصاد دونات». این مدل را «کیت راورث»، اقتصاددان بریتانیایی توسعه داد و از طریق کتاب او با عنوان «اقتصاد دونات: هفت راه برای فکر کردن مانند یک اقتصاددان قرن بیستویکمی» در سال ۲۰۱۷ رایج شد. در این کتاب، «راورث» استدلال میکند که هدف واقعی اقتصاد نباید برابر با رشد باشد. در عوض، هدف این است که راهی برای ایجاد تعادل بین تأمین نیازهای همه افراد برای داشتن یک زندگی خوب و در عین حال محدودکردن تأثیر انسانها بر محیط زیست پیدا کنیم. آمستردام هم از این رویکرد استفاده کرد: ارائه یک زندگی باکیفیت برای همه بدون اعمال فشار اضافی بر روی کره زمین.
اقتصاد دونات چیست؟
مفهوم اقتصاد دونات، چارچوبی را برای توسعه برنامههای شهری در اختیار شهر قرار میدهد که شامل ۹ رویکرد محیط زیستی بر اساس محدودیتهای زمین مانند تغییرات آبوهوایی، آلودگی هوا و از بین رفتن تنوع زیستی، اسیدی شدن اقیانوسها، آلودگی شیمیایی و تخریب لایه اوزون است که نباید از آنها تجاوز کرد تا از تخریب محیط و به خطر انداختن سلامت سیاره جلوگیری کرد.
در واقع «راورث» با توصیف دو دایره، یکی در داخل دیگری، به تصویر «دونات» رسید. حلقه بیرونی سقف اکولوژیکی است که برای تضمین سلامت زمین، نباید از آن فراتر رفت و هر دو صفحه با اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد (SDG) منطبق است. این حلقه بیرونی به مسائلی مانند تغییر اقلیم، آلودگی هوا، از بین رفتن تنوع زیستی، تخریب لایه اوزون و اسیدیشدن اقیانوسها مربوط میشود. حلقه داخلی هم بهعنوان پایه اجتماعی است که حقوق اساسی مردم را در بر میگیرد. حلقه داخلی که برگرفته از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل است، به مشکلات مبرمی مانند دسترسی به غذا و آب تمیز، مسکن با کیفیت، انرژی، مراقبتهای بهداشتی، آموزش، برابری اجتماعی، حق داشتن صدای سیاسی، عدالت، و فرصتهای شغلی میپردازد.
هدف این است که با این دو مجموعه شرایط در تعادل زندگی کنیم. اما چالش اینجاست که نظریه «راورث» نتیجه نهایی را مشخص میکند اما دستورالعمل مشخصی برای دستیابی به آن ارائه نمیدهد.
آمستردام چگونه و چرا از مدل «دونات» استفاده کرد؟
در آوریل ۲۰۲۰، شهرداری آمستردام استراتژی «بخشنامه آمستردام ۲۰۲۰-۲۰۲۵» را با یک برنامه اقدام عملی اولیه دو ساله تصویب کرد که بر اساس یک نسخه اقتباسشده از مدل دونات «راورث» بود. در واقع شهرداری آمستردام، اولین شهرداری جهان بود که این مدل را به صورت رسمی پذیرفت.
پس از آن، مقامات آمستردام متوجه شدند که ۲۰ درصد از مستاجران شهری قادر به تامین نیازهای اولیه خود پس از پرداخت اجاره نیستند. بنابراین اولین راهحل ممکن این بود که خانههای بیشتری ساخته شود. اما همان مدل نشان داد که آمستردام به طور قابل توجهی در سالهای اخیر [به دلیل ساختوساز] دیاکسیدکربن منتشر کرده است. معاون شهردار آمستردام، به این نتیجه رسید که شهر باید به سرمایهگذاری در بخش ساختمان ادامه دهد، اما در عین حال باید اطمینان حاصل شود که سازندگان تا حد امکان از مصالح پایدار استفاده میکنند.
چه شهرهای دیگری از این مدل استفاده کردند؟
در حالی که شهرداری آمستردام اولین شهرداری است که به طور رسمی این استراتژی را پذیرفته، اما تنها شهری نیست که به این مدل علاقهمند است.
در ژوئن ۲۰۲۲، «کپنهاگ» نیز تصمیم گرفت از نمونه آمستردام پیروی کند. «بروکسل»، پایتخت بلژیک، نیز در حال آزمایش این نظریه در مقیاسهای مختلف است. یکی از ابتکارات آنها بازسازی ضرابخانه متروکه وزارت دارایی با هدف «به حداقل رساندن اثرات محیط زیستی و به حداکثر رساندن اثرات اجتماعی» است. ابتکار دیگر یک پروژه مسکن در بلژیک بود که به ساکنان این امکان را میداد تا ساختمانها را مطابق با نیازهای خود طراحی کنند و بسازند اما در عین حال با استفاده از سیستمهای تنظیم حرارتی غیرفعال، ردپای محیط زیستی خود را به حداقل برسانند.
مدل دونات را نمیتوان برای همه شهرها تجویز کرد و نقشه راه ارائه نمیدهد. اما در عوض نشان میدهد که تلاش برای آن یک نتیجه مطلوب خواهد داشت: تضمین کیفیت زندگی خوب برای همه بدون هیچ اثر مخربی بر محیط زیست. مسیر دستیابی به آن هم ممکن است برای هر منطقه متفاوت به نظر برسد: شهرهای ثروتمندتر یا کشورهای ثروتمند میتوانند چالشهای اصلی خود را به حلقه بیرونی دونات مرتبط کنند و ردپای خود را کاهش دهند. در همین حال، مناطق کمدرآمد یا با درآمد متوسط ممکن است برای بیرونآوردن همه از مرکز دونات تلاش بیشتری کنند تا دسترسی برابر به نیازهای اساسی مانند غذا، آموزش و فرصتهای رشد قابل تضمین باشد.
*این مقاله با عنوان اصلی «How Amsterdam Uses the Doughnut Economics Model to Create a Balanced Strategy for Both the People and the Environment» در تاریخ بیستوششم آوریل در وبسایت «archdaily» منتشر شده است.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
تراژدی شهرهای غیرمقاوم
یک تئاتر ایرانی در جشنواره جهانی شکسپیر
بررسی پیامدهای دستور رئیسجمهوری برای توسعهٔ گردشگری در شبهجزیرۀ میانکاله
گردشگری دستوری در میانکاله
از متن تا حاشیههای رویداد سیوپنجم کتاب
دورهمی کتاب تحتتأثیر حجاب
چرا زمین پتروشیمی میانکاله آزاد نمیشود؟
سیوششمین گورایرانی در پارک ملی کویر متولد شد
احیای گور با احیای حفاظت مشارکتی
مشارکت چهها که نمیکند!
کارشناس دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد
۵۰ گونه جانوری ایران در خطر انقراض
«زری خوشکام»، بازیگر قدیمی سینمای ایران از دنیا رفت
حسرت همیشگی
«زری خوشکام»، بازیگر قدیمی سینما، درگذشت
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- تعمیر رطوبت گیر پمپ باد
- دکوراسیون سبک مدرن: توصیه و ایده ها برای خانه شما
- بررسی سه محصول سرمایشی محبوب در فصل گرما
- بهترین تریدهای فارکس: 6 خفنترین تریدر تاریخ فارکس جهان!
- بازی ماکان آریا پارسا در قطب شمال در شعبه زعفرانیه پارس پندار نهاد + ویدیو
- چطور خودمان را برای پروازهای لحظه آخری آماده کنیم؟
- طریقه نصب دستگیره مخفی کابینت هوایی
- چالشهای رزرو هتل در جزایر جنوب کشور
- بهترین برند چرم ایران کدام برند است؟
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید