مریم سروش
روزنامه نگار
مریم سروش
۱۲ دی ۱۴۰۲
بمباران تاریخ غزه
غزه اولین منطقه جهان نیست که به دلیل جنگ، میراث باستانی و تاریخی‌اش را از دست می‌دهد و قطعاً آخرین شهر دنیا هم نخواهد بود، اما اینجا یک تفاوت ویژه دارد؛ این که طی دهه‌های اخیر به‌دلیل بی‌ثباتی سیاسی، کاوش‌های باستان‌شناسی در بخش قابل توجهی از غزه انجام نشده و وضعیت فعلی هم آنها را در فراموشی کامل قرار داده است. یک روزنامهٔ آمریکایی اوایل هفته جاری اعلام کرد «۷۰ درصد ساختمان‌های غزه در پی حملات همه‌جانبهٔ رژیم صهیونیستی ویران شده‌اند.» به گفتهٔ مقامات محلی کلیساهای بیزانسی، مساجد باستانی و محوطه‌های باستانی هم شامل این ساختمان‌ها هستند و از درگیری حماس و اسرائیل جان سالم به‌در نبرده‌اند.
مریم سروش
۸ دی ۱۴۰۲
پیش‌بینی هوش مصنوعی از سرنوشت میراث ایران
چت‌جی‌پی‌تی (Chat-GPT) آثار تاریخی ایران را می‌شناسد، برخی از این آثار را هم به‌خوبی معرفی می‌کند. او معتقد است ایران جزو کشورهایی است که هم با تخریب آثار تاریخی‌اش مواجه است و هم تلاش‌هایی دارد که منجر به حفظ آنها شود، اما تأکید می‌کند که بی‌ثباتی سیاسی موجب افزایش مخاطرات محیط زیستی، بلایای طبیعی، غارت و قاچاق، تهدید سازه‌ها و آثار تاریخی شده است. هوش مصنوعی چت‌جی‌پی‌تی در پاسخ به چند سؤال خبرنگار «پیام ما» از مناطقی می‌گوید که میراث تاریخی‌شان با بیشترین آسیب‌ها مواجه هستند و البته مهمترین بخش میراث تاریخی ایران را که در معرض تجاوز و تخریب قرار گرفته است، اعلام می‌کند. چت‌جی‌پی‌تی به اقدامات موفق برخی کشورها در حفظ این آثار اشاره می‌کند و معتقد است ترکیبی از آنها می‌تواند تضمین بقای میراث تاریخی ایران باشد. او هشدار می‌دهد که نبود این تدابیر قطعاً طی چند دههٔ آینده منجر به حذف این میراث ارزشمند خواهد شد که آثار منفی قابل‌توجهی خواهد داشت.
مریم سروش
۲۶ آذر ۱۴۰۲
رویای احیای خانه‌ٔ ایرانی
ثبت زنجیره‌ای ۵۴ کاروانسرای ایرانی در فهرست میراث جهانی حالا امیدها را به دیگر ظرفیت‌های زنجیروار میراث ایران زنده کرده است. وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی هم این سیاست را پیش گرفته که پرونده‌های ثبت جهانی بعدی ایران در قالب زنجیره بناها باشد که از جملهٔ آنها می‌توان به خانه، قنات، مسجد، مدرسه، بازار حمام و کبوترخانه‌های ایرانی اشاره کرد. البته که پرونده‌های زنجیره‌ای ثبت جهانی در ایران با دو گام موفق سابقهٔ درخشانی دارد؛ چون پیش از کاروانسراها هم پروندهٔ باغ‌های ایرانی تأیید شد و همین حالا هم ۹ باغ ایرانی در سازمان یونسکو سهم جهانی دارند از جمله «پاسارگاد» فارس، «ارم» شیراز، «چهل‌ستون» اصفهان، «فین» کاشان، «عباس‌آباد» و «باغ شازده» در کرمان، «دولت‌آباد» و «پهلوان‌پور» یزد و «اکبریه» خراسان‌جنوبی.
مریم سروش
۱۸ آذر ۱۴۰۲
ماسوله، این‌بار امیدوارتر
«منظر فرهنگی ماسوله» برای ثبت جهانی در انتظار رفع ابهامات است؛ پرونده‌ای که شهریور امسال و در چهل‌وپنجمین اجلاس کمیتهٔ میراث جهانی یونسکو (UNESCO) برگشت خورد تا ایران امتیاز حضور دوباره در این اجلاس را از دست ندهند و پروندهٔ ماسوله را پس از رفع نواقص مجدد در اجلاس‌های بعدی مطرح کند.
مریم سروش
۱۰ آذر ۱۴۰۲
توسعهٔ بازار صنایعدستی در اماکن گردشگری
بحث گرانی مواد اولیهٔ صنایعدستی، جدید نیست، اما اکنون ضعف مالی مردم، تورم و سایر هزینه‌های تحمیلی وضعیت را به‌مراتب سخت‌تر از گذشته کرده است؛ چون حتی دیگر بازار فروش هم رونق چندانی ندارد که تولید این محصولات را برای فعالانش توجیه‌پذیر کند. صنایعدستی به‌صورت رسمی ۵۳۰ هزار فعال دارد که این روزها به‌شدت درگیر گرانی مواد اولیه، برقرار نشدن بیمه و فروش نرفتن محصولاتشان هستند. در سفر اخیر رئیس‌جمهوری به چهارمحال‌وبختیاری هم هنرمندان این استان گرانی مواد اولیه را مضاف بر مشکلات دیگر، مانع رونق تولید صنایعدستی عنوان کردند.
مریم سروش
۷ آذر ۱۴۰۲
افزایش بیمارستان‌های دارای مجوز گردشگری
آمار بیمارستان‌های دارای مجوز IPD (اخذ ویزای درمان ایران) به 247 بیمارستان رسیده است و مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از افزایش این بیمارستان‌ها تا سه ماه آینده خبر می‌دهند. البته بخش قابل توجهی از این مراکز درمانی مربوط به بخش خصوصی است و سود اصلی به جیب دلالان و واسطه‌های این حوزه می‌رود و بخش دولتی از درآمدهای این حوزه محروم مانده است. این در حالی است که گردشگری سلامت در کل دنیا به صنعتی سودآور بدل و بخش قابل توجهی از درآمدزایی آن هم منجر به تقویت نظام سلامت کشورها شده است، اما نظام سلامت ایران با وجود ظرفیت‌های فراوان از نظر درمان، جراحی، داروها و زیرساخت‌های تشخیصی درآمد مناسبی از این حوزه ندارد و علاوه بر آن با آسیب‌هایی هم مواجه است.
مریم سروش
۳۰ آبان ۱۴۰۲
«میراث شهری» مفهوم حفاظت را تغییر داد
اهمیت حفاظت از بافت تاریخی بر کسی پوشیده نیست، اما نکتهٔ مهم اینجاست که نه‌تنها حفاظت از بافت‌ها به خوبی میسر نشده که دربارهٔ سایر آثار باستانی و تاریخی خارج از بافت تاریخی این آسیب سرعت بیشتری داشته است. این درحالی‌است که بسیاری از شهرهای مختلف دنیا ذیل واژهٔ «میراث شهری» معنای حفاظت از میراث و بافت تاریخی را به‌طور کامل تغییر داده‌اند. «حجت گلچین»، پژوهشگر و عضو ه‍یئت‌علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان، در گفت‌وگو با «پیام ما» دربارهٔ توجه جهانی به این مقوله از میراث معماری و شهری به نکات جالبی اشاره می‌کند و می‌گوید: «زمانی که دربارهٔ یک بافت تاریخی واجد ارزش صحبت می‌کنیم، به‌طور ضمنی، مجوز صادر می‌کنیم که خارج از آن محدوده، مد نظر و واجد ارزش نیست، اما مقولهٔ میراث شهری هیچ منافاتی با بافت تاریخی ندارد و نه‌تنها آن را در زیرمجموعهٔ خود قرار می‌دهد که منجر به حفظ ابعاد بسیار وسیعی از وجوه و نشانه‌های فرهنگی جامعهٔ انسانی در یک شهر است.»
مریم سروش
۲۶ آبان ۱۴۰۲
«برچسب‌گذاری سبز» در هزار اقامتگاه اجرا می‌شود
صنعت گردشگری کشور، چند وقتی است که گام جدیدی برای «سبز» شدن برداشته؛ قدمی که البته چندان بزرگ نیست، اما در برخی مراکز اقامتی و شهرها مطابق جدیدترین رویکرد گردشگری جهانی با عنوان «گردشگری سبز» آغاز شده است و منجر به مدیریت مصرف منابع و کاهش تولید کربن و گازهای گلخانه‌ای می‌شود. اما سؤال اصلی اینجاست با توجه به مشکلاتی که صنعت گردشگری در حوزه‌های پیشین با آن مواجه بوده، آیا می‌توان به تحقق سیاستگذاری‌های این مفهوم جدید در کشور امیدوار بود؟ «محمد جهانشاهی»، معاون دفتر توسعهٔ گردشگری داخلی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در گفت‌وگو با «پیام ما» دربارهٔ ابعاد گردشگری سبز، دلایل موفقیت برخی کشورها از جمله ترکیه و اقداماتی که در ایران در حال انجام است، توضیح داده است.